Nazi Propagandası
Naziler milyonlarca Alman’ın bir demokraside ve daha sonra bir diktatörlükte desteğini kazanmak, zulmü, savaşı ve nihayetinde soykırımı kolaylaştırmak için propagandayı etkili bir şekilde kullandılar. Nazi propagandasında mevcut olan klişeler ve imgeler yeni değildi, bunlar hedef kitlelerine zaten tanıdıktı.
Önemli gerçekler
-
1
Naziler, mesajlarını yaymak için gelişmiş reklam tekniklerini ve dönemin en yeni teknolojisini kullanan usta propagandacılardı.
-
2
Adolf Hitler, iktidara geldikten sonra Alman kamuoyunu ve davranışlarını şekillendirmek amacıyla bir Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığı kurdu.
-
3
Nazi propagandası, Avrupa’daki Yahudilerin zulme uğramasında ve nihayetinde yok edilmesinde ayrılmaz bir rol oynamıştır. Nazi propagandası, nefreti körükledi ve onların kaderine karşı kayıtsız bir ortam oluşturdu.
1924 yılında Adolf Hitler, propagandanın
görevi, gerçeğin nesnel bir incelemesini yapmak ve bunu, düşman lehine olsa bile kitlelerin önüne akademik bir dürüstlükle koymak değildir; görev, her zaman ve şaşmadan kendi haklarımızı savunmaktır.
diye yazmıştı.
Nazi Mesajının İletilmesi
1933’de Nazilerin iktidarı ele geçirmesinin ardından Hitler, Joseph Goebbels’in başkanlığını yaptığı Reich Kamu Aydınlanma ve Propaganda Devlet Bakanlığı’nı kurdu. Bakanlığın amacı Nazi mesajının sanat, müzik, tiyatro, filmler, kitaplar, radyo, eğitim öğretim gereçleri ve basın aracılığıyla başarılı bir şekilde iletilmesini sağlamaktı.
Nazi propagandası için pek çok hedef kitle vardı. Almanlara, yabancı düşmanlara ve Yahudi yıkımına karşı mücadele hatırlatıldı. Yahudilere karşı alınan kanunî ve idari tedbirlerden önceki dönemde propaganda kampanyaları, özellikle 1935’te (Eylül’deki Nuremberg Irk Kanunları’ndan önce) ve 1938’de [Kristallnacht (Kristal Gece) ardından yapılan Yahudi karşıtı ekonomik düzenleme barajından önce] Yahudilere uygulanan şiddete toleranslı bir atmosfer yarattı. Propaganda, Yahudilere karşı yakında uygulanacak tedbirlerin kabullenilmesini ve pasifliği teşvik ederek bunlar olduğunda Nazi hükûmetini olaylara müdahale eden ve “düzeni geri getiren” bir hükûmet olarak gösterdi.
Çekoslovakya ve Polonya gibi I. Dünya Savaşı’nın ardından Almanya topraklarını kazanan ve Alman etnik kökenlilere karşı gerçek ve fark edilir bir ayrımcılık yapan Doğu Avrupa ulusları da Nazi propagandasına maruz kaldı. Bu propaganda, Alman etnik nüfusu içinde politik sadakat ve ırkçılık bilinci olarak isimlendirilen bilinci sağlamaya çalışıyordu. Aynı zamanda Avrupa’nın Büyük Güçleri de dâhil olmak üzere yabancı hükûmetleri, Nazi Almanyası’nın anlaşılabilir ve adil taleplerde bulunduğu şeklinde yanlış yönlendirmeye çalışıyordu.
Almanya’nın Sovyetler Birliği’ni işgalinden sonra Nazi propagandası hem ülkedeki sivillere hem de işgal edilmiş bölgelerde görev yapan askerler, polis memurları ve Alman olmayan yardımcılarına Sovyet Komünizmi ile Avrupa Yahudiliğini bağlantılı gösteren temalara vurgu yaparak Almanya’yı “Batı” kültürünün “Yahudi-Bolşevik tehdidi”ne karşı savunucusu olarak tanıttı ve Sovyetlerin savaşı kazanması durumunda oluşacak kıyamet gibi senaryolar çizdi. Bu durum, özellikle Şubat 1943’te Stalingrad’daki Almanya’nın felaket yenilgisinden sonra geçerliydi. Bu temalar, Nazi ve Nazi olmayan Almanlar ile yerel işbirlikçilerin savaşmaya devam etmelerinde etkili olmuş olabilir.
Filmin Rolü
Özellikle filmler ırkçı Yahudi düşmanlığını, Almanya’nın askerî gücünün üstünlüğünü ve Nazi ideolojisinde tanımlanan düşmanların içsel kötülüğünü yaymada önemli bir rol oynadı. Nazi filmleri, Yahudileri Aryan toplumuna sızan “insanlık dışı” yaratıklar olarak tasvir ediyordu. Örneğin The Eternal Jew (1940)—Fritz Hippler tarafından yönetilen—Yahudileri, seks ve parayla tüketilen başıboş kültürel asalaklar olarak tasvir ediyordu. Bazı filmler—Leni Riefenstahl’ın 1935 tarihli The Triumph of the Will isimli filmi gibi—Hitler’i ve Nasyonal Sosyalist hareketi yüceltiyordu. Diğer iki Riefenstahl çalışması Festival of the Nations ve Festival of Beauty (1938), 1936 Berlin Olimpiyat Oyunları’nı anlatıyordu ve Nazi rejiminin Olimpiyatlar’daki başarısının ulusal gururunu yüceltiyordu.
Gazetelerin Rolü
Almanya’daki gazeteler—özellikle Der Stürmer (Saldırgan)—Yahudileri anlatmak için Yahudi karşıtı çizimler kullanan karikatürler bastı. Almanya’nın Eylül 1939’da Polonya’yı işgal ederek II. Dünya savaşına başlamasının ardından Nazi rejimi propagandayı Alman siviller ve askerler üzerinde Yahudilerin sadece insanlık dışı olmadığını, aynı zamanda Alman Devleti’nin tehlikeli düşmanları da olduğu etkisini yaratmak için kullandı. Rejim, Yahudileri Alman yerleşim alanlarından kalıcı olarak çıkarmayı amaçlayan politikalarının desteklenmesini ya da en azından kabul edilmesini sağlamayı amaçlıyordu.
Vahşet ve Toplu Katliamların Örtbas Edilmesi
Nihaî Çözüm’ün, yani Avrupalı Yahudilerin kitlesel olarak öldürülmesinin uygulanması sırasında öldürme merkezlerindeki SS memurları, Holokost kurbanlarını, Yahudileri Almanya’dan ve işgal altındaki Avrupa’dan mümkün olduğunca sorunsuz bir şekilde sürmek için gerekli olan aldatmacayı sürdürmeye zorladı. Toplama kampı ve öldürme merkezi memurları, birçoğu kısa bir süre sonra gaz odalarında ölecek olan mahkûmları evlerine iyi muamele gördüklerini ve iyi şartlarda yaşadıklarını bildiren kartlar göndermeleri için zorladı. Kamp yöneticileri burada propagandayı, acımasızlığı ve kitlesel imhayı örtbas etmek için kullandı.
Haziran 1944’te Alman Güvenlik Polisi, Bohemya ve Moravya Himayesi’nde (bugünkü Çek Cumhuriyeti) bulunmakta olan Theresienstadt kamp-gettosunu denetlemeleri için Uluslararası Kızıl Haç ekibine izin verdi. SS ve polis, Theresienstadt’ı Kasım 1941’de Alman İmparatorluğu’nde iç ajitasyon propagandasının bir aracı olarak kurdu. Getto Kampı yaşlı, engelli eski asker ya da yerel olarak sanatçı ya da müzisyen olarak bilinen Alman ve Avusturyalı Yahudilerin “iş” için “Doğu’ya” sürülmesine şaşıran Almanlara açıklama olması için kullanıldı. 1944 ziyareti hazırlıklarında getto, “güzelleştirme” programına girdi. Denetimin başlangıcında SS memurları, Himaye bölgesinde Theresienstadt’da “oturan” Yahudilerin gördüğü farz edilen iyi muameleyi kanıtlamak için gettoda kalanları kullanarak bir film çektiler. Film bittiğinde SS memurları, “oyuncu kadrosu”nun çoğunu Auschwitz-Birkenau öldürme merkezine gönderdi.
Halkın Harekete Geçirilmesi
Nazi rejimi, propagandayı Alman nüfusun fetih savaşlarını desteklemesi için rejimin sonuna kadar kullandı. Nazi propagandası, aynı zamanda Avrupalı Yahudileri ve Nazi rejiminin diğer mağdurlarının kitlesel imhasını uygulayanları motive etmek için de gerekliydi. Aynı zamanda diğer milyonlarca kişinin de (seyirci olarak) ırkçı amaçlarla yapılan zulme ve toplu katliamlara sessiz kalmalarını sağladı.