Auschwitz, Nazilerin Avrupa Yahudilerini katletme planı olan “Nihai Çözüm”de başrol oynadı. Naziler neredeyse tüm Avrupa ülkelerinden Yahudileri işgal altındaki Polonya'da bulunan Auschwitz II (Birkenau) ölüm merkezine sürdü. Auschwitz'de toplam olarak en az 1,1 milyon Yahudi ve diğer halklardan on binlerce kişi can verdi.
Gücünün zirvesindeki Almanya, Kıta Avrupa'sının büyük bir bölümünü kontrol ediyordu. Naziler, işgal altındaki Polonya'da altı ölüm merkezi kurdu. Bunların en büyüğü Krakow'un yaklaşık 59 km batısında, savaş öncesi Alman-Polonya sınırına yakın Auschwitz'di.
Auschwitz kompleksi üç ana kamptan oluşuyordu: Auschwitz I toplama kampı, Auschwitz II (Birkenau) ölüm merkezi ve Auschwitz III (Monowitz) zorunlu çalışma kampı.
Auschwitz çevresindeki bölgede ayrıca geniş bir yan kamp sistemi mevcuttu ve esirler çeşitli fabrika ve sektörlerde çalışmaya zorlanıyordu.
1942'de Naziler Yahudileri sistemli biçimde Auschwitz'e sürmeye başladı. Alman işgali altındaki Avrupa'nın hemen her köşesinden her gün trenler geliyordu.
Yeni gelenler “seçimden” geçiyor, SS subayları çoğunu zorunlu çalışmaya uygun bulmayıp derhal gaz odalarına gönderiyordu.
1943 ve 1944 yıllarında Auschwitz-Birkenau'da dört büyük gaz odası ve krematoryum neredeyse kesintisiz çalıştı.
Ekim 1944'te, gaz odalarından cesetleri çıkarmaya ve krematoryumu çalıştırmaya zorlanan yüzlerce Yahudi esir ayaklandı. IV numaralı krematoryumu ve bitişiğindeki gaz odasını havaya uçurarak çok sayıda kamp bekçisini öldürdüler. SS'ler isyanı hızla bastırdı, esirleri öldürdü ve isyanda kullanılan barutu çalmış olan dört kadın işçiyi herkesin gözü önünde astı.
1944'ün sonlarında SS subayları, toplu cinayetlerin kanıtlarını ortadan kaldırmak için esirleri kalan gaz odalarını yıkıp dinamitlemeye zorladı.
Ocak 1945'te Sovyet Kuvvetleri yaklaşırken, SS'ler 60.000 esiri Auschwitz kamplarından Almanya'nın içlerine doğru ölüm yürüyüşüne zorladı.
Sovyetler Ocak sonunda Auchwitz'e girdiğinde, sadece birkaç bin çok zayıf düşmüş esir hayatta kalmıştı.
1,1 milyondan fazla Yahudi, on binlerce Hıristiyan Polonyalı, Roman (Çingene) ve Sovyet savaş esiri Auschwitz'de öldü.
We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.