D-Day (ημέρα της απόβασης)

Η D-Day έλαβε χώρα στις 6 Ιουνίου 1944. Είναι μια από τις πιο γνωστές και πιο σημαντικές στιγμές της πολεμικής επιχείρησης των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1939–1945).

Στις 6 Ιουνίου 1944, τα συμμαχικά στρατεύματα ξεκίνησαν μια στρατιωτική επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Όβερλορντ». Εκείνη την ημέρα, αμερικανικά, βρετανικά και καναδικά στρατεύματα διέσχισαν τη Μάγχη και αποβιβάστηκαν στα παράλια της Νορμανδίας. Αυτά τα στρατεύματα ενισχύθηκαν με άνδρες από πολλές άλλες χώρες, όπως: Γαλλία, Νορβηγία, Τσεχοσλοβακία, Πολωνία, Ολλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Ελλάδα, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. 

Σήμερα, ως  D-Day αναφέρεται συνήθως η 6η Ιουνίου 1944, ημερομηνία έναρξης της Επιχείρησης Όβερλορντ. Στη στρατιωτική ορολογία, ωστόσο, ο όρος «d-day» αναφέρεται στην ημερομηνία έναρξης οποιασδήποτε στρατιωτικής επιχείρησης.

Η D-Day σηματοδότησε το άνοιγμα ενός συμμαχικού μετώπου στη δυτική Ευρώπη. Τους μήνες που ακολούθησαν, οι δυτικοί Σύμμαχοι (με επικεφαλής τη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες) εκδίωξαν τα γερμανικά στρατεύματα από τη Γαλλία και άλλες χώρες της δυτικής Ευρώπης. Τελικά πέρασαν στη Γερμανία. Ταυτόχρονα, η Σοβιετική Ένωση (επίσης μέλος των Συμμάχων) πολέμησε τις γερμανικές δυνάμεις από τα ανατολικά. Η ναζιστική Γερμανία παραδόθηκε άνευ όρων στις 7-8 Μαΐου 1945, σχεδόν ένα χρόνο μετά την D-Day.   

Τα γεγονότα της D-Day και η εκστρατεία της Νορμανδίας

Φωτογραφία

Ο στρατηγός Ντουάιτ Ντ. Αϊζενχάουερ με αλεξιπτωτιστές της 101ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας (Φωτογραφία)

Ο στρατηγός Ντουάιτ Ντ. Αϊζενχάουερ επισκέπτεται τους αλεξιπτωτιστές της 101ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας λίγες ώρες πριν το άλμα τους στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Γαλλία (D-Day). 5 Ιουνίου 1944.

Πηγές:

• National Archives and Records Administration, College Park, MD

Η Επιχείρηση Όβερλορντ οργανώθηκε υπό τη γενική διοίκηση του Αμερικανού στρατηγού Ντουάιτ Ντ. Αϊζενχάουερ, Ανώτατου Διοικητή των Συμμαχικών Εκστρατευτικών Δυνάμεων. Ο Βρετανός στρατηγός Μπέρναρντ Μοντγκόμερι ήταν διοικητής των χερσαίων δυνάμεων που αποβιβάστηκαν στη Νορμανδία. 

Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, 133.000 χερσαία συμμαχικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν σε πέντε παραλίες που εκτείνονται σε περίπου 50 μίλια της ακτογραμμής της Νορμανδίας. Οι παραλίες είχαν την κωδική ονομασία (από δυτικά προς ανατολικά): Utah, Omaha, Gold, Juno και Sword. Αμερικανικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στις παραλίες Utah και Omaha, ενώ βρετανικές και καναδικές μονάδες εισέβαλαν στις παραλίες Gold, Juno και Sword. Το βράδυ πριν από τις αμφίβιες αποβάσεις, περισσότεροι από 23.000 Αμερικανοί, Βρετανοί και Καναδοί αλεξιπτωτιστές προσγειώθηκαν στη Γαλλία πίσω από τις γερμανικές αμυντικές γραμμές με αλεξίπτωτα και ανεμόπτερα. Περίπου 195.000 μέλη του πολεμικού και του εμπορικού ναυτικού, 7.000 πλοία και περισσότερα από 11.500 αεροσκάφη υποστήριξαν την αρχική εισβολή.

Αρχικά, υπό τις διαταγές των στραταρχών Gerd von Rundstedt και Erwin Rommel, οι Γερμανοί είχαν το πλεονέκτημα στη θέση μάχης. Η γερμανική Έβδομη Στρατιά, με έξι μεραρχίες, συμπεριλαμβανομένης μιας μεραρχίας αρμάτων μάχης, ήταν σε θέση να υπερασπιστεί τη βορειοδυτική Γαλλία από τυχόν δυνάμεις εισβολής. Ωστόσο, οι Σύμμαχοι είχαν το συντριπτικό πλεονέκτημα σε ναυτική και αεροπορική ισχύ. Επιπλέον, οι Σύμμαχοι εφάρμοσαν ένα επιτυχημένο σχέδιο παραπλάνησης με αποτέλεσμα οι Γερμανοί να πιστέψουν ότι το σημείο της επίθεσης θα ήταν βορειότερα και ανατολικότερα στην ακτή κοντά στο Καλαί και στα βελγικά σύνορα. Οι Γερμανοί κινήθηκαν αργά για να ενισχύσουν την άμυνα της Νορμανδίας μετά την αρχική απόβαση, σε περίπτωση που αυτή ήταν απλά μια προσπάθεια των Συμμάχων αντιπερισπασμού από μια μεγαλύτερη επίθεση αλλού.

«Αυτή είναι η D-Day», ανακοίνωσε το BBC στις δώδεκα. «Αυτή είναι η μέρα». Η εισβολή έχει αρχίσει...Είναι όντως η αρχή της πολυπόθητης απελευθέρωσης; Αυτή η χιλιοσυζητημένη απελευθέρωση, που εξακολουθεί να φαντάζει πολύ καλή για να είναι αληθινή, ένα παραμύθι, θα γίνει ποτέ πραγματικότητα; Θα έρθει φέτος, το 1944, η νίκη; Δεν ξέρουμε ακόμα. Αλλά όπου υπάρχει ελπίδα, υπάρχει ζωή. Αναζωπυρώνει θάρρος μας και μας ξανακάνει δυνατούς».
—Άννα Φρανκ, καταχώριση ημερολογίου με ημερομηνία 6 Ιουνίου 1944

Μέχρι το βράδυ της 6ης Ιουνίου, περισσότεροι από 150.000 στρατιώτες των Συμμαχικών Δυνάμεων είχαν φτάσει από αέρος ή θαλάσσης στο γαλλικό έδαφος. Τα συμμαχικά στρατεύματα είχαν υποστεί περισσότερες από 10.000 ανθρώπινες απώλειες (στρατιώτες που σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν ή δηλώθηκαν ως αγνοούμενοι πολέμου), με 4.400 επιβεβαιωμένους νεκρούς. Οι βρετανικές και καναδικές δυνάμεις υπέστησαν περίπου 3.700 ανθρώπινες απώλειες και οι αμερικανικές δυνάμεις υπέστησαν περίπου 6.600 ανθρώπινες απώλειες. Οι γερμανικές δυνάμεις υπέστησαν απώλειες μεταξύ 4.000 και 9.000 ανδρών.

Φωτογραφία

Οι δυνάμεις των ΗΠΑ αποβιβάζονται στη Νορμανδία την D-Day (Φωτογραφία)

Οι δυνάμεις των ΗΠΑ καταφτάνουν στα παράλια της Νορμανδίας τη μέρα της απόβασης (D-Day). Ήταν η αρχή της εισβολής των Συμμάχων στη Γαλλία με σκοπό την εδραίωση ενός δεύτερου μετώπου κατά των γερμανικών δυνάμεων στην Ευρώπη. Νορμανδία, Γαλλία, 6 Ιουνίου 1944.

Πηγές:

• National Archives and Records Administration, College Park, MD

Την D-Day, οι Σύμμαχοι αρχικά απέτυχαν στον στόχο τους να συνδέσουν τα προγεφυρώματα ή να εισέλθουν στην ενδοχώρα σε βάθος 9 μιλίων. Στις 11 Ιουνίου, ωστόσο, τα συμμαχικά στρατεύματα έκαμψαν τη γερμανική αντίσταση. Ένωσαν τις παραλίες εισβολής σε ένα μεγάλο προγεφύρωμα. Όμως, παρά την στρατιωτική υπεροχή των Συμμάχων, οι Γερμανοί ακινητοποίησαν τα συμμαχικά στρατεύματα στο αργά επεκτεινόμενο προγεφύρωμα για έξι εβδομάδες. Σήμερα, αυτή η μάχη είναι γνωστή ως Μάχη της Νορμανδίας. 

Η συμμαχική απελευθέρωση της Γαλλίας

Στις 25 Ιουλίου 1944, με την έναρξη της Επιχείρησης Κόμπρα, τα συμμαχικά στρατεύματα έσπασαν το προγεφύρωμα της Νορμανδίας κοντά στην πόλη Saint-Lô.. Άρχισαν να συρρέουν στη βόρεια Γαλλία. Μέχρι τα μέσα Αυγούστου, τα συμμαχικά στρατεύματα περικύκλωσαν εξολόθρευσαν μεγάλο μέρος του γερμανικού στρατού στην περιοχή της Νορμανδίας κοντά στη Φαλέζ. 

Με επικεφαλής την Τρίτη Στρατιά του στρατηγού Τζορτζ Πάτον, οι Σύμμαχοι κατέλαβαν τη βόρεια Γαλλία. Στις 25 Αυγούστου, οι Σύμμαχοι απελευθέρωσαν το Παρίσι, με τις γαλλικές δυνάμεις να αναλαμβάνουν εξέχοντα ρόλο. Τον Σεπτέμβριο, τα αμερικανικά στρατεύματα πέρασαν στο Λουξεμβούργο, το οποίο ήταν προσαρτημένο στο Γερμανικό Ράιχ. 

Πολλοί στις Ηνωμένες Πολιτείες ήλπιζαν ότι ο πόλεμος στην Ευρώπη θα τελείωνε μέχρι τα τέλη του 1944. Ωστόσο, η προέλαση των δυτικών συμμάχων επιβραδύνθηκε. Στα μέσα Δεκεμβρίου του 1944, η ναζιστική Γερμανία εξαπέλυσε μια αντεπίθεση που έγινε γνωστή ως η Μάχη του Μπουλτζ. Η νίκη των Συμμάχων στη Μάχη του Μπουλτζ αποδείχθηκε καθοριστικής σημασίας. Οδήγησε τελικά στη νίκη των Συμμάχων στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Η επιτυχία της D-Day και της Επιχείρησης Όβερλορντ αποδείχτηκε κρίσιμη για την ήττα της ναζιστικής Γερμανίας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Η D-Day και το Ολοκαύτωμα

Μέχρι την D-Day, η ναζιστική Γερμανία και οι σύμμαχοι και συνεργάτες της είχαν ήδη δολοφονήσει περισσότερους από πέντε εκατομμύρια Εβραίους στην Ευρώπη. 

Ενώ τα συμμαχικά στρατεύματα αποβιβάζονταν την D-Day, η ναζιστική Γερμανία και οι σύμμαχοι και συνεργάτες της συνέχιζαν ανελέητα τη μαζική δολοφονία των Εβραίων της Ευρώπης. Εκατοντάδες μίλια μακριά, Ναζί Γερμανοί και Ούγγροι αξιωματούχοι εκτελούσαν μια μαζική επιχείρηση απέλασης των Εβραίων από την Ουγγαρία. Μεταξύ 15 Μαΐου και 9 Ιουλίου 1944, 420.000 Εβραίους απελάθηκαν στο κέντρο εξολόθρευσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Εκεί, οι ναζιστικές αρχές δολοφόνησαν τους περισσότερους σε θαλάμους αερίων.  

Σήμερα, είναι σαφές ότι η νίκη των Συμμάχων επί της ναζιστικής Γερμανίας ήταν ο μόνος τρόπος για να σταματήσει το Ολοκαύτωμα (1933–1945). 

Οι ναζιστικές αρχές συνέχισαν να δολοφονούν Εβραίους μέχρι τις τελευταίες ημέρες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αλλά η εισβολή των Συμμάχων στη Γαλλία και οι επακόλουθες νίκες πιθανότατα έσωσαν εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίους στη δυτική και κεντρική Ευρώπη από το Ολοκαύτωμα. Καθώς τα συμμαχικά και σοβιετικά στρατεύματα κινούνταν σε όλη την Ευρώπη εναντίον της ναζιστικής Γερμανίας, ανακάλυπταν στρατόπεδα συγκέντρωσης, ομαδικούς τάφους και άλλους χώρους ναζιστικών εγκλημάτων όπου οι Εβραίοι της Ευρώπης είχαν δολοφονηθεί μαζικά από τους Ναζί και τους συμμάχους και συνεργάτες τους. Αν και η απελευθέρωση των ναζιστικών στρατοπέδων δεν ήταν πρωταρχικός στόχος της στρατιωτικής εκστρατείας των Συμμάχων, τα αμερικανικά, βρετανικά, καναδικά και σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν αιχμαλώτους από τους φρουρούς των SS, παρείχαν βοήθεια σε επιζώντες και συνέλεξαν στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν αργότερα σε δίκες εγκλημάτων πολέμου.