Lisa dindar bir Yahudi ailenin üç çocuğundan biriydi. Oturduğu şehrin Almanlar tarafından 1939’da işgal edilmesinin ardından Lisa ve ailesi, önce Augustow'a, oradan da Slonim'e (Sovyet işgali altındaki Doğu Polonya) taşındı. Alman birlikleri Sovyetler Birliği’nin işgali sırasında, Haziran 1941'de Slonim’i ele geçirdi. Almanlar Slonim’de 1941–1942 arasında açık kalan bir getto kurdu. Lisa sonunda Slonim’den kaçarak önce Grodno’ya, ardından da direniş hareketine katıldığı Vilna’ya gitti. Naroch Ormanı’ndaki üslerinden Almanlarla savaşan bir partizan grubuna katıldı. Sovyet güçleri 1944'te bölgeyi özgürlüğüne kavuşturdu. Holokost’tan kurtulan Doğu Avrupa’dan 250.000 Yahudinin yaptığı Brihah (“göç”, “kaçış”) kapsamında, Lisa ve kocası Aron da Avrupa’dan ayrılmaya çalıştı. Filistin’e giremeyip sonunda Amerika Birleşik Devletleri’ne yerleştiler.
Partizanlar ne yapar? Alman ordusunun hareketini gerçekten imkânsız hâle getiriyorlardı. Ağaçları kesip yolları kapatıyorduk. Direnişçilerin yaşadıkları “otriad” denilen yerlerin, oturdukları birimlerin girişlerine mayın döşüyorduk. Telefon hatlarını kesiyor, bazen pusu kuruyor, yolları ya da cepheye giden trenleri dinamitliyorlardı. Hem de aynı şekilde ormanlarda saklanan Yahudilere yardım ediyorduk. Muhtemelen yakılan ya da herkesin öldürüldüğü gettolardan kaçmış, saklanan, her aileden Yahudi çocuklar, yaşlılar ve kadınlar vardı. Ayrıca çocuklar da oldukça fazlaydı. Ama çok da fazla değildi. Önceleri neredeyse vahşiler gibi, oradan oraya kaçarak, saklanarak yaşıyorlardı. Hiçbir zaman yeterli yiyecekleri olmuyordu. Hatta bazıları ölüyordu. Ama biz ormanlara geldiğimizde çiftçilerin onlara bakmasını, göz kulak olmasını sağlıyorduk. Çiftçileri tehdit ediyorduk. Kaçaklara bir şey olursa onları sert şekilde cezalandıracağımızı söylüyorduk. Şaşırırdınız. Ama bizi dinliyorlardı. Çünkü güçlü olduğumuzun farkındaydılar.
We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.
