آشویتس نقشی کلیدی در "راه حل نهایی" یا برنامه نازی ها به منظور قتل عام یهودیان اروپا ایفا می کرد. نازی ها یهودیان را تقریباً از تک تک کشورهای اروپایی به مرکز کشتار آشویتس 2 (برکناو) در لهستان اشغالی تبعید کردند. در مجموع، حداقل 1.1 میلیون یهودی و دهها هزار نفر دیگر در آشویتس جان خود را از دست دادند.
هنگامی که آلمان در اوج قدرت بود بر بیشتر قسمت های اروپا تسلط داشت. نازی ها شش مرکز کشتار در لهستان اشغالی دایر کردند. بزرگترین آنها آشویتس بود که در 37 مایلی (حدود 59 کیلومتر) غرب کراکوف نزدیک مرز آلمان- لهستان (قبل از جنگ) قرار داشت.
مجموعه آشویتس از سه اردوگاه اصلی تشکیل شده بود: اردوگاه کار اجباری آشویتش 1، مرکز کشتار آشویتس 2 (برکناو) و اردوگاه ویژه بیگاری آشویتس 3 (مونوویتس).
علاوه بر این، شبکه وسیعی از اردوگاه های فرعی در منطقه اطراف آشویتس ساخته شد و زندانیان مجبور بودند در کارخانه ها و صنایع مختلفی کار کنند.
در 1942، نازی ها تبعید سازمان یافته یهودیان به آشویتس را آغاز کردند. قطارها هر روز تعدادی از این تبعیدیان را تقریباً از تمام گوشه و کنار اروپای تحت اشغال آلمان به آشویتس می آوردند.
تبعیدیان جدید مورد "گزینش" قرار می گرفتند که طی آن پرسنل اس اس اکثر این افراد را برای بیگاری نامناسب تشخیص می دادند و فوراً آنها را به اتاق های گاز می فرستادند.
در طول سالهای 1943 و 1944، چهار اتاق گاز بزرگ و کوره جسد سوزی تقریباً به طور پیوسته در آشویتس- برکناو فعال بود.
در اکتبر1944، صدها نفر از زندانیان یهودی که مجبور به خارج کردن اجساد از اتاق های گاز و سوزاندن آنها در کوره ها بودند، شورش به پا کردند. آنها کوره جسد سوزی شماره چهار و اتاق گاز مجاور آن را به آتش کشیدند و چندین نگهبان اردوگاه را نیز کشتند. نیروهای اس اس به سرعت این شورش را سرکوب کردند و زندانیان را کشتند. آنها سپس چهار کارگر زنی را که باروت استفاده شده در شورش را به صورت قاچاقی وارد اردوگاه کرده بودند، در برابر همه به دار آویختند.
در اواخر1944، پرسنل اس اس زندانیان را وادار به تخلیه و انفجار بقیه اتاق های گاز با دینامیت کردند تا نشانی از کشتارهای دسته جمعی آنها باقی نماند.
هنگام پیشروی نیروهای شوروی در ژانویه 1945، نیروهای اس اس 60000 زندانی اردوگاه های آشویتس را مجبور به "پیاده روی مرگ" به نواحی مرکزی آلمان کردند.
هنگامی که روس ها در اواخر ژانویه آشویتس را آزاد کردند، فقط چند هزار زندانی ضعیف و لاغر زنده مانده بودند.
بیش از 1.1 میلیون یهودی و دهها هزار مسیحی لهستانی، کولی و اسرای جنگی شوروی در آشویتس به قتل رسیدند.
We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.