Nazistowskie prześladowania osób czarnoskórych w Niemczech

Wstęp

Kiedy Hitler i naziści doszli do władzy w 1933 r., w Niemczech mieszkało kilka tysięcy osób czarnoskórych. Reżim nazistowski dyskryminował je, ponieważ uważał osoby czarnoskóre za przedstawicieli tzw. „rasy niższej”. W czasach nazizmu, czyli w latach 1933–1945, wprowadzono przepisy rasowe, które ograniczały udział osób czarnoskórych w życiu społeczno-gospodarczym Niemiec. Dodatkowo prześladowano je, więziono, sterylizowano i mordowano. Liczba czarnoskórych ofiar jest nieznana. 

Pochodzenie społeczności osób czarnoskórych w Niemczech przed I wojną światową

Przed I wojną światową kilka tysięcy osób czarnoskórych z Afryki, Ameryki Północnej, Ameryki Południowej i Karaibów trafiło do Niemiec. W zdecydowanej większości byli to mężczyźni,  którzy przybyli z niemieckich kolonii afrykańskich, zwłaszcza z Kamerunu.1Footnote 11 W czasach kolonialnych Niemcy nałożyły surowe ograniczenia migracyjne na mieszkańców podległych kolonii. Władze niemieckie chciały w ten sposób ograniczyć liczbę osób czarnoskórych z prawem do pobytu stałego w Niemczech, a tym samym znaczny wzrost populacji takich osób. 

Pomimo tych ograniczeń do Niemiec przyjeżdżali czarnoskórzy mężczyźni z niemieckich kolonii i innych państw, którzy chcieli nauczyć się handlu lub zdobyć doświadczenie w innym fachu. Poszukiwali szans edukacyjnych jako praktykanci i studenci. Szukali pracy jako służący i marynarze. Znaczącą ich część stanowili płatni artyści, którzy uczestniczyli w poniżających publicznych wystawach ludzi, zwanych „ludzkimi zoo”.2Footnote 22

W przeważającej liczbie przypadków czarnoskórzy przybysze chcieli zostać w Niemczech jedynie na krótko. Większość osób czarnoskórych, które przyjechały do Niemiec, powróciła do swoich krajów przed I wojną światową (1914–1918). Niewiele z nich postanowiło pozostać w Niemczech. Dodatkowo w niektórych przypadkach osoby czarnoskóre, które nie planowały pozostać w tym kraju, utknęły w Niemczech przez wojnę. Ze względu na działania wojenne rozpoczęte w 1914 r. podróże zagraniczne i dalsza migracja w Europie i poza nią były ograniczone. 

Większość osób z byłych kolonii niemieckich nie mogła powrócić do krajów pochodzenia czy przenieść się za granicę nawet po zakończeniu I wojny światowej w 1918 r. Było tak dlatego, że Niemcy straciły swoje kolonie w wyniku porozumień pokojowych. W nowym porządku powojennym osoby pochodzące z byłych kolonii niemieckich nie miały obywatelstwa tego kraju ani paszportów czy innych dokumentów podróżnych. Osoby te utknęły więc w Niemczech (wówczas w Republice Weimarskiej), które nie miały już żadnych formalnych związków ze swoimi byłymi koloniami. 

Czarnoskórzy mieszkańcy Niemiec okresu Republiki Weimarskiej (1918–1933)

Zdjęcie

Slajd wyświetlony podczas wykładów w Państwowej Akademii Ochrony Rasy i Zdrowia w Dreźnie (Zdjęcie)

Córka białej Niemki i czarnego francuskiego żołnierza stoi pośród białych rówieśników, Monachium, 1936 r. Zdjęcie to wyświetlono na slajdzie podczas wykładów z genetyki, etnologii i hodowli rasowej, odbywających się w Państwowej Akademii Ochrony Rasy i Zdrowia w Dreźnie w Niemczech.

Źródło:

• Library of Congress

Republikę Weimarską zamieszkiwała mała społeczność osób czarnoskórych, głównie mężczyzn, którzy w większości przybyli do kraju przed I wojną światową. Do początku lat 20. XX wieku niektórzy z nich poślubili Niemki i założyli rodziny. Wiele niemieckich rodzin mieszanych z czarnoskórym rodzicem mieszkało w skupiskach w dużych miastach, takich jak Berlin, Hamburg, Monachium, Hanower i Wiesbaden. 

Marginalizacja w społeczeństwie Republiki Weimarskiej

W Republice Weimarskiej prześladowanie osób czarnoskórych na tle rasistowskim towarzyszyło im na co dzień. Trudno im było znaleźć zatrudnienie, a całą tę sytuację dodatkowo spotęgował Wielki kryzys. Białe Niemki, które poślubiły czarnoskórych mężczyzn, często były poddawane ostracyzmowi i im również utrudniano znalezienie pracy. Czarnoskóre osoby czasami marginalizowano nawet we własnych rodzinach. Na przykład Theodor Wonja Michael, syn czarnego Kameruńczyka i białej Niemki, urodzony w Berlinie w 1925 r., wspominał, że temat jego ojca był w rodzinie matki „tematem tabu”. 

Głównym problemem dla niemieckich rodzin mieszanych z czarnoskórym rodzicem był brak obywatelstwa. Z powodu skomplikowanych uwarunkowań dotyczących obywatelstwa niemieckiego czarnoskórzy mężczyźni w przeważającej większości nie byli obywatelami tego kraju. Wpływało to na sytuację ich żon i dzieci, których obywatelstwo zależało od obywatelstwa męża i ojca.3Footnote 33 Bez obywatelstwa czarnoskórzy mężczyźni, ich białe żony i dzieci nie mogli w pełni integrować się i uczestniczyć w życiu gospodarczym, społecznym i politycznym w Niemczech. 

Czarnoskórzy artyści a kultura weimarska

Mimo że społeczność osób czarnoskórych w Niemczech była mała i marginalizowana, jej obecność jak najbardziej była widoczna. W latach 20. XX wieku była ona szczególnie zauważalna w kwitnącym i prężnym życiu kulturalnym epoki weimarskiej. Dzięki temu, że w Niemczech coraz bardziej fascynowano się afroamerykańską muzyką i sztuką performatywną, osoby czarnoskóre mogły występować na scenie, niezależnie od swojego rzeczywistego pochodzenia afroamerykańskiego. Występowały one w teatrach, cyrkach, filmach i miejscach z muzyką na żywo, takich jak kluby nocne i kabarety. 

„Bękarty z Nadrenii”: dzieci o mieszanym pochodzeniu etnicznym w Nadrenii 

W okresie weimarskim w Nadrenii, regionie w zachodniej części Niemiec, urodziło się od 600 do 800 dzieci o mieszanym pochodzeniu etnicznym. W prasie nazywano ich pogardliwie „bękartami z Nadrenii” („Rheinlandbastarde”). Ich matkami były białe Niemki, a ojcami głównie żołnierze z kolonii francuskich, którzy należeli do sojuszniczych sił wojskowych okupujących Nadrenię (1918–1930). Wielu z nich pochodziło z Afryki Północnej lub Azji, jednak publicznie wszyscy byli uważanych za osoby czarne. 

Zdjęcie

Niemiecka publikacja na temat dzieci o mieszanym pochodzeniu etnicznym w Nadrenii (Zdjęcie)

Zdjęcia z niemieckiej publikacji na temat okupacji Nadrenii (1918–1930), regionu w zachodniej części Niemiec, oraz urodzonych tam dzieci białych Niemek i czarnych żołnierzy. Publikacja z lat 1936–1939.

Źródło:

• Library of Congress

Społeczeństwo w Republice Weimarskiej miało do ich dzieci niejednoznaczne podejście, ponieważ miały one rodziców różnych ras. Często były one dyskryminowane z powodu koloru skóry ojca czy własnego wyglądu. Jednak nie do końca były wyobcowane. Większość tych dzieci miała niemieckie obywatelstwo po niezamężnych matkach.4Footnote 44Pomimo tego dzieci te często poddawano społecznemu ostracyzmowi. Doświadczały one rasizmu ze strony sąsiadów, rówieśników, a nawet członków własnych rodzin. W niektórych przypadkach dzieci pozostawały przy biologicznych matkach lub ich rodzinach. Inne wysyłano do domów dziecka lub oddawano do adopcji. 

Osoby czarnoskóre a reżim nazistowski (1933–1945)

Adolf Hitler wraz z partią nazistowską zaczął legalizować dyskryminację rasową i nieprawdziwe twierdzenia na temat ras, a później wcielać te poglądy w życie, kiedy doszedł do władzy w 1933 r. Zamiarem nazistów było stworzenie czystych rasowo Niemiec, ponieważ uważali Niemców za za przedstawicieli tak zwanej wyższej „rasy aryjskiej”. Ofiarą ich prześladowań padali Żydzi, Romowie i osoby czarnoskóre, których stawiano niżej w hierarchii rasowej. Naziści przyjmowali ustawy ograniczające prawa Niemców nienależących do rasy aryjskiej. Miały one głównie na celu wykluczenie Żydów ze społeczeństwa, ale obowiązywały również wobec osób czarnoskórych i Romów. 

Epoka nazistowska była dla czarnoskórych Niemców okresem coraz częstszych prześladowań, marginalizacji i izolacji. Chociaż doświadczali oni rasizmu już w okresie Republiki Weimarskiej, jednak to zinstytucjonalizowany rasizm reżimu nazistowskiego sprawił, że sytuacja ich i ich rodzin była coraz trudniejsza i niepewna. Dlatego też dla osób czarnoskórych dojście nazistów do władzy było punktem zwrotnym w ich życiu. 

Osoby czarnoskóre w Niemczech prześladowano nie tylko ze względu na rasę, ale również z innych powodów, np. przez poglądy polityczne. Przykład stanowi przypadek Hilariusa „Larego” Gilgesa (ur. w 1909 r.), niemieckiego czarnoskórego tancerza i komunistycznego aktywisty z Düsseldorfu. Naziści zamordowali go 20 czerwca 1933 r., a jego ciało pozostawili na ulicy. Zabójstwo Gilgesa miało miejsce w pierwszych miesiącach nazistowskich rządów, kiedy próbowano zlikwidować ruchy komunistyczne w Niemczech.

Rasistowska ideologia nazistowska zawładnęła wszystkimi aspektami życia w Niemczech. Wielu Niemców podzielało te przekonania i z własnej inicjatywy otwarcie dyskryminowało osoby czarnoskóre. Przez to coraz trudniej było im znaleźć i utrzymać pracę. Współpracownicy i szefowie niechętnie pracowali z ludźmi, których kolor skóry wskazywał jako obcych w społeczeństwie definiowanym rasowo przez nazistów. Powszechne były przypadki eksmisji, skrajnego ubóstwa i zwolnień z pracy. We wspomnieniach z tamtego czasu osoby czarnoskóre przywołują bezkarne opluwanie ich przez przypadkowych ludzi i rzucanie przez nich rasistowskich obelg.

Ustawa o przywróceniu zawodowej służby cywilnej

Niemal natychmiast stało się jasne, że reżim nazistowski zamierzał formalnie wykluczyć osoby czarnoskóre z życia społecznego Niemiec. 

W kwietniu 1933 r. na mocy ustawy o przywróceniu zawodowej służby cywilnej usunięto z takich służb osoby „pochodzenia niearyjskiego”. Treść dekretu niejasno definiowała takie pochodzenie. Oczywisty był zamiar wykluczenia Żydów, ale w kolejnych dekretach doprecyzowano, że dotyczyło to również osób czarnoskórych i Romów. W praktyce ustawa ta dotknęła stosunkowo niewiele osób czarnoskórych, ponieważ do korpusu służby cywilnej mogli należeć wyłącznie obywatele niemieccy. Większość osób czarnoskórych z obywatelstwem niemieckim była jeszcze za młoda do pracy w takich służbach. Jednak ustawa ta wraz z późniejszymi ograniczeniami wynikającymi ze względów rasowych znacząco utrudniła im dostęp do pracy i ścieżek kariery. Jasno też uświadomiła, że w oczach nazistów osoby czarnoskóre nie przynależały do niemieckiej wspólnoty narodowej (Volksgemeinschaft).

Norymberskie ustawy rasowe

We wrześniu 1935 r. uchwalono norymberskie ustawy rasowe, które z nazistowskich koncepcji rasowych uczyniły prawo. Przepisy te były skierowane głównie przeciw Żydom. Jednak od listopada 1935 r. zaczęły one również obowiązywać wobec Romów i osób czarnoskórych, których pogardliwie nazywano „Cyganami, murzynami i ich bękartami” („Zigeuner, Neger und ihre Bastarde”). 

Uchwalono dwie norymberskie ustawy rasowe. Pierwsza – dotycząca obywatelstwa Trzeciej Rzeszy – definiowała obywatela Niemiec jako osobę „krwi niemieckiej lub pokrewnej”. Celem ustawy było pozbawienie ludzi należących do tzw. rasy niższej (czyli Żydów, Romów i osób czarnoskórych) praw politycznych. 

Druga to ustawa o ochronie krwi niemieckiej i niemieckiej czci. Zabraniało ono mieszania się ras, czyli tzw. „zhańbienia rasy” (Rassenschande). Zakazywała zawierania małżeństw i stosunków seksualnych pomiędzy Żydami a osobami „krwi niemieckiej lub pokrewnej”. Kolejna nowelizacja zabraniała osobom czarnoskórym w Niemczech zawierania małżeństw z „ludźmi krwi niemieckiej lub pokrewnej”. Celem tego było uniemożliwienie osobom czarnoskórym zawierania małżeństw i posiadanie dzieci z Niemcami i Niemkami. 

Prześladowanie i dyskryminacja par mieszanych w nazistowskich Niemczech

Norymberskie ustawy rasowe bardzo utrudniały osobom czarnoskórym zawieranie małżeństw, zakładanie rodzin i budowanie przyszłości. Dotyczyło to zwłaszcza osób w wieku reprodukcyjnym i w wieku zawierania związków małżeńskich. Osoby czarnoskóre mogły zawierać związki małżeńskie w obrębie swojej rasy, ale takie pary były rzadkością z powodu niewielkiej czarnej społeczności. 

Pomimo ustaw norymberskich niektóre osoby czarnoskóre i niemieccy „Aryjczycy” tworzyli ze sobą związki. Były one niebezpieczne dla obojga partnerów, zwłaszcza jeśli decydowali się oni na prawomocny ślub. W nazistowskich Niemczech każdy musiał ubiegać się o pozwolenie na zawarcie związku małżeńskiego. Kiedy wniosek składała para mieszana, odrzucano go ze względów rasowych. Tego typu wnioski zwracały uwagę władz rządowych. Często miało to dla pary poważne konsekwencje. W wielu przypadkach następowały prześladowanie, sterylizacja i rozbicie związku. 

Naziści represjonowali również pary, które zawarły małżeństwo legalnie – zanim wprowadzono ustawy norymberskie. Białe Niemki, które wyszły za mąż za czarnoskórych mężczyzn, reżim zmuszał do rozwodu. Pary mieszane i ich dzieci często upokarzano, a nawet napadano na nie w miejscach publicznych. Na przykład nazistowscy dziennikarze we Frankfurcie systematycznie drwili na szpaltach swoich gazet z Kameruńczyka Dualli Misipa i jego niemieckiej rodziny mieszanej. Ani on, ani jego biała żona Niemka nie mogli zarabiać na życie. 

Znane są co najmniej przypadki, w których czarnoskórych mężczyzn ukarano, przynajmniej częściowo, za utrzymywanie relacji seksualnych z białymi Niemkami. 

Wykluczanie czarnoskórych dzieci ze szkół

Wiele czarnoskórych dzieci – podobnie jak ich rodziców – doświadczyło epoki nazizmu jako okresu coraz większej samotności, izolacji i wykluczenia. Niektóre czarnoskóre dzieci czuły się Niemcami i chciały być częścią podniosłej atmosfery. Jednak nazistowska ideologia rasowa nie przewidywała dla nich miejsca w tym społeczeństwie. Hans Massaquoi, którego ojciec był Liberyjczykiem, a matka Niemką, wspomina, że jego klasa poszła na paradę, podczas której występował Adolf Hitler. 

„Teraz mogliśmy zobaczyć [Hitlera] na własne oczy. Miałem osiem lat i stałem tam z kręconymi włosami i brązową skórą w morzu jasnowłosych i błękitnookich rówieśników, przepełniony szczenięcym patriotyzmem i nadal strzeżony przez błogą nieświadomość. Jak wszyscy dokoła wznosiłem radosne okrzyki na cześć kogoś, kto każdą chwilę swojego życia poświęcał chęci unicestwiania «nie-Aryjczyków, ludzi gorszej rasy», którą według niego miałem reprezentować”. 

Hans J. Massaquoi, „Destined to Witness: Growing up Black in Nazi Germany”5Footnote 55

Dla czarnoskórych dzieci szkoły stały się miejscem upokorzenia. Były one wyszydzane i poniżane przez nauczycieli – sympatyków nazistów.

Zdjęcie

Niemiecki nauczyciel wyróżnia dziecko z cechami „aryjskimi” (Zdjęcie)

Niemiecki nauczyciel wyróżnia dziecko z cechami „aryjskimi” aby pochwalić je przed całą klasą. Ukazywanie takich przykładów uczyło dzieci osądzania siebie nawzajem pod kątem rasy. Niemcy, okres wojenny.

Źródło:

• DIZ Muenchen GMBH, Sueddeutscher Verlag Bilderdienst

Nazyfikacja systemu szkolnictwa, przeprowadzana w latach 30. XX wieku, w ogromnej mierze ograniczała prawo do uczęszczania do szkół państwowych nie tylko dzieciom żydowskim, lecz także czarnoskórym. Zdarzało się, że były one wydalane ze szkoły, przez co nie mogły ukończyć swojej edukacji. Niewiele placówek prywatnych chciało przyjmować czarnoskórych uczniów. Coraz trudniejsze stało się dla nich także odbycie praktyk, wówczas niezbędnych do znalezienia pracy w Niemczech.

Na początku dyskryminacja uczniów była spontaniczną, oddolną inicjatywą. Jednak kiedy naziści przejęli formalną kontrolę nad szkołami, wprowadzili w nich odgórne zakazy. W listopadzie 1938 r. po Nocy Kryształowej (Kristallnacht) reżim nazistowski całkowicie zabronił wszystkim dzieciom żydowskim chodzenia do szkół państwowych. W marcu 1941 r. ze szkół publicznych formalnie wykluczono uczniów czarnoskórych i romskich. 

Przymusowa sterylizacja osób czarnoskórych w nazistowskich Niemczech

Naziści stosowali przymusową sterylizację w celu prześladowania osób czarnoskórych w Niemczech, w szczególności dzieci o mieszanym pochodzeniu etnicznym w Nadrenii. 

Sterylizacja jest to zabieg, który pozbawia człowieka możliwości zapładniania albo zajścia w ciążę. Obecnie na mocy prawa międzynarodowego przymusowa sterylizacja może być ścigana jako zbrodnia wojenna lub zbrodnia przeciwko ludzkości. Naziści przeprowadzili przymusową sterylizację kilkuset tysięcy osób, w tym osób z niepełnosprawnością, Romów i osób czarnoskórych. Nazistowscy przywódcy wierzyli, że ludzie ci stanowią zagrożenie dla zdrowia, siły i czystości rasy aryjskiej.

Przymusową sterylizacją objęto kilkaset osób czarnoskórych, ponieważ chciano w ten sposób zapobiec tzw. „mieszaniu się ras”. Tak oto oprócz uchwalenia ustaw norymberskich zakazujących zawierania małżeństw mieszanych reżim nazistowski przymusowo sterylizował osoby czarnoskóre, aby zapobiec narodzinom ich kolejnych pokoleń w Niemczech. 

W niektórych przypadkach sterylizację osób czarnoskórych przeprowadzano na podstawie postanowienia sądu. Opierano je na ustawie o zapobieganiu narodzin potomstwa obciążonego chorobą dziedziczną („ustawa o zapobieganiu chorobom dziedzicznym”) z 1933 r. Uzasadniała ona przymusową sterylizację osób z pewnymi rodzajami niepełnosprawności fizycznej i umysłowej, w tym osób, które zakwalifikowano do niewłaściwie określonej kategorii „minderwertig”, czyli „upośledzonych na umyśle”. Na mocy tej ustawy wysterylizowano około 400 tysięcy osób, w tym niewielką liczbę osób czarnoskórych. Na przykład Ferdinand Allen, którego ojcem był czarnoskóry Brytyjczyk, a matką – biała Niemka, cierpiał na epilepsję, z powodu której umieszczono go w zakładzie zamkniętym. Ponieważ było to schorzenie wyszczególnione w ustawie, pacjenta wysterylizowano na podstawie postanowienia sądowego w 1935 r. Allen został zabity 15 maja 1941 r. w Bernburgu w ramach programu T4, czyli nazistowskiego planu masowego mordu osób z niepełnosprawnością.

Osoby czarnoskóre sterylizowano również wyłącznie z powodu ich rasy. W latach 30. XX wieku w ramach tajnego programu Gestapo koordynowało przymusową sterylizację dzieci o mieszanym pochodzeniu etnicznym w Nadrenii. W ramach tych działań do końca 1937 r. lekarze przymusowo wysterylizowali co najmniej 385 dzieci i nastolatków. Ponieważ nie istniała ku temu podstawa prawna, rodziny zmuszano do wyrażenia zgody na zabieg. Podczas II wojny światowej reżim nazistowski przymusowo wysterylizował inne osoby czarnoskóre w Niemczech, często bez żadnej podstawy prawnej. Sterylizacji poddawano zwłaszcza urodzonych w Niemczech nastolatków czarnoskórych i o mieszanym pochodzeniu etnicznym, będących w okresie dojrzewania, którzy według nazistów osiągnęli dojrzałość płciową lub byli aktywni seksualnie.

Przystosowanie się do życia w reżimie nazistowskim: występy jako źródło dochodu

Większość osób czarnoskórych, które zamieszkiwały Niemcy w 1933 r., czyli w czasie objęcia władzy przez Hitlera, nie mogła opuścić kraju przez cały okres nazizmu. Choć niektórzy próbowali opuścić nazistowskie Niemcy, dla zdecydowanej większości nie było to możliwe. Większość osób czarnoskórych w Niemczech nie mogła starać się o wizy do innych krajów czy legalnie emigrować gdzie indziej z powodu problemów z obywatelstwem. Nie miały one innego wyboru, jak przywyknąć do codziennego życia w ustroju nazistowskim. 

Jednak sytuacja osób czarnoskórych była bardzo trudna i niestabilna z powodu nałożonych na nich ograniczeń gospodarczo-społecznych. Niemal niemożliwe stało się zarabianie na życie i utrzymywanie rodzin. Jedną z niewielu dostępnych opcji stała się praca w roli wykonawców w branży rozrywkowej. Niestety, nawet ona stanowiła niestabilne źródło dochodu. Nazifikacja niemieckiego życia kulturalnego w znacznym stopniu ograniczyła możliwości czarnoskórych mężczyzn i kobiet próbujących zarobić na życie jako artyści. 

W 1934 r. z powodu malejących szans na zatrudnienie Togijczyk Kwassi Bruce wraz z innymi artystami utworzył Deutsche Afrika-Schau. To objazdowe przedstawienie, które łączyło w sobie elementy etnografii i rozrywki. Stanowiły źródło utrzymania dla szeregu czarnoskórych wykonawców. Naziści wykorzystywali to przedstawienie, aby propagować odzyskanie afrykańskich kolonii przez Niemcy, które utraciły je po zakończeniu I wojny światowej. Pokazy te przerwano w 1940 r. 

W 1941 r. reżim nazistowski wprowadził formalny zakaz publicznych występów osób czarnoskórych. Zakaz ten jednak w istocie nie dotyczył branży filmowej. Czarnoskórym mężczyznom, kobietom i dzieciom pozwolono na udział w filmach propagandowych, które miały rozpowszechniać ideologię nazistowską. Jednym z bardziej znanych przykładów jest film Carl Peters z 1941 r., w którym wystąpiły osoby czarnoskóre, w tym jeńcy wojenni. Ta biografia filmowa opowiadała o Niemcu, komisarzu kolonii, który opowiadał się za kolonializmem i usprawiedliwiał jego brutalność.

Więzienie osób czarnoskórych w obozach koncentracyjnych i innych ośrodkach w czasie wojny

Podczas II wojny światowej polityka nazistów wobec osób czarnoskórych stawała się coraz skrajniejsza. Była ona osadzona w kontekście coraz większej radykalizacji polityki nazistów wobec rzekomych wrogów rasowych i politycznych. Z powodu przepisów i ustaw, które pogłębiły dyskryminację i rasizm, wiele osób czarnoskórych trafiało przymusowo do przytułków, więzień, szpitali, również psychiatrycznych, i obozów koncentracyjnych. 

Istnieje wiele udokumentowanych przypadków uwięzienia osób czarnoskórych w obozach koncentracyjnych. Można tu wspomnieć o Mahjubie bin Adamie Mohamedzie (Bayumem Mohamedzie Husenie), więzionym i zamordowanym w Sachsenhausen, Gercie Schramm, przetrzymywanej w Buchenwaldzie, Marcie Ndumbe, osadzonej i zamordowanej w Ravensbrück i Erice Ngando, również przebywającej w Ravensbrück. Niektórzy z nich, w tym Husen i Ndumbe, zmarli w obozach. Inni przeżyli i pozostawili wspomnienia i świadectwa swoich przeżyć. W ostatnich latach w Niemczech ułożono szereg tabliczek zwanych Stolpersteine (dosłownie „kamieniami, o które się potykamy”, znanymi również jako kamienie pamięci), które upamiętniają czarnoskóre ofiary nazistowskich prześladowań i mordów. 

Naukowcy nadal badają i odkrywają przypadki czarnoskórych ofiar prześladowań ze strony nazistów. Historie tych ofiar pomagają nam nie tylko lepiej zrozumieć ich doświadczenia w reżimie nazistowskim, lecz także dalekosiężne i tragiczne konsekwencje nazistowskiej ideologii dla jednostek i całych społeczności.