Esther Polonya, Chelm'de orta sınıf bir Yahudi ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Aralık 1942'de çalışma kamplarından birinden işgal edilmiş Polonya'daki Sobibor ölüm merkezine gönderildi. Sobibor'a gelmesinin ardından, depolar için eşya ayrımı yapmak üzere seçildi. Kampta ölen insanların elbiselerini ve sahip oldukları şeyleri ayırıyordu. 1943 yazı ve sonbaharı sırasında, Ester Sobibor'da ayaklanma çıkarıp kaçmayı planlayan esir grubunun arasındaydı. Leon Feldhendler ve Aleksandr (Sasha) Pechersky grubun liderleriydi. Ayaklanma 14 Ekim 1943'te meydana geldi. Alman ve Ukraynalı gardiyanlar ana kapıya ulaşamayan, bu nedenle mayın tarlasından geçmek zorunda kalan esirlere ateş açtı. Yaklaşık 300 esir kaçmayı başardı. 100'den fazla esir yeniden tutuklandı ve öldürüldü. Ester kaçmayı ve sağ kalmayı başaranlardan bir tanesiydi.
Ormanın derinliklerindeydik. Kimsenin o kısma girildiğinden bile haberi yoktu. Böylece ayaklanma çıkarmak ve intikam üzerine düşünmeye başladık. Bu da bize devam etme isteği verdi. Saçma bir düşünce bile olsa, sağ kalacak cesareti verdi bu bize. Biz de planlamaya devam ettik. Planlar en başta beş para etmezdi belki, ama planladıkça kendimizin dışarıda olduğunu ve bütün Nazilerin öldüğünü hayal ettik. 1943'te her gün, sanırım Leon Feldhendler'ın getirildiği Şubat ayındaydı. Benim kuzenimdi kendisi, olan biteni anlattık. Bizden 10 kişi alıyorlarsa öldürmek için, diğer 10 kişiyi de bir sonraki sevkıyattan alıp öldürüyorlardı. Anlatınca “Kaçmak zorundayız” dedi. Nasıl kaçacağımızı sorduk; “Bir yolu olmalı. Kaçacağız” dedi. Elimizden geleni yaptık. Planladık ve gidiş gelişler nedeniyle sadece birkaç toplantı yaptık, ama kendimizi bir şeyler yapıyormuş gibi hissettik. Bir şeyler planlıyor, deniyorduk. Başarırsak harika olacaktı. Başaramazsak, sırtımıza bir mermi isabet edecekti—yine de gaz odasına gitmekten iyidir. Kendime hiçbir zaman gaz odalarına gitmeyeceğime, koşmaya başlayacağıma dair söz verdim. Beni öldürmek için mermilerinden birini boşa harcayacaklardı. Planlamaya devam ettik. İntikam alamayanlar için intikam alabileceğimiz düşüncesi, bizi hayatta tuttu.
We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.
