هنگامی که نیروهای متفقین در یک سری عملیات تهاجمی علیه آلمان نازی در سراسر اروپا به حركت درآمدند، با ده ها هزار تن از اسرای اردوگاه های کار اجباری مواجه شدند که از گرسنگی و بیماری رنج می بردند. فقط پس از آزادی این اردوگاه ها بود كه دامنه وسیع اعمال دهشتناک نازی ها در معرض دید جهانیان قرار گرفت. نیروهای شوروی نخستین نیروهایی بودند که به یكی از اردوگاه های اصلی نازی ها نزدیک شدند؛ آنها در ژوئیه ١٩٤٤ به مایدانک واقع در نزدیکی لوبلین در لهستان رسیدند. آلمانی ها كه از پیشروی سریع نیروهای شوروی غافلگیر شده بودند، كوشیدند تا با از بین بردن اردوگاه، شواهد دال بر كشتار دسته جمعی را مخفی كنند. در تابستان ١٩٤٤، روس ها مراکز کشتار بلزک، سوبیبور و تربلینکا را نیز تصرف كردند. روس ها در ژانویه ١٩٤٥ آشویتس را كه بزرگترین اردوگاه مرگ و کار اجباری بود آزاد کردند. آلمان ها هنگام عقب نشینی اغلب انبارهای موجود دراردوگاه را از بین برده بودند، اما روس ها در انبارهای باقیمانده، وسایل شخصی قربانیان را یافتند. برای مثال، آنها صدها هزار كت و شلوار مردانه، بیش از ٨٠٠ هزار لباس زنانه و بیش از ١٤ هزار پوند موی انسان کشف کردند.

چند روز پس از اینکه نازی ها شروع به تخلیه اردوگاه کار اجباری بوخنوالت، نزدیک به وایمار در آلمان کردند، نیروهای ایالات متحده این اردوگاه را در ١١ آوریل ١٩٤٥ آزاد کردند. نیروهای آمریکایی بیش از ٢٠ هزار اسیر را در بوخنوالت آزاد کردند. آنها همچنین اردوگاه دورا-میتلباو، فلوسنبرگ، داخائو و ماوتهاوزن را آزاد کردند. نیروهای انگلیسی اردوگاه های کار اجباری واقع در شمال آلمان، از جمله نیونگام و برگن-بلزن را آزاد کردند. آنها در اواسط آوریل ١٩٤٥ وارد اردوگاه کار اجباری برگن-بلزن، نزدیک شهر تسله شدند و حدود 60 هزار زندانی را که اغلب به علت بیماری واگیردار تیفوس در شرایط وخیم به سر می بردند زنده پیدا کردند. آزادکنندگان اردوگاه ها با شرایطی غیرقابل بیان در اردوگاه ها ی نازی ها مواجه شدند؛ انبوهی از اجساد به خاک سپرده نشده بودند. درصد كمی از زندانیانی که زنده مانده بودند در اثر شرایط بیگاری و کمبود غذا و همچنین ماه ها و سال ها بد رفتاری از سوی نازی ها، همچون اسکلت های متحرک به نظر می رسیدند. بسیاری از آنها به حدی ضعیف شده بودند که به سختی توان حرکت داشتند. خطر بیماری به قوت خود باقی مانده بود و بسیاری از اردوگاه ها به منظور جلوگیری از شیوع بیماری های واگیردار به ناچار سوزانده شدند. بازماندگان اردوگاه ها تا رسیدن به بهبودی كامل، راهی طولانی و دشوار درپیش داشتند.