Refugees aboard the "St. Louis" wait to hear whether Cuba will grant them entry.

سفر سنت لوئیز

در ماه می ۱۹۳۹، کشتی آلمانی سنت‌لوئیز در حالیکه ۹۳۷ مسافر را که بیشتر آنها پناهندگان یهودی بودند حمل می‌کرد، از هامبورگ آلمان به سمت هاوانا در کوبا حرکت کرد. سیاستمداران کوبا به کشتی اجازه‌ی لنگر انداختن نداد و آمریکا و کانادا از قبول مسافران سر باز زدند. مسافران کشتی سنت‌لوئیز بالاخره اجازه پیدا کردند که به جای بازگشت به آلمان نازی، در کشورهای  اروپای غربی پیاده شوند. ۲۵۴ مسافر سنت‌لوییز در هولوکاست کشته شدند.

وقایع کلیدی

  • 1

    پس از آنکه سنت‌لوئیز به هاوانا رسید، مسافران متوجه شدند که دولت کوبا، اجازه‌ی پیاده شدن آنها را باطل کرده است. «کمیته‌ی مشترک توزیع یهودیان آمریکایی» (JDC) به نیابت از مسافران، با کوبا مذاکره کرد اما این مذاکرات به شکست انجامید و دولت کوبا کشتی را مجبور کرد که بندر را ترک کند.

  • 2

    با وجود آنکه کشتی در نزدیکی ساحل فلوریدا لنگر انداخت، دولت آمریکا به دلیل نداشتن ویزای مهاجرتی مسافران و عدم گذراندن بازرسی امنیتی به مسافران اجازه‌ی پیاده شدن نداد. روزنامه‌های آمریکا، این موضوع را منتشر و بسیاری از آمریکایی‌ها با مسافران همدردی کردند.

  • 3

    در ژوئن ۱۹۳۹، بریتانیای کبیر، فرانسه، بلژیک و هلند درصدی از مسافران را در مسیر بازگشتشان به اروپا پذیرفتند. بسیاری از آنها توانستند پس از آن، ویزای مهاجرتی دریافت کرده و پیش از حمله‌ی آلمان به غرب اروپا در ماه مه ۱۹۴۰، به قصد آمریکا محل زندگی خود  را ترک کنند اما ۲۵۴ نفر از مسافران  در جریان هولوکاست کشته شدند.

در ۱۳ مه ۱۹۳۹، کشتی اقیانوس پیمای آلمان، سنت لوئیس، هامبورگ آلمان را به مقصد هاوانای کوبا ترک کرد. در این سفر ، ۹۳۷ مسافر، سوار کشتی بودند. تقریباً همه‌ی آنها یهودیانی بودند که از چنگ رایش سوم فرار می‌کردند. اکثر آنها شهروندان آلمانی و برخی، از کشورهای اروپای شرقی و تعداد اندکی به طور رسمی "بدون تابعیت" بودند.

اکثریت مسافرین یهودی، برای ویزای ایالات متحده درخواست کرده و قصد داشتند تنها تا زمانی که اجازه‌ی ورود به ایالات متحده را گرفتند، در کوبا بمانند. اما پس از حرکت سنت لوئیس، نشانه‌ها گواه آن بودند که شرایط سیاسی در کوبا ممکن است مانع از ورود آنها به کوبا شود. وزارت امور خارجه‌ی واشینگتن، کنسولگری ایالات متحده در هاوانا، برخی از سازمان‌های یهودی و آژانس‌های پناهندگی، همه از این وضعیت آگاه بودند. مسافرین، خود از اوضاع، اطلاعی نداشتند. بیشتر آنها مجبور شدند به اروپا بازگردند.

از زمان وقوع کرستال‌ناخ Kristallnacht ( "شب شیشه‌ها" که در بین عوام به "شیشه‌های شکسته" معروف است) و قتل‌عام ۱۰-۹ نوامبر ۱۹۳۸، دولت آلمان در صدد سرعت بخشیدن به مهاجرت اجباری یهودیان بود. وزارت امور خارجه‌ی آلمان و وزارت تبلیغات نیز امید داشتند تا از عدم تمایل سایر کشورها به پذیرش تعداد زیادی از پناهندگان یهودی، برای توجیه اهداف و سیاست ضدیهودی رژیم نازی در داخل آلمان و در جهان سوءاستفاده کنند.

مالکین سنت لوئيس، کشتی مسافربری هامبورگ-آمریکا، حتی قبل از حرکت کشتی می‌دانستند که مسافرین آن ممکن است در کوبا با مشکل روبرو شوند. مسافرینی که مجوز ورود به خاک کوبا و ویزای عبور از طرف مدیر کل مهاجرت کوبا را داشتند، نمی دانستند که فدریکو لاریدو بُرو Federico Laredo Bru تنها یک هفته قبل از حرکت کشتی، حکمی صادر کرده که بر اساس آن، تمامی مجوزهای ورود صادر شده‌ی اخیر باطل می‌شد. ورود به کوبا نیاز به مجوز کتبی از طرف وزارت کار و امور خارجه‌ی کوبا و گذاشتن یک وثیقه‌ی ۵۰۰ دلاری داشت. (این ضمانت برای توریست‌های ایالات متحده ضروری نبود).

سفر سنت لوئیس توجه بسیاری از رسانه‌ها را به خود جلب کرد. حتی قبل از حرکت این کشتی از هامبورگ، روزنامه‌های جناح راستی کوبا، به ورود قریب‌الوقوع این کشتی اعتراض کردند و خواستار توقف پناهندگان یهودی از سوی دولت کوبا شدند. در واقع مسافرین، قربانی کشمکش‌های تلخ داخلی دولت کوبا شدند. عملکرد مدیر کل دفتر مهاجرت کوبا، مانوئل بنیتز گونزالس Manuel Benitez Gonzalez به دلیل فروش مجوزهای ورود به صورت غیرقانونی، توسط عموم، به شدت زیر سؤال رفت. او به صورت مرتب، چنین اسنادی را به مبلغ ۱۵۰ دلار یا بیشتر می فروخت و بنا به تخمین ایالات متحده، توانست از این راه ۵۰۰،۰۰۰$ تا ۱،۰۰۰،۰۰۰$ کسب کند. گرچه وی تحت‌الحمایه‌ی رئیس ستاد ارتش کوبا (و رئيس جمهور آینده)، فولگنسیو باریستا Fulgencio Batista بود اما دستاوردهای ناشی از فساد مالی او، باعث تشدید خشم دولت کوبا نسبت به او، و در نتیجه استعفای وی شد.

بیش از مشکلات مالی، فساد و نزاع قدرت داخلی، در کوبا در جریان بود. کوبا همچون ایالات متحده و به طور کلی آمریکا، با رکود بزرگی مواجه شد. بسیاری از کوبایی‌ها از تعداد بسیار زیاد پناهندگان (شامل ۲۵۰۰ یهودی) که دولت پیشتر در کشور، پذیرای آنها شده بود، منزجر بودند چون به نظر می رسید برای گرفتن مشاغل کمیاب، رقیب آنها هستند.
یهودستیزی و بیگانه هراسی هر دو باعث تشدید خصومت نسبت به مهاجرین شده بود. نمایندگان آلمان نازی و احزاب جناح راست هر دو، در نشریه‌ها و تظاهرات به مسئله‌ی مهاجرین پرداخته بودند و ادعا می‌کردند یهودیانی که قصد ورود به کشور را دارند کمونیست هستند. دو روزنامه‌ی —Diario de la Marinaمتعلق به خانواده‌ی ریورو و روزنامه ‌ی آوانسAvance متعلق به خانواده‌ی زایاس، از دیکتاتور فاشیست اسپانیا، ژنرال فرانسیسکو فرانکو حمایت می کردند که پس از سه سال جنگ داخلی به تازگی با کمک آلمان نازی و ایتالیای فاشیست، جمهوری اسپانیا را در بهار سال ۱۹۳۹ سرنگون کرده بود. گزارش‌های مربوط به سفر قریب الوقوع مسافران، در ۸ مه، پنج روز قبل از حرکت سنت لوئیس از هامبورگ، باعث به راه افتادن تظاهرات یهودستیزانه‌ی گسترده‌ای در هاوانا شد. این تجمع، بزرگ ترین تظاهرات یهودستیزانه در تاریخ کوبا بود که توسط رئیس جمهور سابق کوبا، گرائو سان مارتین، Grau San Martin حمایت می شد. سخنگوی گرائو ، پریمتیوو رودریگز Primitivo Rodriguez از کوبایی‌ها می خواست "تا زمانی که آخرین یهودی از کشور آنها خارج نشده، دست از مبارزه برندارند". این تظاهرات ۴۰،۰۰۰ تماشاچی را جذب کرده بود. هزاران نفر دیگر نیز، این تظاهرات را از طریق رادیو دنبال کرده بودند.

وقتی در ۲۷ مه سنت لوئیس به بندر هاوانا رسید، دولت کوبا ۲۸ مسافر را پذیرفت: ۲۲ نفر از آنها یهودی بودند و ویزای معتبر ایالات متحده را داشتند. از شش نفر باقیمانده، ۴ نفر شهروند اسپانیایی و دو نفر کوبایی بودند و همگی، اسناد معتبر برای ورود را به همراه داشتند. یک مسافر دیگر پس از اقدام به خودکشی، به بیمارستانی در هاوانا اعزام شد. ۹۰۸ مسافر دیگر (یکی از مسافرین با مرگ طبیعی در راه جان سپرد)، شامل یک غیر پناهنده که یک تاجر یهودی مجارستانی بود، منتظر ویزای ورود بودند و فقط ویزای عبور کوبایی که توسط گونزالس صادره شده بود را به همراه داشتند. ۷۴۳ نفر نیز منتظر دریافت ویزای ایالات متحده بودند. دولت کوبا از پذیرش آنها و یا از دادن مجوز پیاده شدن از کشتی امتناع کرد.

پس از اینکه کوبا مانع ورود مسافرین سنت لوئیس شد، مطبوعات سراسر اروپا و آمریکا، از جمله ایالات متحده، ماجرا را برای میلیون‌ها خواننده در سراسر جهان گزارش کردند. اگرچه روزنامه‌های ایالات متحده، تراژدی این مسافرین را با احساس همدردی زیادی به تصویر کشیدند اما تنها چند روزنامه‌نگار و سردبیر پیشنهاد دادند که ایالات متحده، این پناهندگان را بپذیرد.

در ۲۸ مه، یکروز پس از لنگر انداختن سنت لوئیس در هاوانا، لورنس برنسون Lawrence Berenson، یکی از وکلای کمیته‌ی مشترک توزیع آمریکایی یهودی (JDC) در آمریکا برای مذاکره در ارتباط با مسافرین سنت لوئیس، وارد کوبا شد. برنسون، رئيس سابق اتاق بازرگانی کوبا-آمریکا، تجربه بسیار زیادی در زمینه تجارت در کوبا داشت. او با رئیس جمهور برو ملاقات کرد اما نتوانست برای پذیرش مسافرین به خاک کوبا او را متقاعد کند. در ۲ ژوئن، برو دستور داد سنت لوئیس آب‌های کوبا را ترک کند. با وجودیکه سنت لوئیس آهسته کوبا را به سمت میامی ترک می کرد، مذاکرات همچنان ادامه داشت. برو برای پذیرش مسافران، به کمیته پیشنهاد گذاشتن وثیقه‌ی ۴۵۳۵۰۰ دلاری (هر مسافر ۵۰۰ دلار) را مطرح کرد. برنسون پیشنهاد متقابلی ارائه داد، برو پیشنهاد او را رد کرد و به این ترتیب مذاکرات بی نتیجه ماند.

در حالیکه سنت لوئیس به حدی به فلوریدا نزدیک شده بود که چراغ‌های میامی دیده می‌شد، برخی از مسافرین به رئیس جمهور، فرانکلین دی روزولت تلگرام فرستاده و تقاضای پناهندگی کردند. روزولت هیچگاه به این درخواست‌ها پاسخ نداد. وزارت امورخارجه و کاخ سفید تصمیم گرفته بودند برای اجازه به پناهندگان برای ورود به ایالات متحده، اقدامات جدی‌ای اتخاذ نکنند. تلگرامی از سوی وزارت امورخارجه به مسافرین ارسال شد مبنی بر اینکه آنها باید "در لیست انتظار، منتظر نوبتشان بمانند تا پیش از اخذ اجازه‌ی ورود به ایالات متحده، برای گرفتن ویزای مهاجرتی، واجد شرایط شناخته شوند". دیپلمات‌های ایالات متحده در هاوانا، یک بار دیگر با دولت کوبا بر سر پذیرش مسافرین این کشتی از روی نیات "بشردوستانه" وارد مذاکره شدند اما نتیجه‌ای در بر نداشت.

سهمیه‌هایی که در قانون مهاجرت و تابعیت ۱۹۲۴ ایالات متحده وضع شده بود، به شدت تعداد پذیرش مهاجران را توسط ایالات متحده در هر سال محدود می کرد. در سال ۱۹۳۹، سهمیه‌ی مهاجرت سالانه آلمان ـ اتریش ۲۷،۳۷۰ نفر بود که به سرعت پر شده بود. در واقع، برای چند سال لیست انتظار درست شده بود. مقامات ایالات متحده تنها توانستند با رد کردن تقاضای ویزا به هزاران یهودی آلمانی وعقب انداختن آنها در لیست انتظار، برای مسافرین سنت لوئيس ویزا صادر کنند. اگرچه در ایالات متحده افکار عمومی، ظاهراً با مشکلات پناهندگان همدردی می کرد و سیاست‌های هیتلر را مورد انتقاد قرار می‌داد، اما همچنان متمایل به محدودیت پذیرش پناهندگان بود. رکود بزرگ اقتصادی، سبب بیکار شدن میلیون ها نفر در ایالات متحده شده بود و رقابت ترسناکی را بر سر پیدا کردن مشاغل محدودی که وجود داشت، ایجاد کرده بود. این رکود، همچنین باعث یهودستیزی، بیگانه هراسی، بومی پرستی و انزواگرایی شده بود. در یک نظرسنجی که در آن زمان توسط مجله‌ی Fortune انجام شد، نشان داده شده که ۸۳ درصد از آمریکایی‌ها، مخالف کاهش محدودیت مهاجرت بودند. رئیس جمهور روزولت می توانست برای پذیرش پناهندگان سنت لوئیس، حکم اجرایی صادر کند اما خصومت عمومی نسبت به مهاجرین، دستاوردهای جمهوری خواهان انزواطلب در انتخابات کنگره ۱۹۳۸ و تصمیم روزولت برای شرکت بی‌سابقه در دور سوم انتخابات ریاست جمهوری، جزو ملاحظات سیاسی بود که موجب شد اقدام جدی‌ای در این موقعیت نامناسب صورت نگیرد.

روزولت تنها فردی نبود که تمایلی برای مخالفت با موضع عمومی در خصوص مهاجرت نداشت. سه ماه قبل از حرکت سنت لوئیس، رهبران کنگره در هر دو پارلمان ایالات متحده، رسیدگی به لایحه‌ای که توسط سناتور رابرت واگنر (دی-ان.وای) و نماینده مجلس، ادیت راجرز مطرح شده بود را رد کردند. به موجب این لایحه، از سهمیه‌ی موجود، ۲۰،۰۰۰ بیشتر کودکان یهودی آلمانی پذیرفته می شدند.

در مه ۱۹۳۹، دو کشتی کوچکتر حامل پناهندگان یهودی وارد کوبا شدند. کشتی فرانسوی فلاندرFlandre، حامل ۱۰۴ مسافر و کشتی بریتانیایی، اوردونا Orduña، حامل ۷۲ مسافر بودند. به این دو کشتی نیز مثل سنت لوئیس اجازه لنگراندازی در کوبا داده نشد. فلاندر به نقطه عزیمت خود در فرانسه بازگشت و اوردونا به سمت مجموعه بندرگاه های آمریکای لاتین حرکت کرد. سرانجام مسافرین آن در کانال پاناما، منطقه‌ی تحت کنترل ایالات متحده پیاده شدند. در نهایت ایالات متحده اکثر آنها را پذیرا شد.

در ۶ ژوئن ۱۹۳۹ و به دنبال امتناع دولت ایالات متحده برای دادن مجوز پیاده شدن به مسافران، کشتی سنت لوئیس، به اروپا بازگشت. اما مسافرین به آلمان بازنگشتند. سازمان‌های یهودی (به خصوص کمیته توزیع مشترک یهودی) با چهار دولت اروپایی برای صدور ویزای ورود به مسافرین وارد مذاکره شدند: بریتانیای کبیر ۲۸۸ مسافر، هلند ۱۸۱ مسافر، و بلژیک ۲۱۴ مسافر را پذیرفتند و سرانجام ۲۲۴ مسافر توانستند از فرانسه پناهندگی موقت دریافت کنند. از بین ۲۸۸ مسافر پذیرفته شده در بریتانیا، همگی از جنگ جهانی دوم جان سالم به در بردند تنها یک نفر در جریان حمله هوایی ۱۹۴۰ جان سپرد. از بین ۶۲۰ مسافری که به اروپا بازگشتند، ۸۷ نفر (۱۴٪) توانستند در سال ۱۹۴۰ قبل از حمله‌ی آلمان به اروپای شرقی مهاجرت کنند. تمام ۵۳۲ مسافر سنت لوئیس هنگام اشغال اروپای شرقی توسط آلمان به دام افتادند. تنها بیش از نیمی از مسافرین یعنی ۲۷۸ نفر از جریان هولوکاست جان سالم به در بردند. ۲۵۴ نفر جان سپردند که ۸۴ نفر آنها در بلژیک بودند ، ۸۴ نفر پناهنده‌ی هلند شده بودند و ۸۶ نفر، توسط فرانسه پذیرفته شده بودند.

Thank you for supporting our work

We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of all donors.

واژه‌نامه