Τι καθιστά εφικτό ο πόλεμος;

Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ξέσπασε στην Ευρώπη την 1^η Σεπτεμβρίου 1939, με την εισβολή της Γερμανίας στη γειτονική Πολωνία. Ο πόλεμος έφερε τη ναζιστική ηγεσία ενώπιον μιας σειράς ευκαιριών και προκλήσεων. Προσέφερε περισσότερες ευκαιρίες για την εφαρμογή της ιδεολογίας στην πράξη σε μια ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, υπό την κάλυψη ενός αγώνα για εθνική επιβίωση. Πολλοί Γερμανοί πίστεψαν ότι αυτός ο πόλεμος είχε επιβληθεί στη Γερμανία από τους Εβραίους και άλλες εχθρικές ξένες δυνάμεις. Ο πόλεμος, ωστόσο, έδωσε στη ναζιστική Γερμανία τη δυνατότητα να εφαρμόσει τη ρατσιστική της ιδεολογία σε ένα νέο επίπεδο. Η γερμανική προπαγάνδα παρουσίασε την εισβολή στην Πολωνία ως αμυντικό μέτρο απαραίτητο για την υπεράσπιση της Γερμανίας εναντίον των εχθρών της.

Οι πεποιθήσεις και η ιδεολογία των Ναζί βασίζονταν σε ακραίες μορφές ρατσισμού και αντισημιτισμού. Στους στόχους της ρατσιστικής ιδεολογίας των Ναζί περιλαμβάνονταν: η δημιουργία μιας φυλετικά προσδιοριζόμενης «κοινότητας πολιτών», η εδαφική επέκταση μέσω της κατάκτησης «ζωτικού χώρου» (Lebensraum) και η επικράτηση επί των εχθρών της Γερμανίας, εσωτερικών και εξωτερικών. Οι Ναζί αντιλαμβάνονταν τους Εβραίους ως απειλή για την ύπαρξη του γερμανικού έθνους και ως τον κύριο φυλετικό εχθρό τους.

Η γερμανική κατοχή στην Πολωνία υπήρξε απάνθρωπη. Οι Ναζί απέβλεπαν στην καταστροφή του πολωνικού έθνους. Για τον σκοπό αυτόν, στοχοποίησαν όποιον πίστευαν ότι θα αντιστεκόταν στη γερμανική κυβέρνηση ή θα επιχειρούσε να διαφυλάξει τον πολωνικό πολιτισμό. Η γερμανική αστυνομία, τα Ες-Ες, στρατιωτικές μονάδες και τοπικές γερμανικές πολιτοφυλακές εκτέλεσαν χιλιάδες Πολωνούς πολίτες πολωνικής και εβραϊκής καταγωγής, συμπεριλαμβανομένων κληρικών, πολιτικών αρχηγών, εκπαιδευτικών, αιχμαλώτων πολέμου και ομήρων. Επιπλέον, οι Γερμανοί επέβαλαν στον πληθυσμό της Πολωνίας καταναγκαστική εργασία, προσάρτησαν εδάφη στο Ράιχ, επέταξαν τρόφιμα και άλλα περιουσιακά στοιχεία, και λεηλάτησαν ή κατέστρεψαν πολιτιστικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων βιβλιοθηκών, έργων τέχνης και αρχείων.

Η πλειοψηφία του πληθυσμού, που εν τέλει θα κατέληγε να δολοφονηθεί από τους Ναζί και τους συνεργάτες τους, βρέθηκε υπό τον έλεγχο της Γερμανίας μέσω επιτυχημένων στρατιωτικών επιχειρήσεων. Στην κατεχόμενη Πολωνία οι αξιωματικοί των Ναζί είχαν υπό τον έλεγχό τους την πλειοψηφία του εβραϊκού πληθυσμού. Η επίλυση του «εβραϊκού ζητήματος» ήταν ένας από τους βασικούς στόχους του ναζισμού και έγινε ένας από τους στόχους του πολέμου, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν εξ αρχής σαφή τα συγκεκριμένα μέσα για την επίτευξή του. Περίπου 2 από τα 3,3 εκατομμύρια, που αποτελούσαν τον πληθυσμό των Εβραίων στην Πολωνία προπολεμικά, ζούσαν σε περιοχές που κατέκτησε η Γερμανία. Τα υπόλοιπα 1,3 εκατομμύρια Εβραίοι ζούσαν σε περιοχές που προσαρτήθηκαν στη Σοβιετική Ένωση σύμφωνα με τους όρους της γερμανο-σοβιετικής συμφωνίας του Αυγούστου του 1939, η οποία είχε ανοίξει τον δρόμο για την εισβολή. Στα χρόνια που ακολούθησαν, πάντα υπό την κάλυψη του πολέμου, οι Ναζί θα επιδίωκαν τη λεγόμενη «τελική λύση». Καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι Ναζί εξανάγκαζαν τους Εβραίους να ζουν συνωστιμένοι ασφυκτικά σε γκέτο, τους στερούσαν τροφή και φαρμάκα,  και τους χρησιμοποιούσαν σε καταναγκαστική εργασία. Τελικά, οι Γερμανοί κατέληξαν στην οργανωμένη μαζική δολοφονία όλων των Εβραίων της Ευρώπης, ένα πρόγραμμα που δεν θα είχαν ποτέ τη δυνατότητα να εφαρμόσουν εκτός πολεμικού πλαισίου.

Όπου πατάει το πόδι του ο Χίτλερ, δεν υπάρχει ελπίδα για τον εβραϊκό λαό. Σε έναν από τους λόγους του, ο Χίτλερ – καταραμένο το όνομά του (που μακάρι το όνομά του να σβηστεί από το βιβλίο των ζωντανών) – απειλούσε πως, αν γίνει πόλεμος, οι Εβραίοι της Ευρώπης θα εξολοθρευτούν. Οι Εβραίοι αντιλαμβάνονται και διαισθάνονται τι τους περιμένει με κάθε νέα κατάκτηση του χιτλερικού στρατού.—Ημερολόγιο του Χάιμ Κάπλαν, 1η Σεπτεμβρίου 1939

Η συστηματική εξολόθρευση των Γερμανών με αναπηρίες. Ο πόλεμος έδωσε επίσης στη ναζιστική ηγεσία την ευκαιρία να «εξαγνίσει» την «κοινότητα των πολιτών» της δολοφονώντας συστηματικά τους ανάπηρους Γερμανούς. Κατά τους Ναζί, οι Γερμανοί ανάπηροι κηλίδωναν τη γενετική υπεροχή της γερμανικής φυλής και εξαντλούσαν τους πόρους που χρειαζόταν το έθνος για τον πόλεμο. Σε ένα μυστικό σημείωμα, το οποίο χρονολογήθηκε εκ των υστέρων την 1^η Σεπτεμβρίου 1939, σχετικά με τη χρήση του πολέμου ως αιτιολογία και πρόφαση για την εξολόθρευση της παραπάνω ομάδας, ο Χίτλερ ενέκρινε το Πρόγραμμα Ευθανασίας. Χρησιμοποιώντας τους όρους «ευθανασία» και «θανάτωση από οίκτο» η ναζιστική ηγεσία συγκάλυπτε το γεγονός ότι το πρόγραμμα αποσκοπούσε στη μαζική δολοφονία έγκλειστων ασθενών με ψυχικές διαταραχές και σωματικές αναπηρίες. Τα θύματα του προγράμματος μεταφέρονταν από ψυχιατρικά και άλλα ιδρύματα περίθαλψης σε ειδικά «κέντρα ευθανασίας» εξοπλισμένα με θαλάμους αερίων, που παρουσιάζονταν ως λουτρά.

Με το πρόσχημα των μέτρων ασφαλείας εν καιρώ πολέμου, το σύστημα των στρατοπέδων επεκτάθηκε και στα κατεχόμενα εδάφη. Τα Ες-Ες, οι αστυνομικές μονάδες και ο γερμανικός στρατός καταδίωκαν αδίστακτα όποιο άτομο ή ομάδα πίστευαν ότι αποδυνάμωνε τις γερμανικές πολεμικές επιχειρήσεις ή αποτελούσε απειλή για τον γερμανικό λαό: τσιγγάνοι Ρομά και Σίντι, μάρτυρες του Ιεχωβά, αντιστασιακοί από όλη την Ευρώπη, Γερμανοί λιποτάκτες ή στρατιώτες που είχαν παραβιάσει τους κανονισμούς, κοινοί εγκληματίες, εργάτες στα καταναγκαστικά έργα που δεν δούλευαν αρκετά σκληρά, ανήλικοι παραβάτες, ομοφυλόφιλοι· όλες αυτές οι ομάδες τέθηκαν στο στόχαστρο των Ναζί. Και εκατομμύρια άλλοι ακόμα, χωρίς ποτέ να τους απαγγελθεί οποιαδήποτε κατηγορία από το γερμανικό καθεστώς, συνελήφθησαν και κλείστηκαν σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας.

Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και η σκληρή κατοχική πολιτική της Γερμανίας διαμόρφωσαν το κλίμα, τις ευκαιρίες και το σκεπτικό που ώθησαν την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία των Ναζί στο Βερολίνο και στο πολεμικό μέτωπο να προχωρήσει σε πιο ακραίες, θανατηφόρες τακτικές. Η μαζική σφαγή των Εβραίων, με τη βοήθεια των ντόπιων δοσίλογων, άρχισε με την εισβολή στη Σοβιετική Ένωση το 1941 και κλιμακώθηκε πολύ γρήγορα σε γενοκτονία των Εβραίων ολόκληρης της Ευρώπης. Έως τα τέλη του 1942, είχαν εκτελεστεί τέσσερα εκατομμύρια Εβραίοι. Πέντε εκατομμύρια είχαν δολοφονηθεί έως την ημέρα της Απόβασης των συμμαχικών δυνάμεων στη Νορμανδία στις 6 Ιουνίου 1944. Το Ολοκαύτωμα δεν τελείωσε, παρά μόνο όταν η ναζιστική Γερμανία ηττήθηκε από τους Συμμάχους.

Ούτε η γενοκτονία των Εβραίων της Ευρώπης ούτε η σφαγή και η εκμετάλλευση άλλων στοχευμένων ομάδων δεν θα ήταν ποτέ εφικτή χωρίς τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τις αρχικές στρατιωτικές επιτυχίες της Γερμανίας.