لئو بِرِتولتز Leo Bretholz

لئو بزرگترین و تنها پسر دو مهاجر لهستانی در وین بود. پدرش که خیاط و یک هنرپیشه‌ی آماتور ییدیش بود در سال ۱۹۳۰ هنگامی که لئو ۹ سالش بود درگذشت. مادرش با کار قلاب‌دوزی زندگی خانواده را تأمین می‌کرد و لئو با مراقبت از دو خواهر کوچکترش به او کمک می‌کرد. آنها در یکی از مناطق بزرگ یهودی نشین وین در شرق کانال دانوب زندگی می‌کردند.

۱۹۳۳-۳۹: بعد از الحاق اتریش به خاک آلمان در سال ۱۹۳۸، احساسات ضد یهودی شدت گرفت. مردان یهودی از جمله چند نفر از عموها و همسایگان من هر روز دستگیر می‌شدند. ۱۷ سالم بود و از این که این بلا سر من نیز بیاید می‌ترسیدم به همین دلیل مادرم من را تشویق کرد که از اتریش فرار کنم. من با قطار به ترایر آلمان رفتم و از عرض رودخانه‌ی راین به سمت لوکزامبورگ شنا کردم. وقتی به آنجا رسیدم گروهی از مددکارانی که به پناهندگان آلمانی و اتریشی کمک می‌کردند من را به بلژیک بردند.

۱۹۴۰-۴۴: آلمان در سال ۱۹۴۰ به بلژیک حمله کرد و من به اردوگاه پناهندگان در فرانسه تبعید شدم. من با خزیدن از زیر نرده‌‌ها از اردوگاه فرار کردم اما در سال ۱۹۴۲ دستگیر شدم و در نهایت به اردوگاه موقت درانسی فرستاده شدم. من و یکی از دوستانم در مسیر حرکت به سمت آشویتس با قطار، تمام روز تلاش کردیم که میله یکی از پنجره ها را باز کنیم و با ترس و امید به خوش شانسی من از قطار بیرون پریدم. با کمک گروه زیرزمینی توانستم مدارک جعلی با نام «مکس هنری لفور» برای خودم تهیه کنم و با جنبش برای تهیه‌ی مدارک جعلی و موقعیت‌یابی سربازان آلمانی همکاری کردم.

بعد از روز دی (اولین عملیات در جبهه‌ی نرماندی در جنگ جهانی دوم)، لئو با پناهندگان واقع در لیموژ فرانسه کار کرد. مادر و خواهرانش و ۵۵ نفر دیگر از اقوامشان در هولوکاست کشته شدند. لئو در سال ۱۹۴۷ به ايالات متحده مهاجرت كرد.