Nazi Olimpiyatları, Berlin 1936: Olimpiyat Meşalesinin Elden Ele Taşındığı Açılış Töreni
ARKA PLAN
13 Mayıs 1931’de Uluslararası Olimpiyat Komitesi, 1936 Yaz Olimpiyatları’nın Berlin’de yapılmasına karar vermiştir. Belçika’dan Kont Henri Baillet-Latour komiteye başkanlık yapmıştır. Berlin tercihi, Almanların I. Dünya Savaşı’ndaki yenilgiden sonra dünya topluluğuna geri dönüşünün sinyaliydi.
İki yıl sonra Nazi Partisi Lideri Adolf Hitler Almanya Şansölyesi olmuştur. Ulusun kırılgan demokrasisini hızlı bir şekilde tek partili diktatörlüğe dönüştürmüştür. Polis, binlerce siyasî muhalifi yakalayıp yargılama olmaksızın toplama kamplarında alıkoymuştur. Nazi rejimi, ayrıca Germen kökenli “Ari” nüfusu “saflaştırmayı” ve güçlendirmeyi amaçlayan ırkçı politikaları uygulamaya sokmuştur. Almanya’nın yarım milyon Yahudisini her yönüyle Alman yaşantısından dışlamak için insafsız bir kampanya başlamıştır.
AĞUSTOS 1936
Adolf Hitler’in Nazi diktatörlüğü, Ağustos 1936’da Yaz Olimpiyatları’na ev sahipliği yaptığı sırada ırkçı ve savaşçı karakterini iki haftalığına gizlemiştir. Rejim, Yahudi karşıtı gündemini ve bölgesel genişleme planlarını yumuşatarak barışçı ve hoşgörülü bir Almanya imajıyla birçok yabancı seyircinin ve gazetecinin gözünü boyamak için Olimpiyat Oyunları’nı kullanmıştır.
Almanya, renkli posterler ve dergi dağıtımlarıyla Olimpiyatların tanıtımını ustalıkla yapmıştır. Sportif imgelem, Nazi Almanyası ile antik Yunanistan arasında bir bağ kurmuştur. Bu tasvirler, üstün Alman medeniyetinin klasik ilkçağ “Ari” kültürünün meşru varisi olduğu şeklindeki ırkçı Nazi efsanesini simgeliyordu.
Kararlaştırılmış propaganda faaliyetleri, Leni Riefenstahl’ın tartışma yaratan “Olympia” belgeselinin 1938’de uluslararası alanda gösterime girmesiyle Olimpiyatlar’dan çok sonra da devam etmiştir.
OYUNLARIN AÇILIŞI
1 Ağustos 1936’da Hitler, 11. Olimpiyat Oyunları’nın açılışını yapmıştır. Diktatörün çoğunluğunu Almanların oluşturduğu kalabalığa gelişi, ünlü bestekar Richard Strauss’un yönettiği giriş müzikleri ile duyurulmuştur. Açılış gününe özel kıyafetleriyle yüzlerce atlet, alfabetik sıraya göre takımlar hâlinde yürüyüşle stadyuma giriş yapmıştır. Yeni bir Olimpiyat ritüelinin başlangıcı olarak Yunanistan’ın Olimpiya kentinde antik oyunların yapıldığı yerden başlayarak elden ele aktarılan bir meşaleyi taşıyan yalnız bir koşucu stadyuma varmıştır.
MEŞALENİN ELDEN ELE AKTARILMASI
1936 Oyunları, meşale koşusunun yapıldığı ilk oyunlardır. Olimpiya kentinde antik olimpiyatların yapıldığı yerden Berlin’e kadar meşalenin elden ele aktarıldığı yol boyunca meşaleyi taşıyan 3.422 kişiden her biri (0,6 mil) koşmuştur. Eski Alman Olimpiyatçı Carl Diem, bayrağı M.Ö. 80 yılında Atina’da koşulan bayrağa benzer olarak modellemiştir. Bu da tam Almanların ve özellikle de gençliğin ilgisini Nazi hareketine çekmek için meşalelerin yakıldığı geçit törenlerini ve fener alaylarını kullanan Nazi propagandacılarına göreydi.
Meşalenin kendisi, daha çok çelik ve askerî teçhizat üretimiyle tanınan bir Alman şirketi olan Krupp tarafından 1936 yılında yapılmıştır.