Το κίνημα για μποϊκοτάζ των Ολυμπιακών Αγώνων του Βερολίνου το 1936
ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο Αδόλφος Χίτλερ ανέλαβε την εξουσία στη Γερμανία το 1933. Παρατηρητές των εξελίξεων στη διεθνή πολιτική σκηνή, στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες δυτικές δημοκρατίες σύντομα άρχισαν να αμφισβητούν κατά πόσο ήταν ηθικά σωστό να υποστηρίξουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες που διοργανώνονταν από το ναζιστικό καθεστώς.
Απαντώντας σε αναφορές για τη δίωξη Εβραίων αθλητών το 1933, ο Avery Brundage, πρόεδρος της Αμερικανικής Ολυμπιακής Επιτροπής (AOC), δήλωσε: «Τα ίδια τα θεμέλια της αναβίωσης των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων θα υπονομευθούν αν επιτραπεί σε μεμονωμένες χώρες να απαγορεύσουν τη συμμετοχή αθλητών λόγω κοινωνικής τάξης, δόγματος ή φυλής».
Ο Brundage, όπως πολλοί άλλοι στο ολυμπιακό κίνημα, αρχικά εξέτασε το ενδεχόμενο να αφαιρεθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες από τη Γερμανία. Μετά από μια σύντομη και αυστηρή επιθεώρηση των γερμανικών αθλητικών εγκαταστάσεων το 1934, ο Brundage δήλωσε δημοσίως ότι οι Εβραίοι αθλητές αντιμετωπίζονταν δίκαια και ότι οι Αγώνες θα έπρεπε να συνεχιστούν, όπως είχε προγραμματιστεί.
Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΟΪΚΟΤΑΖ ΣΤΙΣ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ
Η πολιτική αντιπαράθεση σχετικά με τη συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 ήταν πιο έντονη στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες παραδοσιακά έστελναν μία από τις μεγαλύτερες αποστολές στους Αγώνες. Έως τα τέλη του 1934, και οι δύο πλευρές είχαν ξεκαθαρίσει τη θέση τους.
Avery Brundage
Ο Avery Brundage ήταν αντίθετος στο μποϊκοτάζ, υποστηρίζοντας ότι η πολιτική δεν είχε καμία θέση στον αθλητισμό. Έδωσε μάχη για να σταλεί αμερικανική ομάδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936, δηλώνοντας: «Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ανήκουν στους αθλητές και όχι στους πολιτικούς.» Στο φυλλάδιο της Αμερικανικής Ολυμπιακής Επιτροπής «Ευγενής άμιλλα για Αμερικανούς αθλητές» έγραψε ότι οι Αμερικανοί αθλητές δεν θα πρέπει να εμπλακούν στην τρέχουσα «φιλονικία Εβραίων-Ναζί».
Καθώς η διαμάχη για τους Ολυμπιακούς Αγώνες κορυφώθηκε το 1935, ο Brundage άφησε να εννοηθεί ότι υπήρχε μια «συνωμοσία Εβραίων-Κομμουνιστών» για να μην συμμετάσχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στους Αγώνες.
Jeremiah Mahoney
Ο δικαστής Jeremiah Mahoney, πρόεδρος της Ένωσης Ερασιτεχνικού Αθλητισμού, ηγήθηκε των προσπαθειών για μποϊκοτάζ των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936. Επεσήμανε ότι η Γερμανία είχε παραβεί τους Ολυμπιακούς κανονισμούς που απαγόρευαν τις διακρίσεις βάσει φυλής και θρησκείας. Κατά την άποψή του, η συμμετοχή θα μπορούσε να εκληφθεί ως υποστήριξη στο Ράιχ του Χίτλερ.
Ο Mahoney ήταν ένας από τους πολλούς καθολικούς ηγέτες που υποστήριζαν το μποϊκοτάζ. Ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης Fiorello La Guardia, ο κυβερνήτης της Νέας Υόρκης Al Smith και ο κυβερνήτης της Μασαχουσέτης James Curley ήταν επίσης αντίθετοι με την αποστολή ομάδας στο Βερολίνο. Η καθολική εφημερίδα The Commonweal (8 Νοεμβρίου 1935) προέτρεπε τους αναγνώστες να μποϊκοτάρουν Ολυμπιακούς Αγώνες στους οποίους η συμμετοχή θα ισοδυναμούσε με αποδοχή ριζικά αντιχριστιανικών ναζιστικών δογμάτων.
Ernst Lee Jahncke
Ένας ακόμη σημαντικός υποστηρικτής του μποϊκοτάζ, ο Ernst Lee Jahncke (πρώην υφυπουργός του Ναυτικού των ΗΠΑ), απεβλήθη από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) τον Ιούλιο του 1936 λόγω του ότι εξέφρασε δημόσια την έντονη αποδοκιμασία του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου. Η ΔΟΕ με δεικτικό τρόπο εξέλεξε τον Avery Brundage στη θέση του Jahncke. Ο Jahncke είναι το μοναδικό μέλος στα 100 χρόνια ιστορίας της ΔΟΕ που απεβλήθη.
Φραγκλίνος Ρούζβελτ
Ο Πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούζβελτ δεν ενεπλάκη στο ζήτημα του μποϊκοτάζ, παρά τις προειδοποιήσεις υψηλόβαθμων Αμερικανών διπλωματών σχετικά με την εκμετάλλευση των Ολυμπιακών Αγώνων από τους Ναζί για προπαγανδιστικούς λόγους. Ο Ρούζβελτ ακολούθησε την 40ετή παράδοση σύμφωνα με την οποία η Αμερικανική Ολυμπιακή Επιτροπή λειτουργούσε ανεξάρτητα από εξωτερικές επιρροές. Τόσο ο Αμερικανός πρέσβης στη Γερμανία, William E. Dodd, όσο και ο George Messersmith, επικεφαλής της αντιπροσωπείας των ΗΠΑ στη Βιέννη, αποδοκίμασαν την απόφαση της Αμερικανικής Ολυμπιακής Επιτροπής να συμμετάσχει η χώρα στους Αγώνες του Βερολίνου.
ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΜΠΟΪΚΟΤΑΖ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ
Βραχυχρόνιες προσπάθειες μποϊκοτάζ έγιναν επίσης στη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Σουηδία, την Τσεχοσλοβακία και την Ολλανδία. Εξόριστοι Γερμανοί σοσιαλιστές και κομμουνιστές εξέφρασαν την αντίθεσή τους στους Αγώνες μέσω εντύπων όπως η Arbeiter Illustrierte Zeitung (Εικονογραφημένη Εφημερίδα της Εργατικής τάξης). Ορισμένοι υπέρμαχοι του μποϊκοτάζ υποστήριξαν αντι-Ολυμπιάδες. Μία από τις μεγαλύτερες ήταν η «Λαϊκή Ολυμπιάδα» που είχε προγραμματιστεί για το καλοκαίρι του 1936 στη Βαρκελώνη της Ισπανίας. Ακυρώθηκε μετά το ξέσπασμα του Ισπανικού Εμφυλίου τον Ιούλιο του 1936, ενώ είχαν αρχίσει να καταφθάνουν χιλιάδες αθλητές.
ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ
Μεμονωμένοι Εβραίοι αθλητές από αρκετές χώρες αποφάσισαν επίσης να απέχουν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ορισμένοι Εβραίοι αθλητές και εβραϊκές οργανώσεις όπως το Αμερικανικό Εβραϊκό Κογκρέσο και η Εβραϊκή Επιτροπή Εργασίας, υποστήριξαν το μποϊκοτάζ των Αγώνων του Βερολίνου.
Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
Πολλοί Αμερικανοί εκδότες εφημερίδων και αντιναζιστικές ομάδες, με ηγέτη τον Jeremiah Mahoney, πρόεδρο της Ένωσης Ερασιτεχνικού Αθλητισμού, δεν είχαν την πρόθεση να αποδεχτούν τις κούφιες δεσμεύσεις της Ναζιστικής Γερμανίας σχετικά με τους Γερμανο-Εβραίους αθλητές. Ωστόσο, ο Avery Brundage ήταν αποφασισμένος και με έξυπνους χειρισμούς κατάφερε σε ψηφοφορία η Ένωση Ερασιτεχνικού Αθλητισμού να τεθεί, με οριακή πλειοψηφία, υπέρ της αποστολής αμερικανικής ομάδας στο Βερολίνο και, εν τέλει, η προσπάθεια του Mahoney για μποϊκοτάζ απέτυχε.
Όταν το Δεκέμβριο του 1935 η Ένωση Ερασιτεχνικού Αθλητισμού των ΗΠΑ ψήφισε υπέρ της συμμετοχής της χώρας, άλλες χώρες ακολούθησαν το παράδειγμα των ΗΠΑ.
Σαράντα εννέα αποστολές από όλο τον κόσμο πήραν μέρος στους Αγώνες του Βερολίνου, περισσότερες από κάθε άλλη Ολυμπιάδα.