Ofiary nazistów: nazistowska ideologia rasowa
Holokaust
Holokaust to wydarzenie kluczowe dla naszego pojmowania zachodniej cywilizacji, państwa narodowego, nowoczesnego biurokratycznego społeczeństwa oraz natury ludzkiej . Było to dokonane z premedytacją masowe morderstwo milionów niewinnych cywilów. Naziści – kierowani rasistowską ideologią, która uważała Żydów za „pasożytnicze robactwo ” zasługujące jedynie na eliminację - wszczęli ludobójstwo na niespotykaną wcześniej skalę. W ich zamyśle zginąć mieli wszyscy europejscy Żydzi: chorzy i zdrowi, bogaci i biedni, religijni ortodoksi i konwertyci na chrześcijaństwo, starzy i młodzi, a nawet niemowlęta.
W czasie Holokaustu zginęło mniej więcej dwie trzecie Żydów mieszkających przed wojną w Europie. Przed końcem II wojny światowej w 1945 r. zabito sześć milionów europejskich Żydów; dzieci stanowiły ponad milion ofiar. Liczby te jednak są mylące, ponieważ większość ocalałych mieszkała w rejonach Europy, które nie znalazły się pod niemiecką okupacją podczas wojny: na wschodzie Związku Radzieckiego, w Wielkiej Brytanii i Bułgarii, a także w państwach neutralnych takich jak Hiszpania, Portugalia, Szwajcaria czy Szwecja. Dziesiątki tysięcy Żydów przeżyły również w okupowanej przez Niemców Europie; większość w ukryciu lub jako więźniowie obozów koncentracyjnych przed ich wyzwoleniem. Niemcy i ich kolaboranci bezlitośnie wyszukiwali i mordowali Żydów na terenach Europy pozostających pod ich kontrolą.
Wiele napisano o tym, co wydarzyło się podczas Holokaustu oraz o tym jak, gdzie i kiedy naziści realizowali swoje mordercze plany. Jednak aby choć po części pojąć ich działania, trzeba przede wszystkim wziąć pod uwagę i zrozumieć teoretyczne podwaliny nazistowskich planów. Analiza nazistowskiej ideologii rasowej częściowo tłumaczy bezlitosną determinację, z którą dążyli do fizycznej zagłady Żydów europejskich.
Nazistowska ideologia rasowa
Adolf Hitler, Führer (Wódz) Partii Narodowosocjalistycznej (NSDAP), sformułował i wyraził idee, które z czasem stały się znane jako ideologia nazistowska. Uważał się za poważnego, wnikliwego myśliciela i był przekonany, że znalazł klucz do zrozumienia niezwykle skomplikowanego świata.
Hitler sądził, że profil rasowy człowieka decyduje o jego cechach, postawie, umiejętnościach i zachowaniu. Jego zdaniem wszystkie grupy, rasy lub ludy (używał tych terminów wymiennie) posiadają cechy dziedziczone z pokolenia na pokolenie, których żadna jednostka nie może przezwyciężyć. Hitlera uważał także, że całą historię ludzkości można wyjaśnić z perspektywy walki ras.
Formułując swoją ideologię rasową Hitler i naziści korzystali z pomysłów niemieckich darwinistów społecznych z końca XIX-go wiekuuważając, że ludzi można zbiorowo klasyfikować według „ras”posiadających charakterystyczne dla siebie cechy, dziedziczonych genetycznie od pojawienia się ludzi w czasach prehistorycznych. Cechy te odnosiły się nie tylko do wyglądu i budowy ciała, ale kształtowały też życie wewnętrzne, sposoby myślenia, umiejętności twórcze i organizacyjne, inteligencję, gust i uznanie dla kultury, siłę fizyczną oraz potęgę militarną.
Naziści przejęli też perspektywę darwinistów społecznych na teorię ewolucji Darwina dotyczącą „doboru naturalnego”. Według nazistów przetrwanie rasy zależało od jej zdolności rozmnażania się, od nagromadzenia terenów, które utrzymałyby i wykarmiły rosnącą populację oraz od czujnego dbania o czystość jej puli genów zabezpieczających niepowtarzalne cechy „rasowe”, w które „natura” wyposażyła ją na zwycięstwo w walce o przetrwanie. Ponieważ każda „rasa” dąży do ekspansji, a przestrzeń na ziemi jest ograniczona, „naturalnymi” rezultatami walki o przetrwanie są brutalny podbój i wojskowa konfrontacja. W związku z tym wojna – nawet nieustająca – stanowi część natury i kondycji ludzkiej.
Aby zdefiniować rasę, darwiniści społeczni posługiwali się stereotypami – zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi – związanymi z wyglądem grup etnicznych, ich zachowaniem i kulturą. Twierdzili, że stereotypy te są niezmienne mimo upływu czasu i zakorzenione w biologicznym dziedzictwie, odporne na zmiany środowiska, rozwój intelektualny czy uspołecznienie. Według nazistów asymilacja przedstawiciela jednej rasy przez inną kulturę czy grupę etniczną była niemożliwa, ponieważ jego pierwotne cechy dziedziczne pozostawały niezmienne mogły się jedynie zdegenerować poprzez tak zwane mieszanie się ras.
Ofiary ataków
Naziści określali Żydów mianem „rasy”. Uważali oni żydowską religię za nieistotną i przypisywali wiele negatywnych stereotypów dotyczących Żydów i „żydowskiego” zachowania niezmiennemu, uwarunkowanemu biologicznie dziedzictwu, które pchało „żydowską rasę” – jak i inne rasy – do walki o przetrwanie kosztem innych.
Choć w ramach nazistowskiej ideologicznej koncepcji rasy Żydzi byli głównym „wrogiem”, obrała sobie ona także inne grupy za cel prześladowań, w tym uwięzienia oraz unicestwienia. Do grup tych zaliczali się Romowie (Cyganie), ludzie niepełnosprawni, Polacy, radzieccy jeńcy wojenni i czarnoskórzy Niemcy. Według nazistów wrogami zagrażającymi bezpieczeństwu byli również dysydenci polityczni, Świadkowie Jehowy, homoseksualiści i tzw. ludzie aspołeczni - albo dlatego, że świadomie protestowali przeciwko reżimowi nazistowskiemu, albo ponieważ jakiś aspekt ich zachowania nie mieścił się w nazistowskim pojmowaniu norm społecznych. Naziści dążyli do wyeliminowania lokalnych nonkonformistów i tak zwanych rasowych zagrożeń poprzez nieustanną czystkę, której niemieckie społeczeństwo miało się samo poddawać.
Naziści uważali, że rasy wyższe mają nie tylko prawo, ale i obowiązek podporządkować sobie rasy niższe , a nawet je wyeliminować. Według nich walka ras była zgodna z prawem natury. Naziści dążyli do realizacji strategicznej wizji dominującej rasy niemieckiej rządzącej poddanymi jej ludami, szczególnie Słowianami i tak zwanymi „Azjatami” (terminem tym określali ludy radzieckiej Azji Środkowej oraz muzułmańskich mieszkańców Kaukazu), których uważali za z natury gorszych. W celach propagandowych naziści często przedstawiali tę strategiczną wizję jako krucjatę, która uratuje zachodnią cywilizację przed „wschodnimi” lub „azjatyckimi” barbarzyńcami i ich żydowskimi przywódcami.
Wspólnota definiowana rasowo
Według Hitlera i innych przywódców ruchu nazistowskiego fundamentalna wartość każdej osoby wyrażała się nie w jej indywidualizmie, ale w przynależności do definiowanej w kategoriach rasowych grupy. Ostatecznym celem grupy rasowej było zapewnienie sobie przetrwania. Większość ludzi zgodziłaby się z twierdzeniem, że każda jednostka posiada instynkt przetrwania, ale Hitler uznał, że zbiorowy instynkt przetrwania koncentruje się na przynależności do grupy, ludu lub rasy (terminów tych używał wymiennie). Dla nazistów instynkt ten zawsze łączył się z ochroną czystości „rasy” oraz walką z konkurującymi „rasami” o terytorium.
Według Hitlera i innych utrzymanie czystości rasy było ważne, ponieważ krzyżowanie się z innymi rasami doprowadziłoby w miarę upływu czasu do jej skażenia i degeneracji, aż straciłaby ona swoje cechy wyróżniające, a jednocześnie zdolność do samoobrony, co skazałoby ją na wyginięcie. Hitler uparcie twierdził, że terytorium ma kluczowe znaczenie, ponieważ jest niezbędne dla rosnącej populacji. Sądził, że rasa pozbawiona nowych terytoriów utrzymujących coraz liczniejszą ludność, w końcu popadłaby w stagnację i stanęła w obliczu wyginięcia.
Nazistowska ideologia rasowa zakładała też jakościową hierarchię ras – nie wszystkie rasy były sobie równe. Hitler uważał, że Niemcy należą do dominującej grupy ras, którą nazywał „Aryjczykami”. Twierdził, że niemiecka rasa „aryjska” jest bardziej obdarzona przymiotami niż wszystkie inne rasy, i ta biologiczna wyższość predestynuje Niemców do władania potężnym imperium we wschodniej Europie.
Rasa „aryjska”
Hitler ostrzegał jednak, że niemieckiej rasie „aryjskiej” grozi rozpad spowodowany zarówno czynnikami wewnętrznymi, jak i zewnętrznymi . Wewnętrzne zagrożenie czaiło się w małżeństwach między „aryjskimi” Niemcami i przedstawicielami gorszych z natury ras: Żydami, Romami, Afrykanami i Słowianami. Uważano, że potomstwo takich małżeństw redukuje szlachetne cechy związane z niemiecką krwią, tym samym osłabiając rasę w jej walce o przetrwanie toczonej z innymi rasami.
W międzywojniu państwo niemieckie jeszcze bardziej osłabiło niemiecką rasę „aryjską”, tolerując prokreację między ludźmi, których naziści uważali za genetycznie zwyrodniałych i szkodzących higienie ras w ogóle: niepełnosprawnych fizycznie i umysłowo , notorycznych lub zawodowych kryminalistów oraz ludzi przejawiających kompulsywne zachowania uważane przez nazistów za „społecznie szkodliwe”, w tym między innymi bezdomnych, rozwiązłych rzekomo kobiet, bezrobotnych czy alkoholików.
Niemieckiej rasie „aryjskiej” groził rozpad także z zewnątrz, ponieważ według Hitlera Republika Weimarska przegrywała rywalizację o ziemię i liczebność z „gorszymi” rasami słowiańskimi i azjatyckimi. W tej rywalizacji „rasa żydowska” udoskonaliła swoje tradycyjne socjalistyczne narzędzie – radziecki komunizm – aby zmobilizować niekompetentnych zazwyczaj Słowian i podstępem przekonać Niemców, że sztucznie stworzone pojęcie konfliktu klas jest ważniejsze od naturalnego instynktu, jakim był konflikt ras. Hitler sądził, że brak przestrzeni życiowej zahamował przyrost naturalny wśród Niemców do niebezpiecznie niskiego poziomu. Sytuację jeszcze pogorszyło to, że Niemcy przegrali I wojnę światową i na mocy traktatu wersalskiego byli zmuszeni oddać sąsiadom tysiące kilometrów cennych terenów.
Hitler utrzymywał, że aby przetrwać, Niemcy muszą przełamać pierścień wrogich wpływów otaczający ich kraj i podbić rozległe tereny na Wschodzie zamieszkane przez Słowian. Podbój Wschodu zapewniłby Niemcom przestrzeń konieczną do znacznego zwiększenia ich liczebności, bogactwa naturalne mogące wyżywić ich populację i środki do zrealizowania ich biologicznego przeznaczenia: bycia rasą panów o odpowiednim statusie światowej potęgi.
Eliminacja wrogów rasowych
Hitler wraz z nazistami jasno i jednoznacznie określili, kim są wrogowie ich rasy, uważając Żydów za największe zagrożenie zarówno w Niemczech, jak i poza krajem. Ich rzekomo podrzędny profil genetyczny był źródłem systemów opartych na wyzysku: kapitalizmu i komunizmu. Kierowani chęcią ekspansji Żydzi używali tych systemów rządzenia i organizacji państwowej – w tym konstytucji, proklamacji równości praw i międzynarodowego pokoju – aby podkopać świadomość rasową wyższych ras, takich jak Niemcy. Skażali też szlachetniejszą krew poprzez asymilację oraz małżeństwa mieszane.
Naziści twierdzili, że Żydzi używają narzędzi będących pod ich kontrolą lub podatnych na ich manipulację aby wspomóc swoje biologicznie uwarunkowane dążenie do władzy nad światem. Do tych narzędzi rzekomo zaliczały się media, demokracja parlamentarna i jej nacisk na prawa jednostki, a także organizacje międzynarodowe pracujące nad pokojowym rozwiązaniem konfliktów narodowych. Hitler twierdził, że jeśli Niemcy nie stawią czoła Żydom w kraju i za granicą, ci mogą zmobilizować rzesze prymitywnych podludzi – Słowian i Azjatów – do zniszczenia „aryjskiej” rasy Niemców.
Hitler uważał, że rządowa ingerencja prowadząca do segregacji ras, promocji rozmnażania się wśród ludzi wyposażonych w „najlepsze” cechy i zapobiegania rozmnażania się tych o cechach podrzędnych , oraz gotowości do wojny o ekspansję terytorialną kieruje naród niemiecki w stronę jego naturalnego, uwarunkowanego biologicznie instynktu przetrwania. Ponadto sprzyjała ona „naturalnej” świadomości rasowej wśród Niemców, którą Żydzi próbowali wytłumić przy użyciu demokracji parlamentarnej, międzynarodowych umów o współpracy i konfliktu klas. Według Hitlera Niemcy mieli z racji swojej rasowej wyższości prawo i obowiązek odebrania terytoriów na Wschodzie Słowianom, Azjatom i ich żydowskim prowodyrom. Dążąc do tych celów – zdaniem Hitlera – Niemcy kierowali się swoimi naturalnymi instynktami. Aby na stałe pokonać Słowian i podporządkować ich sobie, niemieccy panowie musieli zgładzić przywódców tego regionu oraz Żydów, jedyną „rasę” zdolną zmobilizować niższe rasy za pomocą nieludzkiej bolszewicko-komunistycznej doktryny, uznaną zabiologicznie uwarunkowaną „żydowską” ideologią.
Naziści sądzili, że wyeliminowanie tego „zagrożenia” dla niemieckiego przetrwania oznacza wyeliminowanie ludzi, których ideologia rasowa kwalifikowała jako chorążych tego zagrożenia. Hitler uważał, że tak właśnie działa natura. Koniec końców źródło programu wojny i ludobójstwa Hitlera jawiło mu się jako równanie: „aryjscy” Niemcy musieli rozwijać się i dominować, co wymagało eliminacji wszystkich rasowych zagrożeń – szczególnie Żydów – albo sami stanęliby w obliczu wyginięcia.