Deportation of Slovak Jews. The victims wear tags and are escorted by Slovak guards.

نیروهای محور و هولوکاست

آلمان نازی، رهبر و عامل اصلی آزار و اذیت و قتل عام یهودیان اروپا بود. با این وجود، نیروهای اروپایی "محور" (متحدین) که با آلمان متحد بودند (ایتالیا، مجارستان، رومانی، بلغارستان، اسلواکی و کرواسی)نیز تا حدودی در هولوکاست نقش داشتند. ژاپن اما در این زمینه نقشی نداشت، و حتی برخی یهودیان اروپا در قلمروی تحت کنترل ژاپن پناهنده شدند.

وقایع کلیدی

  • 1

    آلمان نازی از متحدان اروپایی "محور"، برای اجرای "راه‌حل نهایی" و قتل عام سازمان‌یافته و نظام‌مند یهودیان اروپا، مدد جست.

  • 2

    هر شش نیروی اروپایی محور، با کشتار یهودیان یا با انتقال آن‌ها به بازداشتگاه‌های آلمان برای کشتارشان، در اجرای "راه حل نهایی" نازی‌ها نقش داشتند.

  • 3

    تعداد یهودیانی که به بازداشتگاه‌های آلمان منتقل یا توسط دولت‌ها و نیروهای متحدان اروپایی محور کشته شدند، بیش از ۸۰۰٫۰۰۰ نفر بود.

Axis alliance, 1939-1941
منابع، اعتبار:
  • US Holocaust Memorial Museum

آلمان نازی، رهبر و عامل اصلی آزار و اذیت و قتل عام یهودیان اروپا بود. سایر نیروهای اروپایی محور ، هر یک تا حدودی در هولوکاست نقش داشتند. این کشورها شامل ایتالیا، مجارستان، رومانی، اسلواکی، بلغارستان و کرواسی بودند. 

 ژاپن به عنوان یکی از اعضای متحدین "نیروهای محور" جنایات عظیمی را در قلمروهای تحت تصرف خود در آسیا و اقیانوس آرام مرتکب شد اما این کشور در هولوکاست نقشی نداشت. حتی برخی یهودیان اروپا توانستند در قلمروی تحت کنترل ژاپن مانند شانگهای پناهنده شوند.

تمامی کشورهای اروپایی متحد با آلمان نازی، قوانین یهودستیزانه‌ای مشابه با "قوانین نورنبرگ آلمان" به تصویب رساندند و آزار و اذیت شهروندان یهودی خود را به‌عنوان نژاد دشمن امری قانونی کردند. 

تا سال ۱۹۴۲، آلمان نازی و متحدین اروپایی "محور"،  تقریباً تمام قاره‌ی اروپا و نه میلیون یهودی ساکن در آن منطقه را تحت کنترل گرفتند. آلمان نازی، "راه‌حل نهایی" را با هدف کشتار همه‌ی یهودیان اروپا بنا نهاد و انتظار داشت که شرکای اروپایی "محور" نیز در راستای رسیدن به این هدف به آن‌ها کمک کنند. دولت‌های هر یک از این کشورها تا حدی در اجرای سیاست "راه‌حل نهایی" آلمان نازی نقش داشتند. رومانی و کرواسی، یهودیان را در مرزهای خودشان و همچنین در قلمروهایی که اشغال کرده بودند به قتل رساندند. بلغارستان، اسلواکی و مجارستان تحت اشغال آلمان و شمال ایتالیا، یهودیان را از نواحی تحت کنترلشان به آلمان فرستادند تا آن‌ها را به قتل برسانند. تعداد یهودیان کشته‌شده یا منتقل‌شده به بازداشتگاه‌های آلمان توسط دولت‌ها و نیروهای این شش کشور، بیش از ۸۰۰٫۰۰۰ نفر بود. 

در نتیجه، متحدین اروپایی "محور" آلمان نازی در نابودی جوامع یهودی سراسر اروپا، و کشتار شش میلیون نفر به‌دلیل یهودی بودن نقش داشتند ولی با این حال، "راه‌حل نهایی" ابتکار نازی‌ها بود. آلمان نازی نیروی محرک و عامل اصلی هولوکاست بود.

متحدین اروپایی آلمان و هولوکاست

ایتالیا

در سال ۱۹۳۸، دولت فاشیست ایتالیا، قوانین نژادی یهودستیزانه‌ای را که از "قوانین نژادی نورنبرگ ۱۹۳۵" آلمان نازی الگوبرداری شده بود، تصویب کرد. در طول چهار سال ابتدای جنگ جهانی دوم، نیروهای ایتالیا در کشتار جمعی یهودیان مشارکت نکردند. دولت و ارتش ایتالیا همچنین، از انتقال یهودیان ساکن ایتالیا یا قلمروهای تحت تصرف ایتالیا به بازداشتگاه‌های آلمان امتناع کردند. هزاران یهودی به نواحی تحت تصرف ایتالیا فرار کردند، جایی که در آن به امنیت نسبی دست یافتند. مقامات ایتالیا حتی برخی از یهودیان را به ایتالیا منتقل کرد.

اما در سپتامبر ۱۹۴۳، بعد از سرنگونی موسولینی، نیروهای آلمان، مرکز و شمال ایتالیا را اشغال کردند و دولت جدید ایتالیا، تسلیم متفقین شد. آلمانی‌ها، موسولینی را به‌عنوان رئیس دولت دست‌نشانده که در شهر سالو واقع در شمال ایتالیا مستقر بود، منصوب کردند. با تأیید رسمی دولت سالو و کمک مقامات فاشیست و شبه‌نظامیان، آلمانی‌ها هزاران یهودی را دستگیر و محبوس کردند. 

در مجموع، آلمانی‌ها ۸٫۵۶۴ یهودی ایتالیایی و یهودیان خارجی ساکن ایتالیا را تبعید کردند. تنها ۱٫۰۰۹ نفر از آنجا بازگشتند.

مجارستان

Deportation of Jews. Koszeg, Hungary, July 1944.

تبعید یهودیان مجارستانی. کوسگ، مجارستان، ژوئیه ۱۹۴۴.

منابع، اعتبار:
  • Magyar Nemzeti Muzeum Torteneti Fenykeptar

دولت مجارستان قوانین نژادی یهودستیزانه‌ای را در سال ۱۹۳۸ و ۱۹۴۱ به تصویب رساند. پس از حمله‌ به اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۴۱، نیروهای مجارستان واقع در قلمرو ضمیمه‌شده از چکسلواکی، دست‌کم ۱۶٫۰۰۰ یهودی را به قلمروی تحت اشغال آلمان در اوکراین فرستادند که همگی در آنجا گلوله‌باران شدند. در ژانویه ۱۹۴۲، نیروهای مجارستان چندین هزار یهودی را در قلمرویی که بلغارستان از یوگسلاوی ضمیمه خود کرده بود، تیرباران کردند. اما از آغاز سال ۱۹۴۲، دولت بلغارستان درخواست‌های مکرر آلمان برای تبعید یهودیان ساکن مجارستان و قلمروهایی که ضمیمه کرده بودند را رد کرد. 

پس از آنکه نیروهای آلمان در مارس ۱۹۴۴ مجارستان را اشغال کردند، دولت مجارستان با تبعید یهودیان تحت کنترل خود موافقت کرد. پلیس مجارستان حدود ۴۴۰٫۰۰۰ یهودی را از اواسط ماه مه تا اواسط ژوئیه ۱۹۴۴ دستگیر و به آشویتس فرستاد. بیش از ۳۰۰٫۰۰۰ نفر بلافاصله کشته شدند. در اکتبر ۱۹۴۴، آلمانی‌ها یک دولت متعصب یهودستیز را در مجارستان منصوب کردند. این دولت یهودیان باقی‌مانده در مجارستان را به طرز وحشیانه‌ای تحت آزار قرار داد و  حدود ۱۰۰٫۰۰۰ نفر را به قتل رساند.

رومانی

در رومانی، قوانین ضدیهود و خشونت‌آمیز حتی پیش از اتحاد این کشور با آلمان نازی وجود داشت. پس از آنکه نیروهای رومانی همراه با نیروهای آلمان در ژوئن ۱۹۴۱ به اتحاد جماهیر شوروری حمله کردند، رومانیایی‌ها شروع به قتل‌عام ده‌ها هزار یهودی رومانیایی و اوکراینی نمودند. مقامات رومانیایی همچنین تعداد زیادی از یهودیان رومانیایی را به محله‌های یهودی‌نشین (گتو) و اردوگاه‌ها در اوکراین تحت اشغال رومانی فرستادند که در آنجا بر اثر گرسنگی و بیماری کشته شدند. بین ۱۵۰٫۰۰۰ تا ۲۰۰٫۰۰۰ یهودی در نواحی تحت کنترل رومانی کشته شدند. 

در سال ۱۹۴۲، رهبر رومانی به نام مارشال ایون آنتنسکو، به دلیل هراس از شکست نیروهای محور در جنگ و احتمال مجازات رومانی به دلیل آزار و اذیت و کشتار یهودیان، قول خود برای تبعید یهودیان باقی‌مانده در لهستان تحت اشغال آلمان را عملی نکرد. در نتیجه، تعدادی از ۳۰۰٫۰۰۰ یهودی ساکن رومانی قربانی برنامه‌ی "راه‌حل نهایی" آلمان‌ها نشدند.

اسلواکی

بین سال‌های ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۱، اسلواکی یک سری قوانین نژادی یهودستیزانه را به تصویب رساند که با نام "قوانین یهودی" شناخته می‌شد. در مارس ۱۹۴۲، اسلواکی به عنوان اولین کشور از میان نیروهای متحد "محور" آلمان با تبعید یهودیان خود موافقت کرد. از مارس تا اکتبر ۱۹۴۲، پلیس اسلواکی و سازمان‌های شبه‌نظامی، ۵۷٫۰۰۰ یهودی کشور را در اردوگاه‌های کار اجباری جمع کردند و آن‌ها را به لهستان تحت اشغال آلمان فرستادند. فقط حدود ۳۰۰ نفر از جنگ جان سالم به در بردند. 

در پاییز ۱۹۴۲، اسلواکی تبعید ۲۴٫۰۰۰ یهودی باقیمانده در کشور را متوقف کرد. در طول قیام مردم اسلواکی در سال ۱۹۴۴، نیروهای آلمان چندین هزار یهودی اسلواکی را کشتند و بیش از ۱۲٫۰۰۰ نفر را تبعید کردند. بیش از ۷۰٫۰۰۰ یهودی اسلواکی در طول جنگ جهانی دوم تبعید و به بازداشتگاه‌های آلمان فرستاده شدند. آلمانی‌ها بیش از ۶۰٫۰۰۰ نفر از آن‌ها را به قتل رساندند. 

بلغارستان

یهودیان از شهرهای کاوالا، سرس و درامای مقدونیه‌ی تحت اشغال بلغارستان تبعید شدند. حدود سه هزاریهودی به دراما برده شدند و سپس آنها را بدون آب و غذا برای انتقال به اردوگاهی در جومای بالا (بلاگوگراد) Gorna Dzumaya سوار قطار کردند. احتمالاً از آنجا یهودیان را به مرزهای بلغاری لوم در کنار رود دانوب برده و به مقصد وین سوار کشتی کردند. نازی‌ها از آنجا یهودیان را به اردوگاه مرگ تربلینکا فرستادند.

منابع، اعتبار:
  • Bulgarian Film Archive

 

بلغارستان، نسخه‌ی "قوانین نژادی نورنبرگ" خود را در ژانویه ۱۹۴۱ به تصویب رساند که توسط تعداد زیاد از مردم این کشور و "کلیسای ارتودوکس بلغارستان" تقبیح شد. در مارس ۱۹۴۳، ارتش بلغارستان و نیروهای پلیس که قلمروهایی از یونان و یوگوسلاوی را اشغال کرده بودند، ۱۱٫۳۴۳ یهودی غیربلغار را از این نواحی به لهستان تحت اشغال آلمان تبعید کردند. همه‌ی آن‌ها بلافاصله در "تربلینکا" کشته شدند. برنامه‌ی دولت بلغارستان برای تبعید یهودیان بلغار منجر به اعتراضات و مخالفت‌های گسترده شد. در مه ۱۹۴۳، دولت بلغارستان ۲۰٫۰۰۰ یهودی را از شهر صوفیه به حومه شهر فرستاد، دارایی‌های آن‌ها را مصادره کرد، و مردان را به اردوگاه‌های کار اجباری انتقال داد. دولت بلغارستان هیچ یهودی را از داخل بلغارستان به بازداشتگاه‌های آلمان تبعید نکرد. در نتیجه، تقریباً همه‌ی یهودیان بلغارستان از جنگ جهانی دوم جان سالم به در بردند. 

کرواسی

"دولت مستقل کرواسی" در ۱۰ آوریل ۱۹۴۱ پا به عرصه وجود گذاشت. پس از سه هفته، این دولت  آزار و اذیت و زندانی کردن یهودیان کروات و بوسنیایی تحت کنترل خود را آغاز کرد. نیروهای اوستاشه‌ی کروات در تابستان ۱۹۴۱ کشتار یهودیان را آغاز کردند. مقامات کروات حدود ۲۰٫۰۰۰ تا ۲۵٫۰۰۰ یهودی را به قتل رساندند، و حدود ۷٫۰۰۰ یهودی را به بازداشتگاه‌های آلمان تبعید کردند.

Thank you for supporting our work

We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of all donors.

واژه‌نامه