بعد از تهاجم ارتش آلمان به اتحاد جماهیر شوروی در 22 ژوئن 1944، مرحله تازه ای در هولوکاست آغاز شد. آلمانی ها تحت پوشش جنگ و مطمئن از پیروزی خود، از به مهاجرت اجباری فرستادن و زندانی کردن یهودیان، به قتل عام آنان روی آوردند. جوخه های عملیات ویژه که از واحدهای نازی ها (اس اس) و پلیس تشکیل شده بودند، به سرعت پشت سر ارتش در حال پیشروی آلمان حرکت می کردند. وظیفه آنها کشتن یهودیان در مناطق اشغالی شوروی بود. برخی از ساکنان نواحی اشغالی- عمدتاً اوکراینی ها، لتونیایی ها و لیتوانیایی ها- به عنوان نیروی کمکی پلیس با جوخه های سیار کشتار آلمان همکاری می کردند.

واحدهای سیار کشتار با سرعت عمل خود، جمعیت یهودیان را غافلگیر می کردند. این قاتلان وارد شهرهای کوچک و بزرگ می شدند و همه مردان، زنان و کودکان یهودی را دستگیر می کردند. آنها همچنین بسیاری از رهبران حزب کمونیست و کولی ها را با خود می بردند. قربانیان باید اشیاء قیمتی خود را تحویل داده و لباس هایشان را در می آوردند؛ این لباس ها سپس برای استفاده به آلمان فرستاده می شد یا بین همدستان محلی آلمانی ها توزیع می شد. آنگاه اعضای جوخه کشتار قربانیان خود را پای پیاده به دشت های باز، جنگل ها و آبکندهای اطراف شهرها و شهرک های اشغالی می بردند، و در آنجا آنها را تیرباران می کردند یا در کامیون های گاز می کشتند و اجسادشان را در گورهای جمعی می انداختند.

در 21 سپتامبر 1941، در شب سال نوی یهودیان، یک جوخه سیار کشتار به شهر کوچک آیشیشکی، که اکنون در لیتوانی قرار دارد، وارد شدند. اعضای جوخه کشتار، حدود 4000 یهودی را از این شهر و مناطق اطراف در سه کنیسه جمع کرده و آنها را دو روز بدون آب و غذا در همان محل نگه داشتند. سپس طی دو روز، مردان، زنان و کودکان یهودی را به گورستان ها بردند، و پس از به صف کردن آنها جلوی گودال های باز، آنها را تیرباران کردند. امروز دیگر هیچ یهودی در آیشیشکی وجود ندارد. این شهر یکی از صدها شهر و شهرک و اشتتل [شهرک های یهودی نشین] بود که یهودیان ساکن در آن طی هولوکاست کشته شدند. فرهنگ غنی بسیاری از این جوامع یهودی برای همیشه از میان رفت.

جوخه های کشتار بیش از یک میلیون یهودی و ده ها هزار بیگناه دیگر را به قتل رساندند. در بابی یار، نزدیک به شهر کی یف، حدود 34000 یهودی طی دو روز به ضرب گلوله کشته شدند. فقط تعداد اندکی از مردم به همسایگان یهودی خود کمک کردند که از دست آن جوخه ها بگریزند. اکثر مردم بیم داشتند که آنها نیز کشته شوند.

کشتار مردان، زنان و کودکان بیگناه در بابی یار و شهرهای دیگررا نباید جنایت اوباش یا دیوانگان پنداشت. مأموران این اعدام ها، افرادی "عادی" بودند که از دستورات افسران مافوق خود اطاعت می کردند. بسیاری از این قاتلان دارای همسر و فرزند در آلمان بودند. تبلیغات و تعلیم به تعداد زیادی از اعضای جوخه های کشتار سیار آموخته بود که قربانیان خود را دشمنان آلمان تلقی کنند. بعضی از قاتلان برای تضعیف احساسات و افکار خود، به شدت مشروب می نوشیدند. افزون بر این، آنها هنگام توصیف اعمال خود، از کلمات رمزی چون "رفتار ویژه" و "عملیات ویژه" به جای "کشتن" یا "قتل" استفاده می کردند تا به این ترتیب از جنایات وحشتناک خود فاصله بگیرند.

تاریخهای مهم

22 ژوئن 1941
جوخه های کشتار علیه یهودیان وارد میدان شدند

واحدهای مأموریت ویژه، معروف به جوخه های سیار کشتار، مأمور شدند تا در حین تهاجم به اتحاد جماهیر شوروی یهودیان را به قتل برسانند. این جوخه ها به دنبال پیشروی ارتش آلمان در خاک شوروی، وارد این کشور شده و عملیات کشتار جمعی را اجرا می کردند. ابتدا، جوخه های سیار کشتار به مردان یهودی شلیک می کردند. اما طولی نکشید که این جوخه ها هر جا كه می رفتند، مردان و زنان و كودكان يهودی را بدون توجه به سن و جنسيت آنها تيرباران مي كردند. تا بهار 1943، جوخه های سیار کشتار بیش از یک میلیون یهودی و ده ها هزار پارتیزان، کولی و کمیسر سیاسی شوروی را کشتند.

30-29 سپتامبر 1941
حدود 34 هزار یهودی در بابی یار کشته شدند

آلمانی ها به ساکنان یهودی شهر کی یف دستور دادند که برای اسکان مجدد در خارج از این شهر، در خیابان ملنیک جمع شوند. اما در واقع کسانی که خود را معرفی کردند از خیابان ملنیک به سوی گورستان یهودیان و آبکندی به نام بابی یار هدایت شدند. یهودیان وادار شدند تا اشیاء قیمتی خود را تحویل دهند، لباس های خود را درآورند و در گروه های کوچک وارد آبکند شوند. جوخه های کشتار آلمانی و واحدهای کمکی اوکراینی آنها را تیرباران کردند. این قتل عام دو روز ادامه یافت. حدود 34000 مرد، زن و کودک یهودی در این عملیات کشته شدند. طی ماه های بعد، هزاران یهودی دیگر در بابی یار تیرباران شدند. تعداد زیادی از غیریهودیان، از جمله کولی ها و اسیران جنگی روس، نیز در این آبکند کشته شدند.

1 دسامبر 1941
یکی از فرماندهان جوخه کشتار قتل 137346 نفر را گزارش کرد

سرهنگ اس اس، کارل یاگر، در گزارشی معروف به "گزارش یاگر"، خبر از عملیات کشتاری داد که واحد او بین 2 ژوئیه و 1 دسامبر 1941 اجرا کرده بود. یاگر گزارش داد که جوخه او 137346 مرد، زن و کودک یهودی را به قتل رساندند. در مجموعه کشتارهای تابستان 1941، یهودیان ساکن شهرهای کوونو، اوکمرگه و ویلنا به قتل رسیدند. تقریباً تمام یهودیان ساکن در شهرهای کوچک و روستاهای لیتوانی کشته شدند. بر اساس گزارش یاگر، فقط حدود35000 یهودی باقی ماندند که بیشتر آنان به عنوان کارگر مجانی در گتوهای کوونو، ویلنا و شاولیای به کار گرفته شدند.