Αντισημιτισμός

Ο αντισημιτισμός είναι ένα σημείο εκκίνησης της προσπάθειας για την κατανόηση της τραγωδίας που θα έπληττε αμέτρητο αριθμό ανθρώπων στη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας οι Εβραίοι αντιμετώπισαν προκαταλήψεις και διακρίσεις, γνωστές ως αντισημιτισμός. Αφού εκδιώχθηκαν από τους Ρωμαίους πριν από σχεδόν δύο χιλιάδες χρόνια από τη γη που τώρα ονομάζεται Ισραήλ, απλώθηκαν σε ολόκληρη την υφήλιο και προσπάθησαν να διατηρήσουν τις μοναδικές τους πεποιθήσεις και τον πολιτισμό τους ζώντας ως μειονότητα. Σε κάποιες χώρες οι Εβραίοι ήταν ευπρόσδεκτοι, και απόλαυσαν μακρές περιόδους ειρήνης με τους γείτονές τους. Σε ευρωπαϊκές κοινωνίες στις οποίες οι πληθυσμός ήταν κυρίως χριστιανικός, οι Εβραίοι απομονώθηκαν όλο και περισσότερο ως ανεπιθύμητοι. Οι Εβραίοι δεν μοιράζονται τη χριστιανική πεποίθηση ότι ο Ιησούς ήταν ο Υιός του Θεού, και πολλοί χριστιανοί θεώρησαν υπεροπτική αυτή την άρνηση αποδοχής της θεότητας του Ιησού. Για αιώνες η Εκκλησία δίδαξε ότι οι Εβραίοι ήταν υπεύθυνοι για το θάνατο του Ιησού, μην αναγνωρίζοντας, όπως οι περισσότεροι ιστορικοί σήμερα, ότι ο Ιησούς εκτελέστηκε από τη ρωμαϊκή κυβέρνηση επειδή οι αξιωματούχοι τον θεωρούσαν πολιτική απειλή προς την ηγεσία τους. Στις θρησκευτικές συγκρούσεις προστίθεντο και οικονομικές. Οι κυβερνήτες επέβαλαν περιορισμούς στους Εβραίους, απαγορεύοντάς τους να κατέχουν συγκεκριμένες θέσεις εργασίας και να έχουν γη στην ιδιοκτησία τους.

Συγχρόνως, από τη στιγμή που η πρώιμη Εκκλησία δεν επέτρεπε την τοκογλυφία (το δανεισμό χρημάτων με επιτόκιο), οι Εβραίοι ήρθαν να καλύψουν τον ζωτικής σημασίας (αλλά μη δημοφιλή) ρόλο των τοκογλύφων για τη χριστιανική πλειοψηφία. Σε πιο δύσκολες περιόδους, οι Εβραίοι έγιναν αποδιοπομπαίοι τράγοι για πολλά από τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι άνθρωποι. Για παράδειγμα, κατηγορήθηκαν ότι προκάλεσαν τον «Μαύρο Θάνατο», την πανώλη που σκότωσε χιλιάδες ανθρώπους σε όλη την Ευρώπη στη διάρκεια του Μεσαίωνα. Τη δεκαετία του 1400 στην Ισπανία, οι Εβραίοι εξαναγκάστηκαν να μεταστραφούν στο χριστιανισμό, να εγκαταλείψουν τη χώρα, ή να εκτελεστούν. Στη Ρωσία και την Πολωνία στα τέλη της δεκαετίας του 1800 η κυβέρνηση οργάνωσε ή δεν εμπόδισε βίαιες επιθέσεις εναντίον γειτονιών Εβραίων, που ονομάστηκαν πογκρόμ, στα οποία το πλήθος δολοφόνησε Εβραίους και λεηλάτησε τα σπίτια και τα καταστήματά τους.

Καθώς οι ιδέες την πολιτικής ισότητας και της ελευθερίας διαδίδονταν στη δυτική Ευρώπη στη διάρκεια της δεκαετίας του 1800, οι Εβραίοι έγιναν σχεδόν ίσοι πολίτες υπό τον νόμο. Την ίδια ώρα, ωστόσο, εμφανίστηκαν νέες μορφές αντισημιτισμού. Ευρωπαίοι ηγέτες που ήθελαν να εγκαθιδρύσουν αποικίες στην Αφρική και την Ασία ισχυρίστηκαν ότι οι λευκοί ήταν ανώτεροι από τις άλλες φυλές και ως εκ τούτου έπρεπε να εξαπλωθούν και να υποτάξουν τις «πιο αδύνατες» και «λιγότερο πολιτισμένες» φυλές. Κάποιοι συγγραφείς εφάρμοσαν αυτό το επιχείρημα και στους Εβραίους, ορίζοντας λανθασμένα τους Εβραίους ως φυλή ανθρώπων με την ονομασία Σήμιτες που μοιράζονταν κοινό αίμα και φυσικά χαρακτηριστικά.

Αυτού του είδους ο φυλετικός αντισημιτισμός σήμαινε ότι οι Εβραίοι παρέμεναν Εβραίοι στη φυλή ακόμη και αν ασπάζονταν τον χριστιανισμό. Κάποιοι πολιτικοί άρχισαν να χρησιμοποιούν την ιδέα της φυλετικής ανωτερότητας στις προεκλογικές εκστρατείες τους ως μέσο ψηφοθηρίας. Ο Καρλ Λούγκερ (1844-1910) ήταν ένας τέτοιος πολιτικός. Έγινε Δήμαρχος της Βιέννης, στην Αυστρία, στα τέλη του αιώνα μέσω της χρήσης του αντισημιτισμού –- βρήκε απήχηση στους ψηφοφόρους κατηγορώντας τους Εβραίους για τους δύσκολους οικονομικά καιρούς. Ο Λούγκερ ήταν ο ήρωας ενός νεαρού άνδρα με το όνομα Αδόλφος Χίτλερ, που γεννήθηκε στην Αυστρία το 1899. Οι ιδέες του Χίτλερ, συμπεριλαμβανομένων των απόψεών του για τους Εβραίους, διαμορφώθηκαν τα χρόνια παραμονής του στη Βιέννη, όπου μελέτησε τις τακτικές του Λούγκερ και τις αντισημιτικές εφημερίδες και τα φυλλάδια που πολλαπλασιάστηκαν στη διάρκεια της μακράς ηγεμονίας του Λούγκερ.

Βασικές ημερομηνίες

Δεκαετία του 1890
ΜΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΗ ΕΒΡΑΪΚΗ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ
Στη Γαλλία, ένα μέλος της ρωσικής μυστικής αστυνομίας επινοεί τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών. Τα Πρωτόκολλα προωθούν τους ισχυρισμούς ότι υπάρχει μια εβραϊκή συνωμοσία που αποσκοπεί στην κυριαρχία του κόσμου. Αυτά τα πλαστά έγγραφα παρουσιάζονται ως πρακτικά μιας υποτιθέμενης συνάντησης παγκόσμιων Εβραίων ηγετών κατά την οποία οριστικοποίησαν τα σχέδια για την κυριαρχία του κόσμου και υπονοούν ότι οι Εβραίοι έχουν σχηματίσει μυστικές οργανώσεις και υπηρεσίες μέσω των οποίων αποσκοπούν στον έλεγχο και τη χειραγώγηση των πολιτικών κομμάτων, της οικονομίας, του Τύπου και της κοινής γνώμης. Τα Πρωτόκολλα έχουν εκδοθεί σε διάφορες χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, και χρησιμοποιήθηκαν από αντισημίτες για την ενίσχυση των ισχυρισμών περί ύπαρξης εβραϊκής συνωμοσίας. Στις δεκαετίες του 1920 και του 1930, τα Πρωτόκολλα χρησιμοποιούνται για να εξασφαλίσουν στήριξη για την αντισημιτική ιδεολογία και τις πολιτικές του ναζιστικού κόμματος.

1894
Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΝΤΡΕΙΦΟΥΣ ΔΙΧΑΖΕΙ ΤΗ ΓΑΛΛΙΑ
Ο λοχαγός Άλφρεντ Ντρέιφους, ένας Εβραίος αξιωματικός στο γαλλικό στρατό, συλλαμβάνεται με την ψευδή κατηγορία ότι παρέδωσε έγγραφα στη Γερμανία που αφορούσαν την εθνική άμυνα της Γαλλίας. Ύστερα από μια συνοπτική δίκη ενώπιον του στρατοδικείου, ο Ντρέιφους κρίνεται ένοχος για εσχάτη προδοσία και καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη στη Νήσο του διαβόλου, που βρίσκεται απέναντι από τις ακτές της Γαλλικής Γουιάνας. Αυτή η υπόθεση διχάζει το γαλλικό έθνος σε δύο αντιτιθέμενες παρατάξεις: Εκείνους που εμμένουν ότι ο Ντρέιφους είναι ένοχος (συντηρητικοί, εθνικιστές και αντισημιτικές ομάδες) και εκείνους που υποστηρίζουν ότι ο Ντρέιφους δικαιούται μια δίκαιη δίκη (φιλελεύθεροι και διανοούμενοι). Το 1899, η υπόθεση του Ντρέιφους εκδικάζεται εκ νέου, κρίνεται όμως ξανά ένοχος από το στρατοδικείο. Ωστόσο, ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας επενέβη και του απένειμε χάρη. Λίγο πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Ντρέιφους δικαιώνεται πλήρως από ένα τακτικό δικαστήριο. Η διαμάχη που περιστοιχίζει την υπόθεση Ντρέιφους, αντικατοπτρίζει τον λανθάνοντα αντισημιτισμό στο γαλλικό σώμα αξιωματικών και άλλες συντηρητικές ομάδες της Γαλλίας.

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1897
ΚΑΡΛ ΛΟΥΓΚΕΡ, Ο ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΗΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΤΗΣ ΒΙΕΝΝΗΣ
Ο Καρλ Λούγκερ εκλέγεται δήμαρχος της Βιέννης. Διατηρεί αυτό το αξίωμα για 13 χρόνια, μέχρι τον θάνατό του το 1910. Ο Λούγκερ, συνιδρυτής του Χριστιανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, χρησιμοποίει τον αντισημιτισμό στο πλαίσιο της οικονομίας, για να κερδίσει την υποστήριξη των μικρών επιχειρηματιών και των τεχνιτών οι οποίοι υποφέρουν μετά την κατακόρυφη άνοδο του καπιταλισμού κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης στην Αυστρία. Ισχυρίζεται ότι οι Εβραίοι έχουν το μονοπώλιο στον καπιταλισμό και ότι κατά αυτόν τον τρόπο ασκούν αθέμιτο ανταγωνισμό στην οικονομική αρένα. Αυτή η μορφή αντισημιτισμού χρησιμοποιείται από άλλα κόμματα της δεξιάς στην Αυστρία και τη Γερμανία στις αρχές του εικοστού αιώνα ως μέσο για τη διεύρυνση της απήχησής τους στο ευρύ κοινό. Ο Αδόλφος Χίτλερ, κάτοικος της Βιέννης κατά τη διάρκεια της θητείας του Λούγκερ ως δημάρχου, επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό τόσο από τον αντισημιτισμό του Λούγκερ όσο και από την ικανότητά του να επιστρατεύει τη στήριξη της κοινής γνώμης. Οι ιδέες του Λούγκερ αντικατοπτρίζονται στην πλατφόρμα του ναζιστικού κόμματος στη Γερμανία της δεκαετίας του 1920.