Η Διάσκεψη της Βάνζεε και η «Τελική Λύση» (Άρθρο με περικοπές)

Στις 20 Ιανουαρίου 1942, 15 ανώτατα στελέχη του ναζιστικού κόμματος και αξιωματούχοι της γερμανικής κυβέρνησης συγκεντρώθηκαν σε μια βίλα στο προάστιο του Βερολίνου Βάνζεε (Wannsee) για να συζητήσουν την υλοποίηση του σχεδίου τους που έφερε το όνομα «Τελική Λύση στο Ζήτημα των Εβραίων». «Τελική Λύση» ήταν η κωδική ονομασία για το συστηματικό, προγραμματικό, φυσικό αφανισμό των Εβραίων της Ευρώπης. Κάποια στιγμή το 1941 ο Αδόλφος Χίτλερ έδωσε την έγκρισή του σε αυτό το σχέδιο μαζικής δολοφονίας. Ο στρατηγός των SS Ράινχαρντ Χάιντριχ (Reinhard Heydrich) συγκάλεσε τη Διάσκεψη του Βάνζεε (1) για να ενημερώσει τους συμμετέχοντες και να εξασφαλίσει την υποστήριξή τους για την υλοποίηση της «Τελικής Λύσης» και (2) για να αποκαλύψει ότι ο ίδιος ο Χίτλερ είχε αναθέσει στον Χάιντριχ και στο Κεντρικό Γραφείο Ασφαλείας του Ράιχ το συντονισμό της επιχείρησης. Τα άτομα που συμμετείχαν δεν συζήτησαν κατά πόσο θα έπρεπε να εφαρμοστεί ένα τέτοιο σχέδιο, αντίθετα μελέτησαν την υλοποίησή του.

Την εποχή της Διάσκεψης του Βάνζεε, οι περισσότεροι συμμετέχοντες γνώριζαν ήδη ότι το ναζιστικό καθεστώς είχε προβεί στη μαζική δολοφονία Εβραίων και άλλων πολιτών στις κατεχόμενες περιοχές της Σοβιετικής Ένωσης και στη Σερβία. Κανείς από τους αξιωματούχους δεν έφερε αντιρρήσεις στην πολιτική της Τελικής Λύσης που ανακοινώθηκε από τον Χάιντριχ. Στη διάσκεψη δεν ήταν παρόντες εκπρόσωποι των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων και των Σιδηροδρόμων του Ράιχ. Τα SS και η αστυνομία είχαν ήδη καταλήξει σε συμφωνίες με το Γενικό Επιτελείο του γερμανικού στρατού για τη δολοφονία πολιτών, συμπεριλαμβανομένων και των Σοβιετικών Εβραίων, την άνοιξη του 1941, λίγο πριν την εισβολή στη Σοβιετική Ένωση. Στα τέλη Σεπτεμβρίου 1941 ο Χίτλερ είχε πλέον δώσει έγκριση στους Σιδηροδρόμους του Ράιχ να μεταφέρουν Εβραίους γερμανικής, αυστριακής και τσεχικής καταγωγής στις περιοχές της κατεχόμενης Πολωνίας και της Σοβιετικής Ένωσης, όπου οι γερμανικές αρχές έμελε να δολοφονήσουν τη συντριπτική πλειοψηφία τους.

Ο Χάιντριχ άφησε να εννοηθεί ότι περίπου 11.000.000 Εβραίοι στην Ευρώπη θα ενέπιπταν στις διατάξεις της «Τελικής Λύσης». Σε αυτή την εκτίμηση του αριθμού των Εβραίων, ο Χάιντριχ συμπεριέλαβε όχι μόνο τους Εβραίους που κατοικούσαν στις χώρες της Ευρώπης που ελέγχονταν από τον Άξονα, αλλά και τους εβραϊκούς πληθυσμούς του Ηνωμένου Βασιλείου καθώς και των ουδέτερων εθνών (Ελβετία, Ιρλανδία, Σουηδία, Ισπανία, Πορτογαλία και Ευρωπαϊκή Τουρκία). Παρά τους ευφημισμούς που εμφανίζονται στα πρωτόκολλα της συνάντησης, ο σκοπός της Διάσκεψης του Βάνζεε ήταν ξεκάθαρος για τους συμμετέχοντες: να συντονιστεί μια πολιτική πρακτική που θα είχε σαν στόχο την ολοκληρωτική εξολόθρευση των Εβραίων της Ευρώπης.

Thank you for supporting our work

We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of all donors.

Γλωσσάριο