سفر کشتی سنت لوئیس

عکس ها

پناهندگان یهودی از آلمان نازی، سوار کشتی "سنت لوئيس" می شوند (عکس ها)

پناهندگان یهودی از آلمان نازی، سوار بر کشتی "سنت لوئيس. از ورود کشتی به کوبا و ایالات متحده ممانعت به عمل می‌آید و کشتی مجبور می‌شود به اروپا بازگردد. هامبورگ، آلمان ۱۳ ماه مه ۱۹۳۹.

منابع، اعتبار:

• US Holocaust Memorial Museum

در ۱۳ ماه مه ۱۹۳۹، کشتی آلمانی اقیانوس‌پیمای سنت لوئیس (St. Louis) از هامبورگ در آلمان، به سمت هاوانا در کوبا، حرکت کرد. در این سفر، ۹۳۷ مسافر، که بیشتر آن‌ها یهودیانی بودند گریخته از چنگ رایش سوم، سوار کشتی شدند. اکثر آن‌ها، شهروند آلمان، تعدادی از اروپای شرقی، و تعداد کمی به‌طور رسمی «فاقد ملیت» محسوب می‌شدند. بیشتر مسافران یهودی، برای دریافت ویزای ایالات متحده درخواست داده بودند و قصد داشتند تنها تا زمان مهاجرت به آمریکا در کوبا اقامت کنند.

به هنگام حرکت کشتی سنت لوئیس (St. Louis)، نشانه‌هایی وجود داشت که شرایط سیاسی در کوبا ممکن است مانع از پیاده شدن مسافران در آنجا شود. وزارت امور خارجه ایالات متحده در واشینگتن، کنسولگری آمریکا در هاوانا، برخی از سازمان‌های یهودی و آژانس‌های پناهندگی، همگی از این وضعیت آگاه بودند. بااین‌حال، خود مسافران از این مسئله بی‌اطلاع بودند و بسیاری از آن‌ها در نهایت مجبور شدند به اروپا بازگردند.

پیش از سفر

از زمان قتل‌عام کریستال‌ناخت (Kristallnacht) ( به‌طور تحت‌اللفظی «شب بلورین» و در میان مردم به «شب شیشه‌های شکسته» معروف است،) که در ۹ تا ۱۰ نوامبر ۱۹۳۸ رخ داد، دولت آلمان در تلاش برای سرعت بخشیدن به مهاجرت اجباری یهودیان بود. وزارت امور خارجه‌ی آلمان و وزارت تبلیغات نیز امیدوار بودند که از عدم تمایل سایر کشورها برای پذیرش تعداد زیادی از پناهندگان یهودی، بتوانند به‌عنوان ابزاری برای توجیه سیاست‌ها و اهداف ضدیهودی رژیم نازی در داخل آلمان و در جهان بهره‌برداری کنند.

صاحبان کشتی سنت لوئیس (St. Louis) که تحت مدیریت شرکت مسافربری هامبورگ-آمریکا فعالیت می‌کردند، حتی پیش از حرکت کشتی، آگاه بودند که مسافران آن ممکن است برای پیاده شدن در کوبا با مشکلاتی روبرو شوند اما مسافرانی که از سوی مدیر کل مهاجرت کوبا، مجوز ورود به خاک کوبا و ویزای عبور را داشتند، از این موضوع که فدریکو لاریدو برو (Federico Laredo Brú) تنها یک هفته پیش از حرکت کشتی، حکمی صادر کرده و تمامی مجوزهای ورود اخیر را باطل کرده بود، بی‌اطلاع بودند. ورود به کوبا نیازمند مجوز کتبی از سوی وزارت امور خارجه و وزارت کار کوبا و همچنین پرداخت یک وثیقه‌ی ۵۰۰ دلاری بود (این ضمانت برای گردشگران آمریکایی ضروری نبود).

خصومت با مهاجران در کوبا

عکس ها

سنت لوئیس در بندر هامبورگ (عکس ها)

کشتی سنت لوئیس (St. Louis) حامل بیش از ۹۰۰ پناهجوی یهودی در بندر هاوانا لنگر انداخته است، اما دولت کوبا مانع ورود مسافران شد. هامبورگ، آلمان، ۱۹۳۹.

منابع، اعتبار:

• US Holocaust Memorial Museum

• ​مشاهده‌ی ​منابع آرشیو

سفر کشتی سنت لوئیس، توجه بسیاری از رسانه‌ها را به خود جلب کرد. حتی پیش از حرکت کشتی از هامبورگ، روزنامه‌های جناح راست کوبا به‌شدت به ورود قریب‌الوقوع آن اعتراض کرده و از دولت خواسته بودند تا مانع پذیرش پناهندگان یهودی شود. در حقیقت، مسافران این کشتی، قربانی کشمکش‌های تلخ داخلی در دولت کوبا شدند. عملکرد مدیر کل دفتر مهاجرت کوبا، مانوئل بنیتز گونزالز (Manuel Benitez Gonzalez)، به دلیل فروش مجوزهای ورود غیرقانونی، به‌طور گسترده‌ای مورد انتقاد قرار گرفت. وی به‌طور مرتب، این مجوزها را به قیمتی حدود ۱۵۰ دلار یا بیشتر به فروش می‌رساند و طبق برآوردهای آمریکا، از این راه ثروتی شخصی بین ۵۰۰,۰۰۰ دلار تا ۱,۰۰۰,۰۰۰ دلار اندوخته بود. اگرچه او تحت حمایت رئیس ستاد ارتش کوبا (و رئیس‌جمهور آینده)، فولخنسیو باتیستا Fulgencio Batista بود، اما فساد مالی‌اش موجب تشدید انزجار عمومی و در نهایت استعفای وی شد.
علاوه بر بحران مالی، فساد، و کشمکش‌های داخلی قدرت در کوبا نیز نقش مهمی بازی کرد. مانند ایالات متحده و دیگر کشورهای آمریکا، کوبا نیز با رکود بزرگ اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کرد. بسیاری از کوبایی‌ها از افزایش تعداد پناهندگان—شامل ۲,۵۰۰ یهودی که قبلاً وارد کشور شده بودند—به‌شدت ناراضی بودند، چراکه این پناهندگان را به‌عنوان رقبایی برای مشاغل محدود و کمیاب می‌دیدند.

خصومت با مهاجران، هم یهودی‌ستیزی و هم بیگانه‌هراسی را شدت بخشید. عوامل رژیم نازی آلمان و جنبش‌های راست‌گرای محلی با بهره‌برداری از مسئله مهاجرت در نشریات و تظاهرات خود، ادعا می‌کردند که یهودیان مهاجر کمونیست هستند. روزنامه‌ی—Diario de la Marina متعلق به خانواده ریورو (Rivero)و روزنامه‌ی Avance متعلق به خانواده زایاس(Zayas)—از ژنرال فرانسیسکو فرانکو، دیکتاتور فاشیست اسپانیا، حمایت می‌کردند. فرانکو به‌تازگی در بهار سال ۱۹۳۹ با کمک آلمان نازی و ایتالیای فاشیست، جمهوری اسپانیا را پس از سه سال جنگ داخلی سرنگون کرده بود.

گزارش‌های مربوط به سفر قریب‌الوقوع سنت لوئیس موجب برگزاری تظاهرات یهودستیزانه‌ی بزرگی در تاریخ ۸ مه، در هاوانا، پنج روز پیش از حرکت این کشتی از هامبورگ شد. این تجمع، که بزرگ‌ترین تظاهرات یهودستیزانه در تاریخ کوبا بود، تحت حمایت گرائو سان مارتین (Grau San Martin)، رئیس‌جمهور پیشین کوبا، برگزار شد. پریمتیوو رودریگز، سخنگوی گرائو، از کوبایی‌ها خواست «تا زمانی که آخرین یهودی از کشور خارج نشده، به مبارزه ادامه دهند.» این تظاهرات ۴۰,۰۰۰ نفر بیننده داشت و هزاران نفر دیگر نیز آن را از طریق رادیو دنبال کردند.

ورود سنت لوئیس به هاوانا

هنگامی که کشتی سنت لوئیس در ۲۷ مه به بندر هاوانا رسید، دولت کوبا تنها ۲۸ مسافر را پذیرفت. از این تعداد، ۲۲ نفر یهودی بودند و ویزای معتبر آمریکا را داشتند، و شش نفر دیگر شامل چهار شهروند اسپانیایی و دو شهروند کوبایی، دارای مدارک معتبر ورود بودند. یکی از مسافران پس از اقدام به خودکشی به بیمارستانی در هاوانا منتقل شد. ۹۰۸ مسافر باقی‌مانده (که یکی از آن‌ها در طول سفر به طور طبیعی جان سپرد) از جمله یک تاجر یهودی مجارستانی که پناهنده محسوب نمی‌شد، در انتظار دریافت ویزای ورود به کشور مقصد بودند و تنها ویزای ترانزیت کوبایی صادرشده توسط گونزالس را همراه داشتند.۷۴۳ نفر از این مسافران در انتظار دریافت ویزای آمریکا بودند، اما دولت کوبا از پذیرش آن‌ها یا دادن اجازه‌ی پیاده شدن‌ به آن‌ها امتناع کرد.

پس از اینکه کوبا مانع ورود مسافرین سنت لوئیس شد، مطبوعات سراسر اروپا و آمریکا، از جمله ایالات متحده، این حادثه را برای میلیون‌ها خواننده در سراسر جهان گزارش کردند. اگرچه روزنامه‌های آمریکا تراژدی این مسافران را با همدردی زیادی به تصویر کشیدند، اما تنها چند روزنامه‌نگار و سردبیر پیشنهاد دادند که ایالات متحده، این پناهندگان را بپذیرد.

 در ۲۸ مه، روز پس از لنگر انداختن کشتی سنت لوئیس در هاوانا، (لاورنس برنسون)، یکی از وکلای کمیته‌ی توزیع آمریکایی یهودی (JDC) که در ایالات متحده مقیم بود، برای مذاکره درباره‌ی وضعیت مسافران سنت لوئیس وارد کوبا شد. برنسون که پیشتر رئیس اتاق بازرگانی کوبا-آمریکا بود و تجربه‌ی زیادی در زمینه‌ی تجارت در کوبا داشت، با آقای برو ملاقات کرد، اما نتوانست او را متقاعد کند که مسافران را به خاک کوبا بپذیرد. در ۲ ژوئن، برو دستور داد که کشتی سنت لوئیس آب‌های کوبا را ترک کند. با این حال، در حالی که کشتی به آرامی کوبا را به سمت میامی ترک می‌کرد، مذاکرات همچنان ادامه داشت. برو پیشنهاد داد که مسافران را در ازای پرداخت وثیقه‌ی ۴۵۳,۵۰۰ دلاری (۵۰۰ دلار برای هر مسافر) بپذیرد. برنسون پیشنهاد متقابلی ارائه کرد، اما برو آن را رد کرد و به این ترتیب مذاکرات بی‌نتیجه ماند.

می‌دانید، همیشه به این امید بودیم که اتفاقی رخ دهد. نمی‌توانستند ما را در اقیانوس رها کنند تا بپوسیم. یعنی باید بالاخره سرنوشت ما تغییری می‌کرد. البته، بزرگ‌ترین ترس ما بازگشت به آلمان بود.

در جستجوی پناهندگی

برخی از مسافران کشتی سنت لوئیس، که آن‌قدر به سواحل فلوریدا نزدیک شده بودند که می‌توانستند چراغ‌های میامی را ببینند، با ارسال تلگرافی از فرانکلین دی. روزولت، رئیس‌جمهور ایالات متحده، درخواست پناهندگی کردند. روزولت هرگز به این درخواست‌ها پاسخ نداد. وزارت امور خارجه و کاخ سفید تصمیم گرفتند از اتخاذ اقدامات جدی برای پذیرش پناهندگان خودداری کنند. وزارت امور خارجه، تلگرامی به مسافران ارسال کرد که در آن تأکید شده بود: «آن‌ها باید در فهرست انتظار بررسی شرایط دریافت ویزای مهاجرت قرار بگیرند و تنها پس از دریافت این ویزا ممکن است ورود آن‌ها به ایالات متحده مورد موافقت قرار گیرد.» در همین حال، دیپلمات‌های آمریکایی در هاوانا بار دیگر با دولت کوبا برای پذیرش مسافران با انگیزه‌های "بشردوستانه" مذاکره کردند، اما این مذاکرات نیز به نتیجه‌ای نرسید.

موانع مهاجرت به ایالات متحده‌ی آمریکا

قانون مهاجرت ۱۹۲۴ آمریکا (قانون جانسون-رید)، سهمیه‌های سختگیرانه‌ای برای پذیرش مهاجران تعیین کرده بود که به طور قابل توجهی تعداد مهاجران مجاز در هر سال را محدود می‌کرد. در سال ۱۹۳۹، سهمیه‌ی مهاجرت سالانه برای آلمان-اتریش ۲۷,۳۷۰ نفر بود که به سرعت تکمیل شد. در واقع، لیست انتظاری وجود داشت که حداقل چندین سال زمان می‌برد. مقامات آمریکا تنها با رد درخواست ویزای هزاران یهودی آلمانی و افزودن یک سال دیگر به مدت انتظار آن‌ها می‌توانستند امکان اعطای ویزا به مسافران سنت لوئیس را فراهم کنند. با وجود آن‌که افکار عمومی در ایالات متحده ظاهراً با پناهندگان همدردی می‌کرد و سیاست‌های هیتلر را محکوم می‌ساخت، همچنان بر حفظ محدودیت‌های سختگیرانه در پذیرش پناهندگان تأکید داشت.

رکود بزرگ موجب بیکاری میلیون‌ها نفر در ایالات متحده شده و رقابتی شدید و نگران‌کننده برای به‌دست آوردن مشاغل محدود‌ی که وجود داشت، ایجاد شده بود. این شرایط، علاوه بر تشدید یهودستیزی، بیگانه‌هراسی، بومی‌پرستی و انزواگرایی، بر فضای اجتماعی و سیاسی کشور سایه انداخت. نظرسنجی مجله‌ی Fortune در آن زمان، نشان‌گر آن بود که ۸۳ درصد از آمریکایی‌ها مخالف کاهش محدودیت‌های مهاجرتی می‌باشند. رئیس‌جمهور روزولت می‌توانست با صدور فرمانی اجرایی، به پناهجویان کشتی سنت لوئیس اجازه ورود به کشور را بدهد. با این حال، مخالفت گسترده‌ی عمومی با مهاجران و ملاحظات سیاسی مانع از این اقدام شد. به‌عنوان نمونه، جمهوری‌خواهان انزواطلب در انتخابات کنگره‌ی سال ۱۹۳۸ موفق به کسب کرسی‌هایی شده بودند. افزون بر این، روزولت در حال ارزیابی امکان نامزدی برای سومین دوره‌ی بی‌سابقه‌ی ریاست‌جمهوری بود.

روزولت تنها فردی نبود که از مخالفت با افکار عمومی درباره‌ی مهاجرت پرهیز می‌کرد. سه ماه پیش از حرکت کشتی سنت لوئیس، سناتور رابرت واگنر (دموکرات از نیویورک) و نماینده‌ی مجلس ادیت راجرز (جمهوری‌خواه از ماساچوست) لایحه‌ای به کنگره ارائه دادند که بر اساس آن، ۲۰,۰۰۰ کودک آواره‌ی آلمانی، خارج از سهمیه‌ی مهاجرتی موجود، پذیرفته می‌شدند. با این حال، پس از ماه‌ها بحث و جدل، رهبران کنگره تصمیم گرفتند لایحه‌ی واگنر-راجرز را بدون رأی‌گیری کنار بگذارند و به بایگانی بسپارند.
دو کشتی مشابه دیگر نیز در مه ۱۹۳۹ پناهندگان یهودی را به کوبا آوردند. کشتی فرانسوی فلاندر (Flandre)حامل ۱۰۴ مسافر و کشتی بریتانیایی اوردونا (Orduña)حامل ۷۲ مسافر بودند. همانند سنت لوئیس، به این دو کشتی نیز اجازه‌ی لنگراندازی در کوبا داده نشد. فلاندر به فرانسه بازگشت و اوردونا به مجموعه بندرگاه‌های آمریکای لاتین رفت. سرانجام، مسافران آن در منطقه‌ی تحت کنترل آمریکا در کانال پاناما پیاده شدند و بیشتر آن‌ها توسط ایالات متحده پذیرفته شدند.

بازگشت به اروپا

کشتی سنت لوئیس در ۶ ژوئن ۱۹۳۹، پس از امتناع دولت آمریکا از پذیرش مسافران به اروپا بازگشت. با این حال، مسافران به آلمان بازگردانده نشدند. سازمان‌های یهودی، به‌ویژه کمیته‌ی توزیع مشترک یهودیان (JDC)، با چهار دولت اروپایی برای تضمین ویزای ورود مسافران مذاکره کردند:

• بریتانیا ۲۸۸ مسافر را پذیرفت
• هلند ۱۸۱ مسافر را پذیرفت
• بلژیک ۲۱۴ مسافر را پذیرفت
• فرانسه ۲۲۴ مسافر را حداقل به عنوان پناهگاه موقتی پذیرفت. 

از میان ۲۸۸ مسافری که بریتانیا آن‌ها را پذیرفت، همگی از جنگ جهانی دوم جان سالم به در بردند، به جز یک نفر که در جریان حمله‌ی هوایی در سال ۱۹۴۰ کشته شد. از ۶۲۰ مسافری که به قاره‌ی اروپا بازگشتند، ۸۷ نفر (۱۴ درصد) توانستند پیش از حمله‌ی آلمان به اروپای غربی در مه ۱۹۴۰، به مهاجرت ادامه دهند. اما ۵۳۲ نفر دیگر، با تسلط آلمان بر اروپای غربی در آنجا گرفتار شدند. از این تعداد، تنها اندکی بیش از نیمی، یعنی ۲۷۸ نفر، از هولوکاست جان سالم به در بردند. ۲۵۴ مسافری که جان خود را از دست دادند شامل ۸۴ نفر در بلژیک، ۸۴ نفر در هلند، و ۸۶ نفر در فرانسه بودند.