1939’da Chaim’in Polonya ordusundaki görev süresi sona ermek üzereyken Almanya Polonya’yı işgal etti. Almanlar Chaim’i tutuklayarak zorunlu işgücü olarak Almanya'ya gönderdi. Chaim daha sonra Yahudi savaş esiri olarak Polonya’ya geri döndü. Son olarak ailesinin geri kalan bireylerinin öldüğü Sobibor kampına sürüldü. 1943 Sobibor ayaklanması sırasında Chaim gardiyanlardan birini öldürdü. Daha sonra evlendiği, kız arkadaşı Selma ile birlikte kaçtı. Haziran 1944'te Sovyet güçleri özgürlüklerine kavuşturana kadar bir çiftçi onları gizledi.
Sobibor’a vardık. Ben, erkek kardeşim ve
arkadaşımlaydım. Diğer insanlarla bir araya geldik. Yaklaşık
yedi, sekiz yüz kişi vardı. Bizi trenden indirdiler
ve iki sıra hâlinde dizip aramızdan
seçim yapmaya, toplamaya başladılar. Seçimin ne anlama geldiğini
bilmiyordum. Bir Alman bana "Nerelisin?" diye sordu. "Lodz"
dedim. "Çık." Sonra devam ettiler. "Ne iş
yaparsın?" "Marangozum." "Çık." İşte bu şekilde yaklaşık 18–20 kişi
seçtiler. Ha, bir de Polonya’da
Yahudilerin başına böyle şeyler geldiğini duyduğumuzu söyleyeyim. Yahudileri
öldürüyorlardı. Zehirli gaz veriyorlardı. Bunun gibi şeyler işte. Ama biz aslında gençler
olarak böyle bir şeyin mümkün olabileceğine gerçekten
inanmıyorduk. Gençlerin çalıştırılacağını
düşünüyorduk... Belki yalnızca yaşlıları öldürüyor olabilirlerdi. Böyle bir şeye
inanmak, inanabilmek istemiyorsunuz. Çünkü bu
o kadar anlaşılmaz bir şey ki, böyle
bir şeyin olabilmesi öyle inanılmaz bir şey ki... Bu tür haberler geliyor olsa dahi
inanmıyorsunuz. Kampta bizi seçtiklerinde seçimin
ne anlama geldiğini, hayat mı,
ölüm mü, gerçekten bilmiyordum. Öylece aldılar bizi... Yirmi kişi kadardık... Bizi bir tarafa
ayırdılar. Diğerleri kampa gitti. Gaz odalarına... Bunu
sonradan öğrendik. Orada çalıştık. Gittik... Öğleden sonra,
, öğleden sonra bizi diğer
insanlarla birlikte kıyafetleri ayırmak üzere götürdüler. İşimiz buydu artık.
Kıyafetleri ayırmaya başladım... Bizimle birlikte yeni gelen insanların
kıyafetleriydi bunlar.
Bunu yaparken erkek kardeşimin elbiselerini buldum. Onun... aile
resimlerini... Artık biliyordum... Bana neler olduğunu
söylemişlerdi. Artık neler olduğunu biliyordum... Arkadaşımla birlikte gaz odasına
gitmişti ve ben burada onun kıyafetlerini
ayırıyordum.
We would like to thank Crown Family Philanthropies and the Abe and Ida Cooper Foundation for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of all donors.