دادگاه نظامی بینالمللی: متهمان
بلافاصله پس از پایان هولوکاست، جهان با یک چالش بزرگ مواجه شد؛ اینکه چگونه میتوان در قبال جنایاتی با چنین ابعادِ خارج از تصوری، عدالت را برقرار کرد. دادگاه نظامی بینالمللی (IMT) که در نورنبرگِ آلمان برگزار شد، کوشید به این سوال پاسخ دهد. در ۱۸ اکتبر ۱۹۴۵، دادستانهای ارشد دادگاه نظامی بینالمللی، علیه ۲۴ مقام برجستهی نازی، اقامهی دعوی کردند.
در ۱۸ اکتبر ۱۹۴۵، دادستانهای ارشد دادگاه نظامی بینالمللی (IMT) کیفرخواست خود را علیه ۲۴ مقام برجستهی نازی قرائت کردند. چهار فقره اتهام وارده به این افراد عبارت بودند از:
۱- توطئه برای ارتکاب جنایات علیه صلح، جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت
۲- جنایات علیه صلح
۳- جنایات جنگی
۴- جنایات علیه بشریت
گوستاو کروپ فان بوهلن و هالباخ (۱۹۵۰ - ۱۸۷۰)
گوستاو کروپ فان بوهلن و هالباخ از صنعتگران برجستهی آلمان و رییس «اتحادیهی صنایع رایش» بود. وی به دلیل موقعیتی که در صندوق «آدولف-هیتلر-اسپند» (صندوق منابع مالی حزب نازی) داشت، مزایای اقتصادی فراوانی کسب نمود. جایگاه پرنفوذش توسعهی «شرکت کروپ» در اروپای شرقی را فراهم آورد؛ شرکتی که در دوران جنگ بهطور گسترده از نیروی کار اجباری سود جُست. دادگاه نظامی بینالمللی وضعیت جسمانی او را برای حضور در جلسات دادرسی و همچنین برای رسیدگی به پروندهی اتهامات شرکت کروپ در جریان دادگاههای متعاقب نورنبرگ در سال ۱۹۴۷، مناسب ندانست. گوستاو کروپ در سال ۱۹۵۰ از دنیا رفت.
رابرت لای (۱۹۴۵ - ۱۸۹۰)
در سال ۱۹۳۳، پس از آنکه فعالیت تمام اتحادیههای کارگری در آلمان ممنوع اعلام شد، رابرت لای «جبههی کارگری آلمانی» را تأسیس نمود. لای که ریيس این سندیکا بود، به «دیکتاتور بلامنازع کار» معروف شد. «جبههی کارگری آلمانی» بیش از ۲۵ میلیون عضو داشت. با این حال، در دوران جنگ، جایگاه او در امور کارگران تحتالشعاع رقبایی مثل «آلبرت اشپر» و «فریتس زاوکل» قرار گرفت؛ افرادی که در سال ۱۹۴۵ در دادگاه نورنبرگ در کنار او در جایگاه متهمان قرار گرفتند. لای که میخواست شهید راه نازیسم قلمداد شود، اندکی پیش از آغاز دادرسی، در زندان خودکشی کرد.
مارتین بورمان (۱۹۴۵-۱۹۰۰)
در سال ۱۹۳۳، «بورمان» رییس دفتر «رودلف هس»، معاون هیتلر شد. او چندان چهرهشناختهشدهای در آلمانِ آن سالها نبود، اما از دستیاران نزدیک هیتلر بود و در پشت صحنهی سیاست داخلی کشور، فرد قدرتمندی محسوب میشد. پس از آنکه هس در سال ۱۹۴۱ به بریتانیا رفت (و دستگیر شد)، بورمان به به عنوان رییس دفتر مرکزی حزب نازی انتخاب شد و بعد در سال ۱۹۴۳، رسماً به سمت منشیِ «پیشوا» منصوب گشت. بورمان در اجرای بسیاری از سیاستهای داخلی آلمان نازی، از جمله غارت آثار هنری، آزار و اذیت یهودیان، برنامه «اتانازی»، و توسعهی برنامههای کار اجباری، نقشی کلیدی ایفا نمود. او همچنین مجموعهای از فرامین را برای تبعید یهودیان به مناطق شرقی امضا کرد. بورمان در آخرین روزهای جنگ جهانی دوم، کوشید از برلن فرار کند اما کشته شد. با این حال، مدتها تصور میشد که او فرار کرده است. بورمان را به طور غیابی در دادگاه نورنبرگ محاکمه و به اعدام محکوم کردند. مقامات آلمان غربی در سال ۱۹۷۳ پس از کشف و شناسایی بقایای جسد او رسماً اعلام کردند که او مرده است.
کارل دونیتس (۱۹۸۰- ۱۸۹۱)
او فرماندهی ناوگان زیردریایی (او-بوت) ارتش آلمان در سال ۱۹۳۹ بود و در سال ۱۹۴۳، به سمت فرماندهی کل نیروی دریایی (کریگسمارینه) منصوب گشت. او جانشین «اریش رِدر» شد. در ماه مه ۱۹۴۵ بنابر وصیت هیتلر و پس از خودکشیِ او، «دونیتس» رییسجمهور رایش شد. دادگاه او را به اتهام ارتکاب به جرایم ۲ و ۳ مجرم شناخت و به ۱۰ سال زندان محکوم کرد.
هانس فرانک (۱۹۴۶- ۱۹۰۰)
هانس فرانک، بنیانگذار «اتحادیهی حقوقدانان سوسیالناسیونالیست»، وکیل هیتلر در دادگاه سال ۱۹۳۰ «رایشسور» (سازمان نیروهای مسلح جمهوری وایمار)، و پس از آغاز جنگ جهانی دوم، فرماندار «دولت عمومی» در لهستان اشغالی بود. هانس فرانک در مقام فرماندارِ دولت عمومی، مسئول بدرفتاریها و سوءاستفاده از مردم و تبعید و قتلعام یهودیان بود. دادگاه او را به ارتکاب جرایم ۳ و ۴ مجرم دانست و به مرگ محکوم کرد. فرانک در ۱۶ اکتبر ۱۹۴۶ اعدام شد.
ویلهلم فریک (۱۹۴۶ - ۱۸۷۷)
او وزیر کشور رایش بین سالهای ۱۹۴۳ تا ۱۹۳۳، و محافظ رایش در تحتالحمایه بوهم و موراویا بود. در آن سالهای مهم آغازِ دیکتاتوری نازی، او قوانین و مقرراتی را به اجرا گذشت تا یهودیان از حضور در جامعه محروم گشته، احزاب سیاسی نیز ممنوع و مخالفان سیاسی به اردوگاههای کار اجباری فرستاده شوند. دادگاه فریک را برای ارتکاب جرایم ۲ و ۳ و ۴ مجرم دانست و به اعدام محکوم کرد. او در ۱۶ اکتبر ۱۹۴۶ اعدام شد.
هانس فریچه (۱۹۵۳ - ۱۹۰۰)
او ریيس «بخشِ رادیو» وزارت پروپاگاندا (تبلیغات) بود. فریچه در این وزارتخانه، یک مقام درجه سه محسوب میشد و نقشی در سیاستگذاریها نداشت. اما در غیاب «یوزف گوبلس» که مرده بود و بهمنظور راضی کردن مقامات شوروی که او را بازداشت کرده بودند، به جمع متهمان دادگاه نورنبرگ افزوده شد. دادگاه نظامی بینالمللی او را تبرئه کرد، اما فریچه اندکی بعد دوباره بازداشت، در جریان دادگاههای نازیزدایی در آلمان محاکمه و به ۹ سال زندان محکوم شد؛ او در سپتامبر ۱۹۵۰ آزاد شد.
والتر فونک (۱۹۶۰ - ۱۸۹۰)
«فونک»، وزیر اقتصاد و رییس بانک «رایشبانک» (بانک مرکزی آلمان نازی) بود و نقشی کلیدی در حذف یهودیان آلمان از اقتصاد این کشور ایفا کرد. وی در مصادرهی اموال و داراییهای قربانیان هولوکاست نیز فعال بود. فونک برای ارتکاب جرائم ۲ و ۳ و ۴ مجرم شناخته و به حبس ابد محکوم شد. او در سال ۱۹۵۷ به دلیل شرایط بد جسمانی از زندان آزاد شد.
هرمان گورینگ (۱۹۴۶-۱۸۹۳)
هرمان گورینگ، فرماندهی کل نیروی هوایی رایش («لوفتوافه»)، رییس مجلس (رایشستاگ)، مدیر «برنامهی چهار ساله» و با آغاز جنگ در اروپا، معروف به جانشین هیتلر بود. پس از وقایع «شب بلورین» (شب شیشههای شکسته) در نوامبر ۱۹۳۸، گورینگ در «آریاییسازی» جامعهی آلمان که حذف یهودیان از اقتصاد را نیز دربرمیگرفت، نقش مهمی داشت؛ او بود که به راینهارت هایدریش فرمان داد تا به منظور یافتن یک «راهحل کامل» در مورد «مسالهی یهود» تلاشهایش را مضاعف کند. همزمان با ادامهی جنگ، از محبوبیت گورینگ نزد هیتلر کاسته شد و تلاشهایش برای ترغیب نازیها به مذاکره با متفقین، در اواخر جنگ، هیتلر را بر آن داشت تا او را از حزب اخراج کند. با این حال، گورینگ متهم اصلی در دادگاه نورنبرگ بود و در هر ۴ فقره اتهام نیز مجرم شناخته، و به اعدام محکوم شد. او، شب پیش از اعدام، با مصرف قرص سیانور خودکشی کرد.
رودلف هس (۱۹۸۷–۱۸۹۴)
رودلف هس، دستیار شخصی هیتلر و معاون رهبر حزب نازی (تا سال ۱۹۴۱) بود. در ماه مه ۱۹۴۱، هس که امیدوار بود بتواند موجبات مذاکرات صلح بین آلمان و بریتانیا را فراهم کند، به اسکاتلند پرواز کرد اما بلافاصله دستگیر و زندانی شد. هس به ارتکاب جرایم ۱ و ۲ به حبس ابد محکوم شد. او تنها متهم دادگاه نورنبرگ بود که تا پایان عمر در زندان ماند؛ هس در ۹۳ سالگی خودکشی کرد.
آلفرد یودل (۱۹۴۶ - ۱۸۹۰)
او رییس ستاد فرماندهی عملیاتی نیروهای مسلح بود. «یودل» در این مقام، رهبری تمامی عملیاتهای نظامی آلمان نازی، بهجز حمله به اتحاد جماهیر شوروی را به عهده داشت. او را برای ارتکاب به هر ۴ فقره جرم محکوم دانسته و به اعدام محکوم کردند. یودل در ۱۶ اکتبر ۱۹۴۶ به دار آویخته شد.
ارنست کالتنبرونر (۱۹۴۶ - ۱۹۰۳)
ارنست کالتنبرونر، رییس ادارهی اصلی امنیت رایش (RSHA)، و پس از راینهارت هایدریش، رییس پلیس امنیت بود. وی در این مقام بر عملکرد «اِسدی» (سرویس اطلاعات و امنیت «اِساس») و گشتاپو (یا پلیس مخفی آلمان) نظارت میکرد. او در سالهای پایانی جنگ، نقشی محوری در اجرای «راهحل نهایی» ایفا کرد. کالتنبرونر را به ارتکاب جرایم ۳ و ۴ به اعدام محکوم کردند. او در ۱۶ اکتبر ۱۹۴۶ به دار آویخته شد.
ویلهلم کایتل (۱۹۴۶ - ۱۸۸۲)
او رییس ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح بود. کایتل در هر ۴ فقره اتهام مجرم شناخته و به اعدام محکوم شد. او را در ۱۶ اکتبر ۱۹۴۶ به دار آویختند.
اِریش رِدر (۱۹۶۰ - ۱۸۷۶)
اریش ردر تا زمان استعفا و بازنشستگیاش در ماه مه ۱۹۴۳، فرماندهی نیروی دریایی آلمان بود. «رِدر» به ارتکاب جرایم ۱ و ۲ و۳ مجرم شناخته و به حبس ابد محکوم شد. او پس از گذراندن ۹ سال حبس، در سال ۱۹۵۵ به دلیل شرایط نامناسب جسمانی از زندان آزاد شد.
آلفرد روزنبرگ (۱۹۴۶-۱۸۹۳)
آلفرد روزنبرگ، فیلسوف و مغز متفکر نازیها، رییس بخش امور خارجی حزب نازی، و وزیر رایش در مناطق شرقی اشغالی بود.وی سازمانی را تاسیس کرد که ماموریتش غارت و مصادرهی گنجینههای فرهنگی یهودیان اروپا و انتقال آن به آلمان بود. او در سمت وزیر رایش در مناطق شرقی اشغالی، در قتلعام یهودیان و تبعید غیر نظامیانِ شوروی به اردوگاههای کار اجباری نقش داشت. روزنبرگ در هر ۴ فقره اتهام مجرم شناخته و به اعدام محکوم شد. او را در ۱۶ اکتبر ۱۹۴۶ به دار آویختند.
فریتس زاوکل (۱۹۴۶ - ۱۸۹۴)
او ژنرال تامالاختیار اداره «آربایتزآینزاتس» (استقرار نیروی کار) بود. زاوکل در این سمت، مسئول تأمین نیروی کار بود؛ او برای برطرف کردن نیاز روزافزون به کارگران، میلیونها تن از ساکنان سرزمینهای اشغالی را وادار به کار اجباری کرد. او به دلیل ارتکاب جرایم ۳ و ۴ محکوم به اعدام شد و در ۱۶ اکتبر ۱۹۴۶ به دار آویخته شد.
یالمار شاخت (۱۹۷۰ - ۱۸۷۷)
یالمار شاخت، تا سال ۱۹۳۹، رییس بانک مرکزی آلمان نازی، «رایشبانک» ، و ژنرال تامالاختیار اقتصادِ جنگی بود. او که جانشین گورینگ در امور اقتصادی شده بود، در سال ۱۹۳۷، از وزارت اقتصاد برکنار شد؛ اما تا سال ۱۹۴۳ بهعنوان «وزیر سیار»، یا وزیر بدون وزارتخانه، مشغول به کار بود. «شاخت» پس از ترور نافرجام هیتلر در سال ۱۹۴۴، به دلیل روابطِ نهچندان پایدارش با برخی از اعضای محافظهکار جریان مقاومت، به اردوگاه کار اجباری فرستاده شد. او در جریان دادگاه نورنبرگ تبرئه شد، اما در دادگاههای نازیزدایی در آلمان به ۸ سال کار اجباری محکوم شد. شاخت در سال ۱۹۴۸ آزاد شد.
آرتور زایس-اینکوارت (۱۹۴۶ - ۱۸۹۲)
او فرماندار رایش در اتریش، معاون هانس فرانک در دولت عمومی در لهستان اشغالی و فرماندار رایش در هلند اشغالی بود. «زایس-اینکوارت» به عنوان فرماندار رایش در هلند، در تبعید یهودیان هلندی و تیرباران گروگانها مشارکت داشت. او به دلیل ارتکاب جرایم ۲ و ۳ و ۴ محکوم به اعدام شد و در ۱۶ اکتبر ۱۹۴۶ به دار آویخته شد.
آلبرت اشپِر (۱۹۸۱ - ۱۹۰۵)
او معمار هیتلر و و وزیر تسلیحات و تولیدات نظامیِ رایش از سال ۱۹۴۲ به بعد بود. «اشپر» در سال ۱۹۳۷ به سمت «بازرس کل پروژههای ساختمانی در برلن» منصوب شد و مسئولیت بازسازی پایتخت را بر عهده گرفت. ادارهی تحت مدیریت او، وظیفهی نظارت بر آپارتمانهایی را به عهده داشت که متعلق به یهودیان ساکن برلن بودند و پس از مصادره به غیریهودیان اختصاص یافته بودند. اشپر، در مقام وزیر تسلیحات و تولیدات نظامی رایش، میلیونها تن را برای افزایش میزان تولیدات کارخانههای اسلحهسازی و مهمات، به کار اجباری واداشت. در جریان دادگاه نورنبرگ، اشپر به گناه رژیم و مسئولیت شخصی خود در سوءاستفاده از نیروی کار اجباری اعتراف کرد. دادگاه به دلیل ابراز ندامت، حکمش را با اندکی تخفیف صادر کرد: او به اتهام ارتکاب جرایم ۳ و ۴ مجرم شناخته شد و به تحمل ۲۰ سال زندان محکوم شد. اشپر در سال ۱۹۶۶ آزاد شد.
یولیوس اشترایشر (۱۹۴۶ - ۱۸۸۵)
یولیوس اشترایشر مسئول تبلیغات و مدیرمسئول روزنامهی یهودیستیز «مهاجم» (Der Stuermer) بود. وی، از رهبران اولین جنبش تحریم محصولات و تولیدات یهودیان در آوریل ۱۹۳۳ بود اما در سال ۱۹۴۰ دیگر چندان جایگاه و اعتباری در حزب نازی نداشت. دادگاه نورنبرگ او را به دلیل ارتکاب جرم شماره ۴ گناهکار دانست و به اعدام محکوم کرد. اشترایشر در ۱۶ اکتبر ۱۹۴۶ به دار آویخته شد.
کنستانتین فون نویرات (۱۹۵۶ - ۱۸۷۳)
او وزیر امور خارجه آلمان (۱۹۳۸ تا ۱۹۳۲)، حافظ منافع رایش در بوهم و موراویا (۱۹۴۱ تا ۱۹۳۹) بود. دادگاه نورنبرگ «نویرات» را به ارتکاب هر چهار فقره جرم گناهکار شناخت و به ۱۵ سال زندان محکوم کرد. نویرات، در سال ۱۹۵۴ و پس از تحمل ۸ سال زندان، به دلیل شرایط نامناسب جسمانی آزاد شد.
فرانتس فون پاپن (۱۹۶۹ - ۱۸۷۹)
او صدراعظم پیشین آلمان، سفیر آلمان در اتریش (۱۹۳۸ تا ۱۹۳۴) و سفیر آلمان در ترکیه (۱۹۴۴ تا ۱۹۳۹) بود. فون پاپن در دورانی که سفیر آلمان در ترکیه بود، راه را برای الحاق اتریش به آلمان نازی هموار کرد. او موفق نشد ترکیه را در جریان جنگ جهانی دوم مجاب کند که به نیروهای متحدین بپیوند. در دادگاه نورنبرگ از تمام اتهامات تبرئه شد. با این حال، در سال ۱۹۴۹ در دادگاه نازیزدایی به کار اجباری محکوم شد، ولی درخواست تجدید نظر کرد و بلافاصله آزاد شد.
یواخیم فون ریبنتروپ (۱۹۴۶ - ۱۸۹۳)
او وزیر امور خارجه آلمان بود و در جریان الحاق بوهم و موراویا به آلمان نازی و همچنین در حمله به لهستان در سال ۱۹۳۹ نقش داشت. «ریبنتروپ» رهبران برخی کشورهای دیگر را نیز مجاب کرد که شهروندان یهودی خود را به اردوگاههای مرگ تبعید کنند. او به ارتکاب هر چهار جرم گناهکار شناخته و محکوم به مرگ شد. ریبنتروپ در ۱۶ اکتبر ۱۹۴۶ به دار آویخته شد.
بالدور فون شیراخ (۱۹۷۴ - ۱۹۰۷)
او رهبر سازمان «جوانان هیتلری» (۱۹۴۰ تا ۱۹۳۳) و «گائولایتر» (رهبر شاخهی منطقهای حزب نازی) در اتریش (۱۹۴۵ تا ۱۹۴۰) بود. از جمله مسئوایتهای وی، تبعید یهودیانِ ساکن وین به لهستان بود. او به ارتکاب جرم شماره ۴، گناهکار شناخته و محکوم به تحمل ۲۰ سال زندان شد. شیراخ در سال ۱۹۶۶ از زندان آزاد شد.