Zdjęcie
Portret Władysława Bartoszewskiego, współzałożyciela Żegoty
Portret Władysława Bartoszewskiego, Polska, data nieznana.
Władysław Bartoszewski (1922–2015) był współzałożycielem i członkiem Rady Pomocy Żydom (kryptonim: „Żegota”). Żegota była konspiracyjną organizacją pomocy Żydom na terenie okupowanej Polski zrzeszającą przedstawicieli polskich i żydowskich ugrupowań politycznych. Przy wsparciu rządu RP na uchodźstwie Żegota koordynowała działania na rzecz ratowania Żydów przed prześladowaniami i zagładą z rąk nazistów. Organizacja działała w latach 1942–1945.
Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 r. Władysław Bartoszewski pracował w administracji przychodni Polskiego Czerwonego Krzyża. Jesienią 1940 r. Bartoszewski został aresztowany w masowej obławie na terenie Warszawy i wysłany przez nazistów do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Staraniami Czerwonego Krzyża został zwolniony w 1941 r. Przez resztę wojny Bartoszewski stawiał czynny opór wobec nazistów, angażując się w tajne działania. Należał do różnych organizacji podziemnych, w tym do Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom (poprzednika Żegoty).
Pod koniec 1942 r., po powstaniu Żegoty, Bartoszewski został odpowiedzialny za prowadzenie konspiracyjnych czynności, takich jak jak dostarczanie fałszywych dokumentów i pomocy medycznej dla Żydów znajdujących się pod opieką Żegoty. Bartoszewski gromadził także raporty opisujące sytuację Żydów w Polsce pod okupacją niemiecką. W 1943 r. rozpoczął pracę na stanowisku zastępcy kierownika Referatu Żydowskiego Delegatury Rządu na Kraj. Było to biuro współpracy między Żegotą a rządem RP na uchodźstwie.
Władysław Bartoszewski przeżył wojnę. Po jej zakończeniu został historykiem i politykiem. W 1963 r. Bartoszewski został zaproszony do zasadzenia drzewka oliwnego w Instytucie Jad Waszem dla uhonorowania Żegoty. Dwa lata później, w 1965 r., Jad Waszem nadał Bartoszewskiemu tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.