قوانین یهودستیزانه: ۱۹۳۹-۱۹۳۳
در شش سالِ نخستِ دیکتاتوری «هیتلر»، دولت در سطوح مختلف کشوری، ایالتی و شهری، صدها فرمان، بخشنامه، دستورالعمل و مقررات را به تصویب رساند که به طور فزایندهای حقوق مدنی و شهروندی یهودیان را در آلمان محدود میکردند.
پیشینهی تاریخی
یهودیستیزی و سرکوب یهودیان از پایههای اصلی ایدئولوژی نازی بود.
حزب نازی در برنامهی ۲۵ مادهای خود که در سال ۱۹۲۰ منتشر کرد، رسماً اعلام نمود که قصدش، تفکیک یهودیان از جامعهی «آریایی» و ملغی کردن حقوقِ سیاسی، قانونی و مدنی آنها میباشد.
رهبران نازی به محض رسیدن به قدرت، به وعدهی خود عمل کرده و سرکوب یهودیان را آغاز نمودند. در شش سال نخستِ دیکتاتوری «هیتلر» یعنی از سال ۱۹۳۳ تا شروع جنگ در سال ۱۹۳۹، بیش از ۴۰۰ فرمان و قانون علیه یهودیان به اجرا گذاشته شد که ابعاد مختلف زندگی خصوصی و اجتماعی آنها را محدود میکرد. بسیاری از این مقررات، قوانینی بودند که در سطح کل کشور به اجرا گذاشته شده و تمام یهودیانِ آلمان را شامل میشدند. علاوه بر آن، مقامات محلی در ایالات، استانها و شهرها نیز ابتکار عمل به خرج داده و یک رشته احکام و فرامین مضاعف را علیه یهودیانِ ساکنِ مناطقِ تحتِ مدیریتِ خود اعمال نمودند. بنابراین، هزاران تن در سطوح مختلف دولت، در آزار و اذیت و سرکوب یهودیان نقش داشتند؛ آنها این قوانین یهودستیزانه را تدوین کرده، به بحث گذاشته، به تصویب رسانده و از اجرای آن حمایت میکردند. به این ترتیب، هیچ نقطهای در کشور از گزند این قوانین در امان نماند.
نخستین قانون عمدهای که در راستای محدود ساختن حقوق شهروندی یهودیان به اجرا گذاشته شد، «قانون احیای مشاغل دولتی» بود که در هفتم آوریل سال ۱۹۳۳ به تصویب رسید. مقامات نازی با اتکاء به این قانون، کارمندان یهودی و آنهایی را که از منظر «سیاسی غیر قابل اعتماد» بودند، از سمتهای خود اخراج کردند. این قانون جدید، نخستین فرمول نازیها بر به اصطلاح «بند آریایی» بود، قانونی که بر پایهی آن، یهودیان (همچنین «غیرآریاییها») را از موسسات، مشاغل و سایر جنبههای زندگی اجتماعی محروم کردند؛ و بر اساس همین مفهوم بود که «قوانین نژادی نورنبرگ» در سال ۱۹۳۵ تعریف و تدوین شدند؛ قوانینی که یهودیان را نه بر اساس باورهای مذهبی خود بلکه بر اساس اصل و نسب اجدادیشان تعریف میکرد و به تبعیض و تفکیک آنها از جامعهی به اصطلاح «آریایی» رسمیت میبخشید.
در آوریل سال ۱۹۳۳، حضور یهودیان آلمانی در مدارس و دانشگاههای آلمان محدود شد. در همان ماه، یک رشته قوانین جدید به اجرا گذاشته شد تا «فعالیتِ یهودیان» در حوزههای حقوقی و پزشکی نیز محدود شود. پیرو قوانین بعد، بازپرداختِ دستمزدِ پزشکان یهودی هم از صندوق بیمهی سلامت همگانی (دولتی) محدود شد. شهر برلین وکلای یهودی و دفاتر اسناد رسمی تحت مدیریت یهودیان را از فعالیت در امور حقوقی منع کرد؛ شهردار مونیخ نیز پزشکان یهودی را از معالجهی بیماران غیریهودی منع کرد و وزارت کشور ایالت باواریا، پذیرش دانشجویان یهودی را در دانشکدهی پزشکی ممنوع اعلام نمود.
در سطح کل کشور، دولت نازی مجوز کاری مشاورانِ مالیاتی یهودی را لغو کرد، پذیرش «غیرآریاییها» را در مدارس و دانشگاههای دولتی سهمیهبندی و به ۱/۵ درصد محدود کرد، کارمندان یهودی غیرنظامی را از ارتش اخراج کرد و در اوایل سال ۱۹۳۴، هنرپیشگان و بازیگران یهودی را از ایفای نقش در سینما و تئاتر منع کرد. مقامات محلی نیز مقرراتی را به تصویب رساندند که سایر حوزههای زندگی یهودیان را تحت تاثیر خود قرار میداد؛ برای نمونه، در ایالت «زاکسن»، یهودیان دیگر حق نداشتند طبق آیین یهود حیوانات را ذبح کنند و به این ترتیب، عملاً نمیتوانستند از آداب غذایی مذهب خود پیروی کنند.
هدف ماموران دولت، محروم ساختن یهودیان از تمامی حوزههای اقتصادی کشور بود تا امکان امرار معاش از آنها گرفته شود. یهودیان میبایست کل اموال و داراییهای خود را در داخل و در خارج از کشور به مقامات اعلام و به ثبت برسانند؛ امری که در نهایت به مصادرهی سرمایههای آنها توسط حکومت انجامید. مقامات آلمان همچنین روند «آریایی کردن» کسبوکارهای یهودیان را آغاز کردند؛ کارگران، کارمندان و مدیران یهودی را اخراج کردند، و شرکتها و کارخانههای متعلق به یهودیان را با قیمتی به مراتب پایینتر از ارزش واقعی آنها در بازار، به آلمانیهای غیریهودی واگذار نمودند. به این ترتیب، در بهار سال ۱۹۳۹، دیگر تقریباً کل کسبوکارهای متعلق به یهودیان در آلمان تحت کنترل «آریاییها» بود.
«قوانین نژادی نورنبرگ» سنگِ بنای سیاستهای نژادپرستانهی نازیها را بنا کرد. معرفی این قوانین در سپتامبر ۱۹۳۵ موج جدیدی از قوانین یهودیستیز را بههمراه داشت که تبعیض نژادی علیه یهودیان را عملاً و سریعاً در سطح جامعهی آلمان ممکن ساخت. قضات، دیگر حق نداشتند به تفسیرهای حقوقی یا نظرات نویسندگان یهودی استناد کنند، افسران یهودی از ارتش اخراج شدند و دانشجویان یهودی، دیگر حق حضور در آزمون ورودی دورهی دکترا را نیافتند.
در سالهای ۱۹۳۷ و ۱۹۳۸، مقامات آلمان یک قدم پیش گذاشتند و قوانین سرکوبگرایانهی دیگری را علیه یهودیانِ آلمان به اجرا گذاشتند. آنها قصد داشتند وضعیت اقتصادی یهودیان را تضعیف کنند و با مجبور کردن آنها به ثبت اموال و داراییهای خود، کوشیدند جلوی کسب درآمدشان را بگیرند و به تدریج، آنها را از فعالیت در اقتصاد آلمان حذف کنند. نازیها پزشکان یهودی را از معالجهی غیریهودیان منع، و مجوز کاریِ وکلای یهودی را لغو کردند. در ماه اوتِ سال ۱۹۳۸، مقامات آلمانی مقرر کردند که تا اول ژانویهی ۱۹۳۹، مردان و زنان یهودی که نامهای «غیر یهودی» دارند، باید به اولِ نام خود، به ترتیب، «اسراییل» یا «سارا» را اضافه کنند. تمام یهودیان، موظف به داشتن کارتهای شناسایی شدند که از اصالت یهودی آنها حکایت داشت و در پاییز سال ۱۹۳۸، حرف «ج»(حرف نخست واژهی یهودی) در تمام گذرنامههای «یهودی» درج شد.
به دنبال کشتارهای «شب بلورین» (Kristallnacht) که به «شب شیشههای شکسته» نیز معروف است و در نهم و دهم ماه نوامبر سال ۱۹۳۹ رخ داد، قوانین جدیدی به تصویب رسید و نازیها یهودیان را از تمام مدارس و دانشگاههای دولتی، همچنین از حضور در سینما، تئاتر و اماکنِ ورزشی منع کردند. در بسیاری از شهرها، ورود یهودیان به مناطق «آریایی» ممنوع شد. دولت، یهودیان را واداشت تا خود را طوری معرفی کنند تا برای همیشه از بقیهی جامعه تفکیک و مجزا شوند. به این ترتیب، رهبران نازی همزمان با تسریعِ تدارکاتِ جنگ و فتحِ اروپا، قوانین یهودیستیزانهای را در آلمان و اتریش وضع کردند تا راه را برای سرکوبِ هر چه بیشتر یهودیان هموار کند.
در فهرست زیر، ۲۹ مورد از بیش از ۴۰۰ لایحهی قانونی و فرمان اجرایی که در شش سال نخست رژیم نازیها علیه یهودیان و سایر اقلیتها وضع و به اجرا گذاشته شد، ارائه شده است:
سال ۱۹۳۳
۳۱ مارس
فرمان کمیسیون سلامت و بهداشت شهرداری برلین، پزشکان یهودی را از همکاری با ادارهی خدمات رفاه اجتماعی پایتخت منع کرد.
۷ آوریل
«قانون احیای مشاغل دولتی»، کارمندان یهودی را از ادامه کار در نهادهای دولتی منع کرد.
۷ آوریل
«قانون پذیرش در مشاغل حقوقی»، حضور یهودیان در کانونهای وکلا را ممنوع کرد.
۲۵ آوریل
«قانون کنترل ازدیاد جمعیت مدارس و دانشگاهها»، تعداد دانشآموزان و دانشجویان یهودی را در مدارس و دانشگاههای دولتی محدود کرد.
۱۴ ژوئیه
«قانون سلب تابعیت»،حق شهروندی را از یهودیان و «عناصر نامطلوب» که ملیت آلمان را کسب کرده بودند، گرفت.
۴ اکتبر
«قانون سردبیران»، یهودیان را از حضور در سمتهای سردبیری منع کرد.
سال ۱۹۳۵
۲۱ مه
«قانون ارتش»، افسران یهودی را از ارتش اخراج کرد.
۱۵ سپتامبر
«قوانین نژادی نورنبرگ»، حق شهروندی در رایش را از یهودیان گرفت و ازدواج و رابطه جنسی خارج از ازدواج را بین یهودیان و «آلمانیها» یا «خویشاوندان نژادی» آنها ممنوع کرد.
سال ۱۹۳۶
۱۱ ژانویه
فرمان اجرایی «قانون مالیات رایش»، مجوز کار مشاوران مالیاتی یهودی را لغو کرد.
۳ آوریل
«قانون دامپزشکان رایش»، یهودیان را از کار در این حرفه منع کرد.
۱۵ اکتبر
وزارت آموزش و پرورش رایش، معلمان یهودی را از کار در مدارس دولتی منع کرد.
سال ۱۹۳۷
۹ آوریل
شهردار برلین فرمان داد که تا اطلاع ثانوی، مدارس دولتی دیگر حق پذیرش دانشآموزان یهودی را ندارند.
سال ۱۹۳۸
۵ ژانویه
«قانون تغییر نام و نام خانوادگی»، یهودیان را از تغییر نام منع کرد.
۵ فوریه
«قانون حرفهی حراجگذاری»، یهودیان را از این حرفه محروم کرد.
۱۸ مارس
«قانون اسلحه»، فعالیت اسلحه فروشان یهودی را ممنوع کرد.
۲۲ آوریل
فرمان علیه «استتار شرکتهای یهودی»، تغییر نام شرکتهای تجاری متعلق به یهودیان را ممنوع کرد.
۲۶ آوریل
حکم «افشای داراییهای یهودیان» یهودیان را ملزم ساخت که تمام اموال و داراییهای خود را که ارزشی بیش از ۵ هزار رایشمارک داشتند، به مقامات گزارش دهند.
۱۱ ژوئن
وزارت کشور رایش، ورود یهودیان را به مراکز تفریحی-بهداشتی (اسپا) منع کرد.
۱۷ اوت
فرمان اجرایی دربارهی «قانون تغییر نام و نام خانوادگی» مردان و زنان یهودی را که نامهای «غیر یهودی» داشتند، مجبور ساخت که به اولِ نام خود، به ترتیب برای مردان «اسراییل»و برای زنان «سارا» را اضافه کنند.
۳ اکتبر
فرمان «مصادرهی اموال یهودیان»، روند انتقال داراییهای یهودیان به غیریهودیان آلمانی را تبیین و تعریف کرد.
۵ اکتبر
وزارت کشور رایش، تمام گذرنامههای یهودیان را باطل کرد. یهودیان موظف شدند که گذرنامههای خود را به مقامات تحویل دهند. از آن پس، تنها گذرنامههایی که حرف «ج» (حرف نخست واژهی یهودی) در آنها درج شده بود، رسمیت داشت.
۱۲ نوامبر
فرمان «حذف یهودیان از اقتصاد آلمان»، باعث تعطیلی تمام کسبوکارهایی که متعلق به یهودیان بود، شد.
۱۵ نوامبر
وزارت آموزش و پرورش رایش، تمام کودکان یهودی را از مدارس دولتی اخراج کرد.
۲۸ نوامبر
وزارت کشور رایش، آزادی رفتوآمد یهودیان را محدود کرد.
۲۹ نوامبر
وزارت کشور رایش اعلام کرد که یهودیان حق داشتن کبوترهای پیامرسان را ندارند.
۱۴ دسامبر
فرمان اجرایی دربارهی «قانون سازمان کار کشور»، تمام قراردادهای کاری دولت با شرکتهای متعلق به یهودیان را ملغی کرد.
۲۱ دسامبر
«قانون قابلهها» تمام یهودیان را از فعالیت در این حرفه منع کرد.
سال ۱۹۳۹
۲۱ فوریه
صدور فرمان «واگذاریِ فلزات و سنگهای قیمتی در مالکیت یهودیان»، یهودیان را ملزم ساخت تا طلا، نقره، الماس و سایر اشیای قیمتی خود را به صورت بلاعوض به دولت تحویل دهند.
اول اوت
رئیس شرکت «بلیط بختآزمایی آلمان» فروش بلیتهای بختآزمایی به یهودیان را ممنوع کرد.