Tomasz (Toivi) Blatt

Tomasz, nüfusunun yüzde 90’ından fazlası çoğunlukla dindar Yahudilerden oluşan bir Polonya kasabası olan Izbica’da bir Yahudi ailede doğdu. Tomasz'ın babasının bir alkollü içki dükkânı vardı.

1933–39: Eylül 1939’da pazar yerinde bir davul sesi duyuldu. Kasabadakilerin bir duyuru için toplanması isteniyordu. Almanya Polonya’yı işgal etmişti. Kısa süre sonra yeni haberler geldi. Sovyetler Birliği de doğuyu işgal ediyordu. Ne yapacağımızı bilmiyorduk. Bazıları Sovyet tarafına kaçmamız gerektiğini söylüyordu. Annem ve babam dâhil, pek çok kişi Izbica’da kalmaya karar verdi. Babam verdiği kararı bize açıklarken, "Almanlar Yahudi karşıtı olabilir ama yine de insandır" demişti.

1940–43: 1943’te Sobibor imha kampına sürüldüm ve o yıl çıkan ayaklanmaya katıldım. İsyan sırasında mahkûmlar dikenli telleri olan çitlerde açılan deliklerin birinden peşi sıra kaçmaya başladı. Kimsenin sırada bekleyecek hâli yoktu. Makineli tüfekle bize ateş ediliyordu. İnsanlar çite tırmanıyorlardı. Ben tam yarı yoldayken çit çöktü ve ben altında kaldım. Bu hayatımı kurtardı. İlk kaçanlar mayınlara yakalanmıştı. Çoğu geçtikten sonra çite takılan ceketimden sıyrıldım ve ormana varana kadar koştum.

Tomasz gizlendi ve sonraları Polonya yeraltı örgütünde kurye olarak çalıştı. Savaştan sonra, Polonya’da kaldı. Ardından 1959’da Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etti.