Ceija Stojka

Ceija, Roma Katolik Çingenesi altı çocuklu bir ailenin beşinci çocuğuydu. Stojka ailesinin vagonu, kışları Avusturya'nın başkentinde, yazları da Avusturya kırsalında geçiren bir konvoyla beraber seyahat ediyordu. Aile, geçimlerini gezgin at tüccarları olarak sağlayan Çingenelerin Lowara Roma kabilesine mensuptu.

1933–39: Büyürken özgürce yaşamaya, seyahat etmeye ve sıkı çalışmaya alışmıştım. Bir keresinde babam bozuk bir şemsiyeden bana etek yapmıştı. Almanya Mart 1938'de Avusturya'yı ilhak ettiğinde 5 yaşındaydım. Kışı geçirmek üzere Viyana'daki kamp yerindeydik. Almanlar, hiçbir yere ayrılmamızı emretti. Ailem, vagonumuzu eve dönüştürmek zorunda kaldı. Yemeğimizi açıkta, ateş üzerinde pişirmek yerine ocakta pişirmeyi öğrendik.

1940–44: Çingenelere kendilerini başka bir “ırkın” üyeleri olarak kaydettirmeleri için baskı yapıldı. Kamp alanımızın etrafı telle çevrildi ve polis gözetimine girdik. Almanlar babamı götürdüğünde 8 yaşındaydım. Külleri birkaç ay sonra bir kutu içinde anneme geldi. Daha sonra kız kardeşim Kathi’yi götürdüler. En sonunda da hepimizi Çingenelerin tutulduğu Birkenau Nazi kampına gönderdiler. Sürekli bacası tüten bir krematoryumun gölgesinde yaşıyorduk. Tutulduğumuz barakanın önünden gaz odalarına gidildiği için o yola "cehennem yolu" diyorduk.

Ceija 1945 yılında Bergen-Belsen kampından kurtarıldı. Savaş bittikten sonra derlemiş olduğu Yahudi soykırımını konu alan Lowara Çingene şarkılarını yayınladı.