Yosel Coller

Altı çocuktan biri olan Yosel, batı Polonya’da bir sanayi şehri olan Lodz’ta dindar bir Yahudi ailesinde büyüdü. Babası işadamıydı. Yosel 6 yaşındayken bir Yahudi gündüz okuluna gitmeye başladı. İki ablası, sabahları devlet okuluna, öğleden sonraları ise din okuluna gidiyordu. Yosel boş zamanının çoğunu erkek kardeşleriyle futbol oynayarak geçiriyordu.

1933–39: Lodz’un kuzey kesiminde mütevazı bir evde oturuyorduk. Yahudi gündüz okuluna gidiyordum ve orada pek çok arkadaşım vardı. 1 Eylül 1939’da Almanya Polonya’ya saldırdı. Yedi gün sonra arka bahçede futbol oynarken aniden sokaklarda yürüyüş yapan Alman askerlerini gördüm. Bazıları da ata binmişti. Daha sonra tek bir silah sesi duydum. Almanlar Lodz’u işgal ederek 9 Kasım 1939’da Reich’a bağladı.

1940–44: Kız kardeşim ve ben ekmek almak için fırının önünde tüm gece kuyrukta bekledikten sonra sabahleyin bir Polonyalı bizi tanıyıp "Yahudiler!" diye bağırınca kuyruktan atıldık. Başka bir fırına giderken sokakta asılmış üç Yahudi gördük. Eve koştuk. 1943 yılının ilerleyen aylarında gettodan Polonya’daki Fuerstengrube çalışma kampına sürüldüm. Madenlerde çalıştım. Çıkarılan kömürleri toplayıp vagonlara doldurdum. Kısa boylu olduğum ve dar tünellere girebildiğim için işi iyi yapıyordum. Sadece sabahları verilen ekmek ve geceleri verilen çorbayla karnımı doyuruyordum.

1945’in Ocak ayında Yosel Kuzey Almanya’ya doğru zorla yürütülen pek çok mahkûmdan biriydi. 5 Mayıs’ta İngilizler tarafından özgürlüğe kavuşturulduktan sonra 1947’de Amerika’ya göç etti.