Η Esther γεννήθηκε από μεσοαστική οικογένεια Εβραίων στο Χελμ της Πολωνίας. Τον Δεκέμβριο του 1942, μεταφέρθηκε από στρατόπεδο εργασίας στο κέντρο εκτελέσεων Σόμπιμπορ στην κατεχόμενη Πολωνία. Κατά την άφιξή της στο Σόμπιμπορ, η Esther επιλέχτηκε να εργαστεί σε μια αποθήκη διαλογής. Ταξινομούσε ρούχα και τα υπάρχοντα όσων σκοτώνονταν στο στρατόπεδο. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και του φθινοπώρου του 1943, η Esther συμμετείχε σε μια ομάδα κρατουμένων στο στρατόπεδο Σόμπιμπορ που σχεδίαζε εξέγερση και απόδραση. Επικεφαλής της ομάδας ήταν οι Leon Feldhendler και Aleksandr (Sasha) Pechersky. Η εξέγερση έλαβε χώρα στις 14 Οκτωβρίου 1943. Γερμανοί και Ουκρανοί φρουροί άνοιξαν πυρ κατά των κρατουμένων, οι οποίοι δεν κατάφεραν να φθάσουν στην κεντρική πύλη και, ως εκ τούτου, αναγκάστηκαν να προσπαθήσουν να διαφύγουν από το ναρκοπέδιο γύρω από το στρατόπεδο. Περίπου 300 δραπέτευσαν. Πάνω από 100 από αυτούς συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν. Η Esther ήταν μεταξύ εκείνων που δραπέτευσαν και επέζησαν.
Ήμασταν τόσο βαθιά μέσα στο δάσος που κανείς δεν μπορούσε να γνωρίζει καν ότι κάτι έτρεχε εκεί πέρα. Έτσι, αρχίσαμε να σκεφτόμαστε για εξέγερση και εκδίκηση, και νομίζω ότι αυτό μας κρατούσε όρθιους, παρά το γεγονός ότι ήταν μια ανόητη σκέψη, αλλά, ξέρετε, αυτό μας έδινε το κουράγιο να επιβιώσουμε, να δράσουμε, γιατί το είχαμε σχεδιάσει, είχαμε κάνει σχέδια. Τα σχέδια δεν άξιζαν τον κόπο, ίσως στην αρχή να άξιζαν κάτι, όμως σχεδιάζαμε και βλέπαμε τους εαυτούς μας έξω, και βλέπαμε όλους τους Ναζί νεκρούς, και αυτό μας κρατούσε όρθιους. Και κάποια μέρα το 1943, πιθανότατα τον Φεβρουάριο ή κάπου εκεί, επιλέχθηκε για μεταφορά και ήλθε ο Leon Feldhendler. Ήμασταν ξαδέλφια εξ αγχιστείας και, αφού του είπαμε τι συμβαίνει, ότι όλους όσους έρχονταν ή τους σκότωναν ή, αν σκότωναν δέκα από εμάς, έπαιρναν δέκα άλλους από την επόμενη μεταφορά. Αφού του τα είπαμε όλα αυτά εκείνος είπε «Πρέπει να το σκάσουμε», και όταν τον ρωτήσαμε πώς, εκείνος είπε «Θα πρέπει να υπάρχει κάποιος τρόπος, και θα το σκάσουμε». Και προσπαθήσαμε, αρχίσαμε να σχεδιάζουμε, να κάνουμε συναντήσεις, στις οποίες λίγοι μόνο πήγαιναν γιατί έπρεπε να είμαστε πολύ προσεκτικοί, και γυρίζοντας, αισθανόμασταν ότι κάτι κάνουμε, κάτι σχεδιάζαμε, κάτι προσπαθούσαμε. Αν τα καταφέρναμε, θα ήταν υπέροχο. Αν όχι, θα τρώγαμε μια σφαίρα στην πλάτη – πολύ καλύτερο από το να πηγαίναμε στους θαλάμους αερίων. Υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι δεν θα πήγαινα ποτέ στους θαλάμους αερίων, θα άρχιζα να τρέχω, θα άρχιζα να κάνω κάτι - θα έπρεπε να ξοδέψουν μια σφαίρα για μένα. Και έτσι αρχίσαμε να καταστρώνουμε το σχέδιό μας και να συζητάμε και αυτό μας κρατούσε και πάλι στη ζωή, ξέρετε, ότι ίσως θα μπορέσουμε να πάρουμε εκδίκηση για όλους εκείνους που δεν μπορούσαν.
We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.
