شای روتکوپف Shaye Rothkopf

جامعه‌ی یهودیان در شهر شای در استان لودز حدود یک سوم جمعیت شهر را تشکیل می‌دادند. شای خیلی جوان بود که پدرش در جنگ جهانی اول کشته شد. پس از مرگ پدرش، پدربزرگ و مادربزرگش به خانواده او کمک می‌کردند. زمانی که شای به سن نوجوانی رسید مادرش را هم از دست داد. پس از آن، او و خواهر و برادرانش با پدربزرگ و مادربزرگشان زندگی می‌کردند.

۱۹۳۳-۳۹: در زمان گذشته شنا ورزش مورد علاقه‌ی من بود و اکثر اوقات، من و دوستانم به کناره‌های رود ویستولا می‌رفتیم و شنا می کردیم. در شهر لودز من در یک شرکت که لوازم خانگی می فرخت، کار می کردم. من به دلیل آنکه همسرم اهل آن شهر بود به آنجا رفتم. عاشق صحبت کردن با مشتری‌ها و شناخت افراد جدید بودم. من و همسرم تولد پسرمان را جشن گرفتیم. در ۸ سپتامبر سال ۱۹۳۹، آلمان به لودز حمله کرد.

۱۹۴۰-۴۴: گتوی شهر لودز تا آوریل سال ۱۹۴۰ مسدود شده بود. خیلی از مردم از تیفوس می‌مردند. نازی‌ها کارخانه‌هایی برپا کرده بودند که یهودیان در ازای غذای ناچیزی در آن کار می‌کردند. همسر و پسر هفت ساله‌ی من را بردند و در حوالی لودز به ضرب گلوله کشتند. من به آشویتس و سپس به اردوگاه کار اجباری داخائو تبعید شدم.

در ۲۹ آوریل سال ۱۹۴۵، شای آزاد شد. او چهار سال را برای بهبودی از بیماری‌هایی که در اردوگاه‌ها دچار آن شده بود، در آلمان گذراند و در سال ۱۹۴۹ به ایالات متحده مهاجرت کرد.