Berta Rivkina

Berta, Belarus’un başkenti Minsk’te yaşayan bir Yahudi ailenin üç kızından en küçüğüydü. II. Dünya Savaşı’ndan önce şehrin üçte birinden fazlası Yahudiydi. Berta’nın babası devlete ait bir mobilya fabrikasında çalışıyordu. Aynı yerde birkaç akrabası daha çalışmaktaydı.

1933–39: Minsk’in merkezinde, Svisloch Nehri’ne birkaç sokak mesafedeki Novomesnitskaya Sokağı’nda yaşıyorduk. Ablam Dora, yazları nehirde yüzmeyi çok severdi. Dördüncü sınıfa geçtiğimde şehrimizde çok fazla Polonyalı mülteci vardı. Almanya ve SSCB, Polonya’yı aralarında paylaşmıştı ve Polonyalılar doğuya doğru kaçıyordu. Çoğu, “evlerine” hâlâ yakın olduğundan Minsk’te kaldı. Minsk, Polonya–Sovyet sınırına yaklaşık 32 kilometre mesafedeydi.

1940–44: Almanlar 1941 yılında Minsk’e girip bir getto kurduklarında 12 yaşındaydım. Bir yıl sonra, annemle birlikte yakalanmamak için kaçmaya çalışırken bir depoya saklandık. Alman muhafızlar bizi bulduklarında o kadar korkmuştum ki saçma sapan konuşup koşmaya başladım. Muhafız da peşime düştü. Kaçarken aniden karşıma çıkan bir kadına çarptım. Tam o sırada muhafız silahını ateşledi. İkimiz de yere düştük. Vurulduğuma emindim. Ama ayağa kalktım ve yaralanmadığımı anladım. Öbür kadın hareketsiz biçimde yerde yatıyordu.

Berta idam edilmek üzere götürüldü ancak kaçmayı başardı. Daha sonra gettodan kaçarak Sovyet partizanlara katıldı. Temmuz 1944’te Kızıl Ordu tarafından kurtarıldı.