Adolf Hitler stands with an SA unit during a Nazi parade in Weimar

Το Ναζιστικό Κόμμα

Το Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα —γνωστό και ως Ναζιστικό Κόμμα— ήταν το ακροδεξιό, ρατσιστικό και αντισημιτικό πολιτικό κόμμα με επικεφαλής τον Αδόλφο Χίτλερ. Το Ναζιστικό Κόμμα ανήλθε στην εξουσία στη Γερμανία το 1933. Έλεγχε όλες τις πτυχές της ζωής στη Γερμανία και καταδίωκε τους Γερμανούς Εβραίους. Αποδυναμώθηκε πλήρως μόνο όταν η Γερμανία έχασε τον Β᾽ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σημαντικά γεγονότα

  • 1

    Το Ναζιστικό Κόμμα ιδρύθηκε μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο στόχος του ήταν να απομακρύνει τους Γερμανούς εργάτες από τον σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό και να τους στρέψει προς την αντισημιτική και αντιμαρξιστική ιδεολογία του.

  • 2

    Ο Αδόλφος Χίτλερ έγινε ο Führer, Φύρερ ή ηγέτης, του Ναζιστικού Κόμματος και το μετέτρεψε σε μαζικό κίνημα. Στόχος του ήταν να οδηγήσει τη γερμανική «ανώτερη φυλή» στη νίκη στον «φυλετικό αγώνα» κατά των «κατώτερων» λαών, ιδίως των Εβραίων.

  • 3

    Οι Ναζί κυβέρνησαν τη Γερμανία ως μονοκομματική, ολοκληρωτική δικτατορία από το 1933 έως το 1945. Το κόμμα χρησιμοποίησε την εξουσία του για να διώξει τους Εβραίους. Κατά τη διάρκεια του Β᾽ Παγκοσμίου Πολέμου, η ναζιστική προπαγάνδα παρουσίαζε τους «Εβραίους» ως τον πραγματικό εχθρό της Γερμανίας και χαρακτήριζε την καταστροφή τους ως απαραίτητη για την επιβίωση των Γερμανών.

Εισαγωγή

Το Ναζιστικό Κόμμα ήταν ένα ριζοσπαστικό ακροδεξιό κίνημα και πολιτικό κόμμα με επικεφαλής τον Αδόλφο Χίτλερ. Η επίσημη ονομασία του ήταν Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα (Nationalsozialistische deutsche Arbeiterpartei ή NSDAP). Η ιδεολογία των Ναζί ήταν ρατσιστική, εθνικιστική και αντιδημοκρατική. Ήταν έντονα αντισημιτική και αντιμαρξιστική. 

Το Ναζιστικό Κόμμα ιδρύθηκε μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κέρδισε μικρή λαϊκή υποστήριξη μέχρι την κρίση της Μεγάλης Ύφεσης. Το 1933, ο πρόεδρος της Γερμανίας Paul von Hindenburg διόρισε τον Χίτλερ καγκελάριο. Εκείνη την εποχή, στην κυβέρνηση της Γερμανίας κυριαρχούσαν μη Ναζί. Ωστόσο, οι Ναζί χρησιμοποίησαν έκτακτα διατάγματα, βία και εκφοβισμό για να αποκτήσουν γρήγορα τον απόλυτο έλεγχο. Οι Ναζί διέλυσαν όλα τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα. Ανακήρυξαν τη Γερμανία σε μονοκομματικό κράτος, με τον Χίτλερ ως ανώτατο ηγέτη.

Η προέλευση του Ναζιστικού Κόμματος

Μετά το τέλος του Α᾽ Παγκοσμίου Πολέμου, η Γερμανία έζησε μεγάλη πολιτική αναταραχή. Η Συνθήκη των Βερσαλλιών (1919) επέβαλε αυστηρούς όρους στη Γερμανία, η οποία είχε ηττηθεί στον πόλεμο. Επιπλέον, η χώρα βίωσε την ανατροπή της μοναρχίας της. Στη θέση της βρέθηκε η νεοσύστατη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, μια δημοκρατική κυβέρνηση. Ρατσιστικές και αντισημιτικές ομάδες εμφανίστηκαν στη ριζοσπαστική δεξιά. Κατηγορούσαν τους Εβραίους για την ήττα της Γερμανίας στον πόλεμο. Αυτές οι ομάδες αντιτάχθηκαν στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης και στη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Ήταν αντίθετες στη δημοκρατία, στα ανθρώπινα δικαιώματα, στον καπιταλισμό, στον σοσιαλισμό και στον κομμουνισμό. Εισηγήθηκαν τον αποκλεισμό από τη γερμανική ζωή οποιουδήποτε δεν ανήκε στον γερμανικό λαό (Volk) ή στη γερμανική φυλή.

Τον Σεπτέμβριο του 1919, ο Χίτλερ παρευρέθηκε σε μια συνάντηση του Γερμανικού Εργατικού Κόμματος στο Μόναχο. Αυτή η μικρή πολιτική οργάνωση επιδίωκε να απομακρύνει τους Γερμανούς εργάτες από τον μαρξιστικό σοσιαλισμό. Ο Χίτλερ έγινε μέλος του κόμματος και ανέλαβε ηγετικό ρόλο σε σύντομο χρονικό διάστημα. 

Το 1920, το Κόμμα μετονομάστηκε σε Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα. Ο «Εθνικοσοσιαλισμός» ήταν μια ρατσιστική και αντισημιτική πολιτική θεωρία. Ο Χίτλερ συνέβαλε στη σύνταξη του προγράμματος των 25 σημείων του κόμματος το 1920. Το πρόγραμμα θα παρέμενε η μόνη πλατφόρμα του κόμματος. Μεταξύ αυτών των σημείων, συμπεριλαμβανόταν η απόρριψη του διακανονισμού των Βερσαλλιών. Πρόβαλλε επίσης την απαίτηση  συνένωσης όλων των ανθρώπων γερμανικού «αίματος». Το πρόγραμμα πρότεινε τη δημιουργία μιας Μεγάλης Γερμανίας που θα διοικούταν από ένα ισχυρό κεντρικό κράτος. Η χώρα θα αποκτούσε νέα εδάφη και αποικίες. Το πρόγραμμα θα στερούσε την ιθαγένεια και τα δικαιώματα από όλους τους μη Γερμανούς, ιδίως τους Εβραίους. 

Το Ναζιστικό Κόμμα αναπτύχθηκε σταθερά υπό την ηγεσία του Χίτλερ. Είχε την υποστήριξη ανθρώπων με επιρροή στον στρατό, τις μεγάλες επιχειρήσεις και την κοινωνία. Το κόμμα απορρόφησε επίσης άλλες ριζοσπαστικές δεξιές ομάδες. Το 1921, οι Ναζί δημιούργησαν μια παραστρατιωτική δύναμη που ονομαζόταν Sturmabteilung (SA, γνωστή στα αγγλικά ως "Stormtroopers").

Το Πραξικόπημα της Μπιραρίας

Beer Hall Putsch, 1923

Στρατεύματα που υποστηρίζουν τον Χίτλερ φτάνουν στο Μόναχο κατά τη διάρκεια του Πραξικοπήματος της Μπιραρίας στις 9 Νοεμβρίου 1923.

Πηγές:
  • US Holocaust Memorial Museum, courtesy of William O. McWorkman

Στις 8–9 Νοεμβρίου του 1923, ο Χίτλερ και οι οπαδοί του πραγματοποίησαν μια αποτυχημένη απόπειρα να καταλάβουν τον έλεγχο του βαυαρικού κράτους. Πίστευαν ότι αυτό θα προκαλούσε μια πανεθνική εξέγερση κατά της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. 

Η εξέγερση ξεκίνησε στο Bürgerbräu Keller, μια μπιραρία στο Μόναχο. Ο ήρωας του Α᾽ Παγκοσμίου Πολέμου, ο στρατηγός Erich Ludendorff, ο Χίτλερ και άλλοι ηγέτες των Ναζί ηγήθηκαν της πορείας. Περίπου 2.000 Ναζί και υποστηρικτές τους ακολούθησαν. Η αστυνομία της πόλης συγκρούστηκε με τους διαδηλωτές, καταλήγοντας σε ανταλλαγή πυροβολισμών. Τέσσερις αστυνομικοί και 14 Ναζί σκοτώθηκαν. Μετά το πραξικόπημα, οι γερμανικές αρχές έθεσαν εκτός νόμου το Ναζιστικό Κόμμα. Αρκετοί από τους ηγέτες του συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για εσχάτη προδοσία. Ο Χίτλερ καταδικάστηκε τον Απρίλιο του 1924 και του επιβλήθηκε ποινή πέντε ετών φυλάκισης. Αφέθηκε ελεύθερος τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους. 

Όταν ήταν στη φυλακή, ο Χίτλερ άρχισε να γράφει το βιβλίο του, «Ο Αγών μου» (Mein Kampf). Το βιβλίο παρουσίαζε την κοσμοθεωρία και την προσωπική του αποστολή. Ο Χίτλερ πίστευε ότι ήταν προορισμένος να ηγηθεί της γερμανικής «κυρίαρχης φυλής» στη μάχη μεταξύ των φυλών για τον έλεγχο της γης και των πόρων. Θα το πετύχαινε αυτό δημιουργώντας ένα φυλετικά καθαρό κράτος και κατακτώντας Ζωτικό χώρο (Lebensraum). Επιπλέον, θα κατέστρεφε τον απόλυτο εχθρό των Γερμανών, τους Εβραίους. Το βιβλίο του Χίτλερ «Ο Αγών μου» (Mein Kampf) εκδόθηκε μετά την αποφυλάκισή του.

Η άνοδος του Ναζιστικού Κόμματος

Μετά την αποτυχία του πραξικοπήματος, ο Χίτλερ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο τρόπος να καταστρέψει τη  Δημοκρατία της Βαϊμάρης ήταν μέσω δημοκρατικών μέσων. Κατόπιν, επανίδρυσε το Ναζιστικό Κόμμα υπό τον απόλυτο έλεγχό του. Αυτό που καθόριζε το κόμμα δεν ήταν το πρόγραμμα των 25 σημείων, αλλά η πλήρης αφοσίωση στον Führer, Φύρερ ή ηγέτη του, τον Χίτλερ.    

Το Ναζιστικό Κόμμα προετοιμάστηκε να συμμετάσχει στις εκλογές. Δημιούργησε παραρτήματα σε κάθε γερμανικό κρατίδιο. Τα εν λόγω παραρτήματα εργάστηκαν για να εγκαταστήσουν στελέχη σε περιφέρειες, πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά. Το Ναζιστικό Κόμμα είχε μια αυστηρή ιεραρχική δομή διοίκησης. Οι αξιωματούχοι διορίζονταν από τις ανώτερες αρχές, αντί να εκλέγονται από τα μέλη. Σε κάθε περιοχή, ένας επαρχιακός αρχηγός (Gauleiter) υπηρετούσε ως επικεφαλής. Σε αυτή τη θέση διοριζόταν από τον Χίτλερ και αναφερόταν απευθείας σε αυτόν. 

Οι εκλογές του 1928 για το Reichstag

Στις εκλογές του 1928 για την Reichstag (τη Βουλή της Γερμανίας), το Ναζιστικό Κόμμα συγκέντρωσε το 2,6 % των ψήφων και 12 έδρες. 

Το Ναζιστικό Κόμμα έδωσε έμφαση στην προπαγάνδα για να προσελκύσει την προσοχή και το ενδιαφέρον. Χρησιμοποίησε τον τύπο και τις αφίσες για τη δημιουργία εμψυχωτικών συνθημάτων. Πρόβαλε εντυπωσιακά εμβλήματα και στολές. Το κόμμα οργάνωσε πολλές συνελεύσεις, παρελάσεις και συλλαλητήρια. Επιπλέον, δημιουργήθηκαν βοηθητικοί οργανισμοί που απευθύνονταν σε συγκεκριμένες ομάδες. Για παράδειγμα, υπήρχαν ομάδες για νέους, γυναίκες, δασκάλους και γιατρούς. Το κόμμα έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές στη γερμανική νεολαία και τους φοιτητές.

SA parade

Ένστολα μέλη των SA παρελαύνουν σε δρόμο στην πόλη Ντούισμπουργκ κατά τη διάρκεια μιας ναζιστικής συγκέντρωσης, περίπου το 1928.

Πηγές:
  • US Holocaust Memorial Museum, courtesy of Dottie Bennett

Οι κοινοβουλευτικές εκλογές του 1930

Αυτό που κυρίως συνέβαλε στην επιτυχία του Ναζιστικού Κόμματος ήταν η οικονομική κατάρρευση της Γερμανίας κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, που ξεκίνησε το 1929. Η κρίση προκάλεσε εκτεταμένη ανεργία και φτώχεια. Οδήγησε επίσης σε αύξηση της εγκληματικότητας. Ο θυμός και ο φόβος που βίωσαν οι Γερμανοί τους έκαναν ευάλωτους στα επιχειρήματα της άκρας δεξιάς και αριστεράς. 

Στις εκλογές του 1930 σημειώθηκε απότομη αύξηση της υποστήριξης των Ναζί. Το Ναζιστικό Κόμμα συγκέντρωσε το 18% των ψήφων και 107 έδρες. Με αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα, έγιναν το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στο Reichstag. Ο πρόεδρος Hindenburg και οι συντηρητικοί σύμβουλοί του δεν επιθυμούσαν να σχηματίσει κυβέρνηση το μεγαλύτερο κόμμα, οι Σοσιαλδημοκράτες, και έτσι προσπάθησαν να κυβερνήσουν με προεδρικό διάταγμα. Ήλπιζαν ότι με τον καιρό θα τροποποιούσαν το σύνταγμα και θα εγκαθίδρυαν αυταρχική διακυβέρνηση. 

Οι κοινοβουλευτικές εκλογές του 1932

Η έντονη πολιτική διχόνοια οδήγησε σε αύξηση της βίας. Τα SΑ ήταν εξαιρετικά βίαια. Μέχρι τον Αύγουστο του 1932, είχαν συγκεντρώσει γύρω στα 445.000 μέλη. Εκείνο το καλοκαίρι σημειώθηκαν φονικές οδομαχίες, αλλά και δολοφονίες σε καθημερινή βάση. Όλο και περισσότεροι Γερμανοί συμφωνούσαν με το επιχείρημα του Χίτλερ ότι η κοινοβουλευτική δημοκρατία κατέστρεφε τη Γερμανία εξυπηρετώντας ιδιαίτερα συμφέροντα. Ο Χίτλερ ισχυρίστηκε ότι το έθνος χρειαζόταν έναν ισχυρό ηγέτη για να ενώσει τη Γερμανία και να κυβερνήσει με γνώμονα το εθνικό συμφέρον. Το κόμμα δεν έδωσε έμφαση στον αντισημιτισμό στα γενικά μηνύματα της εκστρατείας του. 

Recently appointed as German chancellor, Adolf Hitler greets President Paul von Hindenburg in Potsdam, Germany, on March 21, 1933.

Ο Αδόλφος Χίτλερ, ο οποίος ανέλαβε πρόσφατα την εξουσία ως καγκελάριος της Γερμανίας, χαιρετά τον Πρόεδρο Paul von Hidenburg στο Potsdam, Γερμανία, 21 Μαρτίου 1933. Αυτή η πόζα επιλέχθηκε με σκοπό να προβάλει μια εικόνα του Χίτλερ ως ένα άτομο που δεν αποτελούσε απειλή για την καθιερωμένη τάξη των πραγμάτων. Η συγκεκριμένη εικόνα προέρχεται από μια δημοφιλή καρτ ποστάλ. Η φωτογραφία δημοσιεύθηκε επίσης ευρέως τόσο στον Γερμανικό όσο και στο διεθνή τύπο. Ο Χίτλερ εμφανίζεται με πολιτική περιβολή και σκύβει το κεφάλι του ως ένδειξη σεβασμού προς τον παρασημοφορημένο με αρκετά μετάλλια von Hindenburg. Οι εκλογές της 5ης Μαρτίου του 1933 εδραίωσαν τη νομιμότητα της ηγεσίας του Χίτλερ. 

Πηγές:
  • US Holocaust Memorial Museum
  • US Holocaust Memorial Museum, courtesy of B. I. Sanders

Στις εκλογές του Ιουλίου του 1932 οι Ναζί έγιναν το μεγαλύτερο κόμμα στο Reichstag. Το κόμμα είχε συγκεντρώσει το 37% των ψήφων και 230 έδρες. Ο Χίτλερ, ωστόσο, αρνήθηκε να συμμετάσχει σε κυβέρνηση συνασπισμού εκτός εάν διοριζόταν καγκελάριος. Ο Hindenburg αντιτάχθηκε σε αυτήν την απαίτηση.        

Οι εκλογές του Reichstag έπρεπε να διεξαχθούν εκ νέου τον Νοέμβριο του 1932. Το Ναζιστικό Κόμμα παρέμεινε το μεγαλύτερο κόμμα, αλλά συγκέντρωσε δύο εκατομμύρια λιγότερες ψήφους απ' ό,τι τον Ιούλιο. Ο αριθμός των εδρών του κόμματος μειώθηκε σε 196, με 33% των ψήφων. Στο μεταξύ, η οικονομία της Γερμανίας είχε αρχίσει να ανακάμπτει και η δημοτικότητα του κόμματος υποχωρούσε. Οι πιθανότητες επιβίωσης της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης φάνηκαν να βελτιώνονται.

Κατόπιν, στις 30 Ιανουαρίου 1933, ο Hindenburg διόρισε τον Χίτλερ καγκελάριο σε μια κυβέρνηση συνασπισμού. Σε αυτή την κυβέρνηση, δεν υπερίσχυαν οι  Ναζί, αλλά μέλη του συντηρητικού Γερμανικού Εθνικού Λαϊκού Κόμματος και ακομμάτιστοι γραφειοκράτες. Ο Hindenburg προχώρησε σε αυτό το βήμα αφού οι σύμβουλοί του τον διαβεβαίωσαν ότι τα συντηρητικά μέλη μπορούσαν να ελέγξουν τον Χίτλερ. Πίστευαν ότι θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν την ευρεία υποστήριξη του Χίτλερ για να τροποποιήσουν το σύνταγμα και να δημιουργήσουν ένα αυταρχικό κράτος. 

Η Γερμανία γίνεται δικτατορία ενός κόμματος υπό τον Χίτλερ.

Μόλις έγινε καγκελάριος, ο Χίτλερ κινήθηκε γρήγορα για να θέσει την κυβέρνηση υπό τον έλεγχο του Ναζιστικού Κόμματος. Έπεισε τον Hindenburg να διαλύσει το Reichstag και να κηρύξει νέες εκλογές. Η πλατφόρμα της προεκλογικής εκστρατείας των Ναζί κάλεσε να ενωθούν όλοι οι καλοί Γερμανοί στον αγώνα για την εξάλειψη του «μαρξισμού», εννοώντας τόσο τον κομμουνισμό όσο και τον σοσιαλισμό. Το Ναζιστικό Κόμμα κατέκλυσε τη Γερμανία με την προπαγάνδα του. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση περιόρισε τον αντιπολιτευόμενο τύπο. Σε μεγάλο μέρος της Γερμανίας, τα μέλη των SΑ και των SS (Schutzstaffel) διορίστηκαν ως βοηθητική αστυνομία. Χρησιμοποίησαν τις εξουσίες τους για να επιτεθούν, να συλλάβουν και να σκοτώσουν κομμουνιστές.

SS detachment files into Kroll Opera House for opening of a Reichstag

Την ημέρα της ψηφοφορίας για τον λεγόμενο «Εξουσιοδοτικό Νόμο», οι ηγέτες των Ναζί έστειλαν στρατιώτες των Ες Ες στο προσωρινό κτήριο του Reichstag, πρώην Όπερα Kroll, για να εκφοβίσουν τα άλλα πολιτικά κόμματα. Βερολίνο, Γερμανία, Πέμπτη, 23 Μαρτίου 1933.

Ο Εξουσιοδοτικός Νόμος επέτρεπε στην κυβέρνηση του Ράιχ να εκδίδει νόμους χωρίς τη συναίνεση του γερμανικού κοινοβουλίου, θέτοντας τα θεμέλια για την πλήρη ναζιστικοποίηση της γερμανικής κοινωνίας. Η πλήρης ονομασία του νόμου ήταν ο «Νόμος για την Άρση των Δεινών του Λαού και του Ράιχ ».

Πηγές:
  • Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie

Στις 27 Φεβρουαρίου του 1933, ξέσπασε φωτιά στο κτίριο του Reichstag. Η πυρκαγιά αποτέλεσε το πρόσχημα για να κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αυτό επέτρεψε στην κυβέρνηση να καταλύσει τις πολιτικές ελευθερίες και να πάρει τον έλεγχο των κυβερνήσεων των επιμέρους κρατιδίων. 

Στις εκλογές για το Reichstag στις 5 Μαρτίου, το Ναζιστικό Κόμμα έλαβε το 44% περίπου των ψήφων. Σε συνεργασία με τον εταίρο του συνασπισμού, το κόμμα κέρδισε για ελάχιστο την πλειοψηφία των εδρών. Οι Ναζί χρησιμοποίησαν συλλήψεις, εκφοβισμό και ψεύτικες υποσχέσεις για να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες ψήφους, ώστε να περάσουν τον Εξουσιοδοτικό Νόμο στις 23 Μαρτίου. Αυτό επέτρεψε στον Χίτλερ και το υπουργικό του συμβούλιο να υπαγορεύουν νόμους χωρίς την έγκριση του Reichstag ή του Προέδρου.

Το Ναζιστικό Κόμμα δεν κατέλαβε μόνο την εξουσία σε όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης, αλλά λειτούργησε επίσης προκειμένου να ελέγξει όλες τις πτυχές της γερμανικής οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής. Αυτή η διαδικασία ονομάστηκε «συντονισμός» (Gleichschaltung). Όλα τα άλλα πολιτικά κόμματα καταργήθηκαν στις 14 Ιουλίου του 1933. Τα κυβερνητικά, νομικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα εκκαθαρίστηκαν από Εβραίους και ύποπτους πολιτικούς αντιπάλους. Εργάτες, εργοδότες, συγγραφείς και καλλιτέχνες τέθηκαν υπό τον έλεγχο των ναζιστικών οργανώσεων. Ο αθλητισμός και οι δραστηριότητες αναψυχής τέθηκαν επίσης υπό τον έλεγχο των Ναζί. 

Απειλή εκ των έσω

Μέχρι το 1934, η κύρια απειλή για τη συνεχιζόμενη εξουσία του Χίτλερ στην κυβέρνηση προερχόταν από το εσωτερικό του Ναζιστικού Κόμματος, ειδικότερα από τα SΑ. Οι άνδρες των SΑ ήταν πρόθυμοι να τιμωρήσουν τους εχθρούς και να επωφεληθούν από την κατάληψη της εξουσίας από τους Ναζί. Η βία και ο εκφοβισμός τους αντιμετωπίστηκαν με αυξανόμενη δημόσια αποδοκιμασία. Για να καθησυχάσει το έθνος, ο Χίτλερ ανακοίνωσε ότι το επαναστατικό στάδιο της «εθνικής εξέγερσης» είχε τελειώσει. Ωστόσο, ανάμεσα στα SΑ γινόταν λόγος για μια δεύτερη επανάσταση. Επικεφαλής αυτής θα ήταν ο διοικητής των SΑ, Ernst Röhm. Μέχρι τότε, τα SA υπερτερούσαν αριθμητικά κατά πολύ των ενόπλων δυνάμεων της Γερμανίας (Reichswehr). Ο Röhm δεν έκρυψε την επιθυμία του να υποτάξει τον στρατό στα SΑ. Τον Ιούνιο του 1934, οι διοικητές της Γερμανίας έκαναν σαφές στον Χίτλερ ότι έπρεπε να ελέγξει τα SΑ ή να αντιμετωπίσει ένα στρατιωτικό πραξικόπημα.

Στις 30 Ιουνίου του 1934, ο Χίτλερ προχώρησε σε μια αιματηρή εκκαθάριση των SΑ. Η εκκαθάριση έγινε γνωστή ως η «Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών». Μεταξύ των εκτιμώμενων 100 θυμάτων περιλαμβανόταν ο Röhm και άλλοι ηγέτες των SΑ, καθώς και συντηρητικές προσωπικότητες που είχαν προκαλέσει τη δυσαρέσκεια των Ναζί. Αν και υπάγονταν στα SΑ, τα SS πραγματοποίησαν τις περισσότερες από τις δολοφονίες. Ως ανταμοιβή, ο Χίτλερ έκανε τα SS έναν ανεξάρτητο ναζιστικό οργανισμό. Ο αρχηγός τους, Heinrich Himmler, έδινε αναφορά απευθείας στον Χίτλερ. 

Στις 2 Αυγούστου του 1934, ο Πρόεδρος Hindenburg πέθανε. Κάθε μέλος των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων, κατόπιν διαταγής, ορκίστηκε προσωπική πίστη στον Χίτλερ. Οι Γερμανοί στρατιωτικοί αρχηγοί επιδοκίμασαν τη σφαγή της ηγεσίας των SΑ. Χωρίς αντιρρήσεις, ο Χίτλερ κατήργησε την ξεχωριστή θέση του προέδρου του Ράιχ. Ανακήρυξε τον εαυτό του Φύρερ (Führer) και καγκελάριο του Ράιχ, τον απόλυτο ηγέτη του γερμανικού λαού.

Το Ναζιστικό Κόμμα στην εξουσία

Όλοι οι «άριοι» Γερμανοί υποχρεούνταν να συμμετέχουν σε οργανώσεις ελεγχόμενες από το Ναζιστικό Κόμμα. Ωστόσο, το ίδιο το κόμμα παρέμεινε ελιτίστικο, περιορίζοντας τον αριθμό των μελών του. Σύμφωνα με την «αρχή της ηγεσίας», διατήρησε την ιεραρχική δομή διοίκησης. Υπήρχαν ηγέτες σε κάθε επίπεδο: περιφέρειας, επαρχίας, δήμου, εκλογικού διαμερίσματος και γειτονιάς. Οι ηγέτες διορίζονταν από τα ανώτατα κλιμάκια και επέβλεπαν τη λαϊκή συμμόρφωση και τον συμβιβασμό του λαού με τα ναζιστικά πρότυπα. Πριν έρθει στην εξουσία, το κόμμα είχε επίσης δημιουργήσει κάτι σαν κυβερνητικό μηχανισμό. Τα τμήματα ήταν υπεύθυνα για τους ίδιους τομείς με τα κυβερνητικά υπουργεία. Για παράδειγμα, υπήρχαν τμήματα για την εξωτερική πολιτική, τη δικαιοσύνη, την εργασία και την οικονομία. Η δομή αυτή δεν αντικατέστησε ποτέ τη γερμανική γραφειοκρατία. Ωστόσο, ενεργούσε παράλληλα και σε συνεχή ανταγωνισμό με αυτή.

Ο Χίτλερ όρισε τον Joseph Goebbels επικεφαλής του νέου Υπουργείου Προπαγάνδας. Ο Goebbels καλλιέργησε μια προσωπολατρεία που δοξαζε τον Χίτλερ ως τον αλάνθαστο σωτήρα της Γερμανίας. Η ναζιστική προπαγάνδα έγινε αναπόφευκτη πραγματικότητα  στη Γερμανία. Κυριάρχησε στον Τύπο, στον κινηματογράφο, στο ραδιόφωνο και στους δημόσιους χώρους. Πορτρέτα ή αγάλματα του Χίτλερ εμφανίστηκαν παντού. Κάθε πόλη και κωμόπολη μετονόμασε έναν δρόμο ή δημόσιο χώρο προς τιμήν του. Στη δημόσια σφαίρα, οι απλοί Γερμανοί έπρεπε να επαινούν τον Χίτλερ και να απευθύνουν τον λεγόμενο γερμανικό χαιρετισμό: «Χάιλ Χίτλερ!» (Heil Hitler!). Η προπαγάνδα εισχώρησε επίσης στα σχολικά προγράμματα. Τα παιδιά, για παράδειγμα, μάθαιναν στα δημόσια σχολεία ωδές που εξυμνούσαν την ηγεσία του Χίτλερ. Η ταινία της Leni Riefenstahl, «Ο Θρίαμβος της Θέλησης», αποτυπώνει με παραστατικό τρόπο την εικόνα του Χίτλερ ως σχεδόν θεϊκού ηγέτη. Η ταινία βασίζεται σε μια από τις μαζικές συγκεντρώσεις του κόμματος στη Νυρεμβέργη.

Ο έλεγχος κάθε τομέα της κυβέρνησης από το Ναζιστικό Κόμμα τού επέτρεψε να προωθήσει την αντισημιτική του ατζέντα. Η κεντρική κυβέρνηση εξέδωσε σαρωτικά αντισημιτικά διατάγματα. Ακόμα και πριν από αυτό, οι αξιωματούχοι του ναζιστικού καθεστώτος εκδίωκαν τους Εβραίους σε τοπικό επίπεδο. Οι Εβραίοι αποκλείστηκαν από επαγγέλματα, επιχειρήσεις και δημόσιους χώρους. Η προπαγάνδα παρουσίαζε τους Εβραίους ως δηλητηριώδη παράσιτα που σχεδίαζαν να καταστρέψουν τον γερμανικό λαό (Volk) μέσω του καπιταλισμού και του μπολσεβικισμού. Οι ηγέτες των Ναζί ισχυρίστηκαν ότι «οι Εβραίοι» υποκίνησαν τον Β᾽ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο πόλεμος παρουσιάστηκε ως ένας αγώνας για την επιβίωση της Γερμανίας. Ο ισχυρισμός των Ναζί ότι οι Εβραίοι ήθελαν να καταστρέψουν τους Γερμανούς έγινε η δικαιολογία για να καταστρέψουν οι Γερμανοί τους Εβραίους.

Ο Χίτλερ μιλά ενώπιον του Ράιχσταγκ (γερμανικού κοινοβουλίου). Εν μέσω διεθνώς αυξανόμενων εντάσεων, δηλώνει στο γερμανικό κοινό και σε ολόκληρο τον κόσμο ότι το ξέσπασμα του πολέμου θα σημάνει το τέλος των Εβραίων της Ευρώπης.

Πηγές:
  • Bundesarchiv Filmarchiv

 

Η ήττα της Ναζιστικής Γερμανίας

Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1930, η συντριπτική πλειοψηφία των Γερμανών υποστήριζε τον Χίτλερ και το ναζιστικό κράτος. Η μόνη οργανωμένη απόπειρα ανατροπής του Χίτλερ και του Ναζιστικού Κόμματος έλαβε χώρα στις 20 Ιουλίου του 1944. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, η ήττα της Γερμανίας στον Β᾽ Παγκόσμιο Πόλεμο φαινόταν αναπόφευκτη. Μετά την αυτοκτονία του Χίτλερ στις 30 Απριλίου του 1945, η Γερμανία παραδόθηκε και καταλήφθηκε από τις δυνάμεις των Συμμάχων.        

Οι Σύμμαχοι έθεσαν εκτός νόμου το Ναζιστικό Κόμμα και το χαρακτήρισαν ως εγκληματική οργάνωση. Δίκασαν κορυφαίους ηγέτες των Ναζί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, μεταξύ άλλων. Μέχρι σήμερα, το Ναζιστικό Κόμμα είναι παράνομο στη Γερμανία.

Thank you for supporting our work

We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of all donors.

Γλωσσάριο