Irene Freund
![Irene Freund [LCID: 2191]](https://encyclopedia.ushmm.org/images/large/4a1ece47-fc59-49d9-91a0-fe54786e76f5.gif "Irene Freund [LCID: 2191]")
Irene sanayi şehri Mannheim’de yaşayan Yahudi bir ailenin iki çocuğundan küçüğüydü. I. Dünya Savaşı’nda Alman ordusunda savaşmış bir gazi olan babası iç dekoratördü. Annesi ev kadınıydı. Naziler 1933’te iktidara geldiğinde, Irene'in ağabeyi Berthold devlet okluna gidiyordu. Üç yaşındaki Irene annesiyle birlikte evdeydi.
1933–39: Yahudi bayramlarını teyzemler ve amcamlarla birlikte kutlamak gerçekten çok güzeldi. En sevdiğim yerlerden biri hayvanat bahçesiydi. Özellikle maymunları seviyordum. Naziler Yahudi çocukların devlet okullarına gitmesini yasakladığında, bir Yahudi okuluna gitmeye başladım. "Babasının kızıydım". Babam beni okuldan eve bisikletiyle getirirdi. Naziler okulumuzu yaktıktan sonra ağabeyim, güvende olmak için İngiltere’ye gitti. Ben onunla gidemeyecek kadar küçüktüm.
1940–44: 1940’ta, ben on yaşındayken, ailemiz Fransa’nın güneyinde korkunç kamplar olan Gurs’e ve ardından Rivesaltes’e gönderildi. Yiyecekler berbattı. Yahudi Çocukları Yardım Kurumu beni alarak, başka 13 Yahudi kızla birlikte bir Katolik rahibe manastırına yerleştirdi. Irene Fanchet olmuştum ve Rahibe Theresa’ya bağlı eğitim alıyordum. Bir gün, SS saklanan Alman Yahudisi çocukları aramak için manastırımıza geldi. Akıcı Fransızcası olan kızlardan biri hepimiz adına konuştu. İşe yaramıştı. Almanlar gittikten sonra yine güvendeydik.
On üç yaşındaki Irene Müttefik birlikler tarafından Temmuz 1944’te özgürlüğe kavuşturuldu. Fransa’daki çeşitli yetimhanelerine gönderildikten sonra 1947’de ABD’ye göç etti.
Başka OkumalarMarta Herman
![Marta Herman [LCID: 1991]](https://encyclopedia.ushmm.org/images/large/aa2ea91d-2af0-4273-90a3-aa912b584a48.gif "Marta Herman [LCID: 1991]")
Marta, Slovakya’nın Kosice şehrinde yaşayan Macarca konuşan bir Yahudi anne babanın iki kızından küçüğüydü. Marta bir Yahudi ilkokuluna gidiyordu. Babası küçük bir bakkal işletiyordu.
1933–39: İlkokulu bitirdikten sonra ortaokula başladım. Okulda eğitim dili Slovakçaydı ve Macar birliklerinin Güney Slovakya’ya girdiği Kasım 1938’e kadar Yahudiler aleyhine herhangi bir ayrımcılık yapılmamıştı. Almanya’nın desteğiyle Kosice Macaristan’a dâhil oldu ve şehre Kassa adı verildi. Yeni Macar yöneticilerimiz, Yahudi karşıtı yasalar getirdikten sonra babam dükkânını bırakmak zorunda bırakıldı.
1940–44: Ailemiz geçim sıkıntısı çekiyordu. Babam bize bakabilmek için Macar yasalarını ihlal ederek bakkallık işini devam ettirdi. 1944 başlarında, sonunda yakalanarak tutuklandı. Almanların Macaristan’ı işgalinden bir ay sonra annem ve ben yakınlardaki bir tuğla fabrikasında toplanmaya zorlandık. Mayıs 1944’te Kosice’deki çoğu Yahudiyle birlikte Auschwitz’e sürüldük. Auschwitz’e vardığımızda annem gaz odalarına gönderildi. Ben ise köle olarak çalıştırılmak üzere seçildim.
Marta, Dachau’nun Muehldorf alt kampına gönderildikten sonra ABD birlikleri tarafından 1 Mayıs 1945’te Tutzing’de özgürlüğe kavuşturuldu ve hemen eve döndü. 1968 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etti.
Başka OkumalarGerda Weissmann Klein
1939'da Gerda'nın kardeşi zorunlu çalıştırılmak üzere sürgüne gönderildi. Haziran 1942'de Gerda'nın ailesi Bielsko gettosundan sürgün edildi. Ebeveynleri Auschwitz'e götürülürken, savaş zamanında giyim fabrikalarında çalıştırılmak için Gerda Gross-Rosen kamp sistemine gönderildi. Gerda sağ kalmasına yardımcı olacağı için ayaklarında babasının ısrarla giymesini istediği botlarıyla, ölüm yürüyüşünden sonra serbest bırakıldı.
Başka OkumalarBella Jakubowicz Tovey
Bella, Sosnowiec’te yaşayan bir Yahudi ailenin dört çocuğundan en büyüğüydü. Babasının triko fabrikası vardı. Almanlar 1939’da Polonya’yı işgal ettikten sonra fabrikaya el koydu. Ailenin mobilyaları bir Alman kadına verildi. Bella 1941’de Sosnowiec gettosunda bir fabrikada çalıştırıldı. 1942 yılının sonunda aile Bedzin gettosuna sürüldü. Bella 1943’te Gross-Rosen’in alt kamplarından biri olan Graeben’e, 1944’te de Bergen–Belsen’e sürüldü. Nisan 1945’te özgürlüğe kavuşturuldu.
Başka OkumalarThomas Buergenthal
Thomas’ın ailesi 1938’de Zilina’ya geldi. Slovak Hlinka Muhafızları Yahudilere karşı tacizlerini artırdığı için aile, Zilinka’dan ayrılmaya karar verdi. Thomas ve ailesi en sonunda Polonya’ya girdi. Ne var ki Eylül 1939’daki Alman işgali, İngiltere’ye gitmek için ülkeden çıkmalarını engelledi. Aile, Nisan 1941’de bir gettonun kurulduğu Kielce’de kaldı. Ağustos 1942’de Kielce gettosu tasfiye edildiğinde Thomas ve ailesi aynı ay meydana gelen Treblinka sürgünlerinden kurtulmayı başardı. Onun yerine zorunlu çalışma kampına gönderildiler. Ağustos 1944’te Thomas, ailesiyle birlikte Auschwitz’e gönderildi. Ocak 1945’te Sovyet birlikleri yaklaşırken Thomas ve diğer mahkûmlar, Auschwitz’den ölüm yürüyüşüne çıkarıldı. Thomas, Almanya'daki Sachsenhausen kampına gönderildi. Nisan 1945’te Sovyetlerin Sachsenhausen kampını azat etmesinin ardından Thomas, yetimhaneye yerleştirildi. Akrabaları onu buldu ve Göttingen’de annesiyle yeniden bir araya geldi. 1951'de Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etti.
Başka Okumalar![American soldiers enter the Buchenwald concentration camp following the liberation of the camp. [LCID: 09807]](https://encyclopedia.ushmm.org/images/thumb/6b47963c-e447-44c8-a317-b28c1668ba6c.jpg)