خلمنو (خلاصه مقاله)

طی دوران هولوکاست، نیروهای اس اس حداقل 152000 نفر را در مرکز کشتار خلمنو که حدود 30 مایلی شمال غربی شهر لودز در لهستان بود به قتل رساندند. این مکان، نخستین تأسیسات غیر سیاری بود که در آن از گاز سمی برای کشتار جمعی یهودیان استفاده شد. این مرکز کشتار از یک عمارت اربابی در شهر خلمنو و یک فضای باز وسیع جنگلی در همان حوالی تشکیل شده بود. کارکنان و نگهبانان اردوگاه در سایر ساختمان های شهر اسکان داده شده بودند. عمارت اربابی و اردوگاه جنگلی با نرده های بلند چوبی محصور شده بودند.

نیروهای اس اس و پلیس عملیات کشتار را در 8 دسامبر 1941 در خلمنو آغاز کردند. ساکنان یهودی مناطق اطراف خلمنو که با کامیون به آن مرکز منتقل شده بودند نخستین قربانیان این عملیات به شمار می رفتند. مقامات اس اس- که اغلب مانند پزشکان کت سفید به تن داشتند- به تبعیدشدگان می گفتند که آنها را به عنوان نیروی کار به آلمان خواهند فرستاد، اما نخست باید استحمام کنند. پس از بردن یهودیان به درون عمارت، آنها را مجبور می کردند که لباس های خود را درآورده و اشیاء قیمتی خود را تحویل دهند. سپس، نگهبانان زندانیان برهنه و عریان را از روی یک رمپ به قسمت عقب کامیونی بزرگ با گنجایش 50 تا 70 نفر هدایت می کردند. پس از پر شدن کامیون، درهای آن را می بستند و درزگیری می کردند. آنگاه یک مکانیک لوله ای را به لوله اگزوز کامیون متصل و موتور را روشن می کرد تا به این ترتیب گاز مونوکسید کربن که موجب کشته شدن زندانیان از طریق خفگی می شد به درون آن فرستاده شود. پس از جدا کردن لوله رابط، کامیون را که دیگر انباشته از جسد شده بود به اردوگاه جنگلی می بردند و اجساد را به درون گورهای جمعی می انداختند. زندانیانی که زنده مانده بودند به ضرب گلوله کشته می شدند.

در 16 ژانویه 1942، نیروهای اس اس و پلیس شروع به تبعید یهودیان در قطارهای باری پر ازدحام از گتوی لودز به خلمنو کردند. محموله های [انسانی] این قطارها را یهودیانی تشکیل می دادند که در اصل اهل آلمان، اتریش، بوهمیا و موراویا و همچنین لوکزامبورگ بودند. هزاران کولی و صدها لهستانی و اسیر جنگی روس نیز از دیگر قربانیان مرکز کشتار خلمنو بودند. تعداد زیادی از زندانیان یهودی مجبور می شدند اجساد را از کامیون های گاز خارج کرده و آنها را در گورهای جمعی دفن کنند. از آنجا که گورها به سرعت پر می شدند و بوی تجزیه اجساد در دهکده های اطراف می پیچید، نیروهای اس اس و پلیس در تابستان 1942 دستور دادند اجساد در "کوره هایی" که از ریل های خط آهن ساخته شده و در فضای باز قرار داشتند سوزانده شوند. مأموران اس اس و پلیس مرتباً این کارگران به بیگاری گماشته شده را به قتل می رساندند و زندانیان تازه وارد را جایگزین آنها می کردند.

نیروهای اس اس و پلیس عملیات کشتار در خلمنو را تا مارس 1943 اجرا می کردند. آنها همچنین به منظور تسهیل در انحلال گتوی لودز این عملیات را برای مدتی کوتاه در ژوئن و ژوئیه 1944 از سر گرفتند. از سپتامبر 1944 به منظور از بین بردن آثار کشتار جمعی، گروهی از زندانیان یهودی وادار به نبش قبر و سوزاندن اجساد باقیمانده در گورهای جمعی شدند. نیروهای اس اس و پلیس تقریباً نیمی از یک گروه 80 نفری از این زندانیان را پس از پایان کار تیرباران کردند. با نزدیک شدن ارتش شوروی، آلمانی ها مرکز کشتار خلمنو را در 17 ژانویه 1945 ترک کردند.