محاکمهی پزشکان: پروندهی پزشکی دادرسیهای متعاقب نورنبرگ
پس از پایان جنگ جهانی دوم، متفقین دادگاههایی را در مناطق تحتِ اشغال خود در آلمان برپا کردند تا مقامات آلمانی را به دلیل مشارکت در جرایم و جنایات جنگی، جنایت علیه صلح و جنایت علیه بشریت محاکمه کنند. دادگاههای نظامی آمریکا در نورنبرگِ آلمان، شامل ۱۲ دادرسی اصلی علیه صنعتگران برجستهی آلمانی، مقامات نظامی، ماموران «اساس» و دیگرانی میشد که یکی از آنها بررسی پروندهی پزشکان بود.
در ۹ دسامبر ۱۹۴۶، دادگاه نظامی آمریکا، پروندهی کیفری ۲۳ پزشک ارشد و مقامعالیرتبهی آلمانی را به اتهام مشارکت در جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت باز کرد. این مورد شمارهی ۱ مجموعه «دادرسیهای متعاقبِ نورنبرگ» بود.
ژنرال «تلفورد تیلور» دادستان ارشد محاکمهی پزشکان بود. او در نخستین سخنرانی خود در جریان دادرسی گفت:
«متهمان این پرونده به قتل، شکنجه و سایر جنایاتی که بهنام علم پزشکی مرتکب شدهاند، متهم هستند. شمار قربانیان این جنایات، به صدها هزار تن میرسد که تعداد انگشتشماری از آنها هنوز زنده هستند؛ و تعداد کمی از جانبهدربردگان در این دادگاه حاضر خواهند شد. اما اکثر این قربانیانِ نگونبخت، یا بلافاصله قتلعام شدند یا زیر شکنجه جان باختند. اکثر آنها، جانباختگانی بینام و نشاناند. از دید قاتلان، این بینوایان اصلا انسان نبودند. آنها را فلهای جابهجا میکردند و با آنها حتی نسبت به حیوانات، بدتر رفتار میکردند.»
در آلمان نازی، پزشکان آلمانی، برنامهی «اتانازی» (مرگیاری) را طراحی و اجرا کردند؛ برنامهای که هدف از آن، قتلعام نظاممند آنهایی بود که نازیها «لایق زندگی» نمیدانستند. بیماران روانی و معلولان جسمی که در مراکز درمانی بستری بودند، از جمله قربانیان برنامهی «اتانازی» بودند. علاوه بر این، در طول جنگ جهانی دوم، پزشکان آلمانی، آزمایشهای پزشکی شبهعلمی را بر روی هزاران زندانی اردوگاههای کار اجباری صورت دادند، بدون آنکه رضایتشان را کسب کنند. اکثر آنها در نتیجهی این آزمایشها جان باختند، یا برای همیشه معیوب شدند. یهودیان، لهستانیها، روسها و روماها (کولیهای اروپا) اصلیترین قربانیان این آزمایشها بودند.
پس از تقریبا ۱۴۰ روز دادرسی که شامل شهادت ۸۵ تن و ارائهی تقریبا ۱۵۰۰ سند بود، قضات آمریکایی رأی خود را در ۲۰ اوت ۱۹۴۷ اعلام کردند. ۱۶ تن از پزشکان مجرم شناخته شدند. ۷ تن به مرگ محکوم، و در ۲ ژوئن ۱۹۴۸ اعدام شدند.