Αντίσταση

Ακόμα και στο απόγειο της γερμανικής κυριαρχίας στην Ευρώπη, πολλοί Εβραίοι έθεσαν σε κίνδυνο τις ζωές τους αντιστεκόμενοι στην καταπίεση των Ναζί.

Στα γκέτο που δημιουργήθηκαν σε ολόκληρη την κατεχόμενη Ευρώπη, οι Εβραίοι αψήφησαν την ατιμωτική και απάνθρωπη μεταχείριση των Ναζί αντιστεκόμενοι πνευματικά και προσπαθώντας να διατηρήσουν τον τρόπο ζωής τους, τόσο από κοινωνικής, όσο και από πολιτισμικής άποψης.

Οργάνωναν μυστικές θρησκευτικές τελετές, άνοιγαν σχολεία και βιβλιοθήκες και προστάτευσαν τις παραδόσεις τους με μυστικές εκδόσεις, διαλέξεις και παραστάσεις.

Οι συνθήκες ζωής στα γκέτο καταγράφηκαν σε μυστικά αρχεία έργων τέχνης και εγγράφων.

Μυστικά δίκτυα πλαστογράφων και λαθρεμπόρων μετέφεραν ζωτικής σημασίας έγγραφα και τρόφιμα στους κατοίκους των γκέτο και στους Εβραίους που κρύβονταν σε όλη την Ευρώπη.

Ωστόσο, η οργανωμένη ένοπλη αντίσταση ήταν η πιο άμεση μορφή εναντίωσης στις πράξεις των Ναζί.

Στη δυτική Ευρώπη, Εβραίοι παρτιζάνοι μετέφεραν λαθραία άτομα που καταζητούνταν από το ναζιστικό καθεστώς σε ασφαλείς τοποθεσίες και βοηθούσαν όσους κρύβονταν.

Επίσης, έλαβαν μέρος σε μη εβραϊκές ανταρτικές μονάδες παρεμποδίζοντας στρατιωτικές επιχειρήσεις των Γερμανών.

Παρά την ελάχιστη υποστήριξη, ακόμα και την εχθρότητα του τοπικού πληθυσμού, οργανώθηκαν ένοπλες ομάδες αντίστασης σε περισσότερα από 100 γκέτο.

Τον Απρίλιο του 1943, οι Εβραίοι της Βαρσοβίας, παρά τη στρατιωτική και αριθμητική υπεροχή των δυνάμεων κατοχής, ξεσηκώθηκαν στη μεγαλύτερη εξέγερση που σημειώθηκε σε γκέτο. Μετά από περίπου ένα μήνα συγκρούσεων, οι Γερμανοί κατέπνιξαν την εξέγερση.

Οι Εβραίοι πολέμησαν τους Γερμανούς τόσο στα γκέτο, όσο και με ανταρτοπόλεμο πίσω από τις γραμμές του μετώπου στα γειτονικά δάση.

Σε πολλές περιπτώσεις, τα μέλη της αντίστασης ενώνονταν με ομάδες παρτιζάνων έξω από τα γκέτο της ανατολικής Ευρώπης.

Εξεγέρσεις κρατουμένων έλαβαν χώρα ακόμα και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί. Συγκεκριμένα, το 1943 και 1944 ξεσηκώθηκαν οι κρατούμενοι στα κέντρα εξόντωσης Τρεμπλίνκα, Σόμπιμπορ και Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

Το αγωνιστικό φρόνημα που διέπνεε αυτές τις εξεγέρσεις αλλά και άλλες προσπάθειες δεν μετριάστηκε από το γεγονός ότι δεν κατάφεραν να βάλουν ένα τέρμα στις πολιτικές γενοκτονίας των Ναζί.