Ilu ludzi zamordowali naziści?

Nazistowskie Niemcy dokonały masowych mordów na niespotykaną dotąd skalę. Przed II wojną światową, a zwłaszcza w jej trakcie, naziści dopuścili się Holokaustu i innych masowych zbrodni. Dlatego też ze względów prawnych, historycznych, etycznych i edukacyjnych ważne było ustalenie liczby ich ofiar. 

Poniższe statystyki opierają się na szeregu różnych źródeł. Do źródeł tych zalicza się zachowane raporty i kartoteki nazistowskich Niemiec, przed- i powojenne badania demograficzne, świadectwa Żydów zebrane podczas wojny i po jej zakończeniu, dokumenty utworzone przez ruch oporu i podziemie, a także inne dostępne materiały archiwalne. 

Te statystyki mordów obnażają ogrom okrucieństwa Holokaustu i innych nazistowskich zbrodni. Stanowią punkt wyjścia do konfrontacji skali strat ludzkich, za które odpowiadały nazistowskie Niemcy.

Ilu Żydów zginęło w trakcie Holokaustu? 

Ogółem nazistowski reżim oraz jego sojusznicy i kolaboranci zamordowali 6 milionów żydowskich mężczyzn, kobiet i dzieci. To ludobójstwo nazywane jest Holokaustem, a u jego podstaw leżał antysemityzm. Antysemityzm to nienawiść lub uprzedzenia wobec Żydów, które stanowiły podstawę ideologii nazistowskiej. Uprzedzenia te były również rozpowszechnione w całej Europie.

W trakcie Holokaustu naziści oraz ich sojusznicy i kolaboranci mordowali Żydów w wielu miejscach na kilka sposobów. Dwa główne to gazowanie i masowe rozstrzelania. Żydzi ginęli też w wyniku innych aktów przemocy, a także umyślnego zabierania im dostępu do odpowiednich racji żywnościowych, schronienia, opieki medycznej i innych najniezbędniejszych rzeczy. 

W poniższych statystykach podano liczbę Żydów zamordowanych w ośrodkach zagłady (zwanych też obozami śmierci lub obozami zagłady), w masowych rozstrzelaniach i związanych z nimi masakrach, w obozach i gettach oraz poza miejscami przetrzymywania w wyniku innych aktów przemocy.

Tabela nr 1. Analiza liczb i wyjaśnienie, w jaki sposób 6 milionów Żydów zostało zamordowanych w trakcie Holokaustu

Nie ma jednego dokumentu z czasów Trzeciej Rzeszy, w którym zewidencjonowano wszystkie przypadki śmierci w trakcie Holokaustu. Informacje te nazistowskie Niemcy zarejestrowały na kilkuset tysiącach stron. Jednym z aspektów Holokaustu, które sprawcy udokumentowali najlepiej, są transporty do ośrodków zagłady i gazowanie w nich ludzi. To dzięki nim znamy dość szczegółową liczbę ofiar w każdym z pięciu ośrodków zagłady.

W tabeli nr 2 ujęto liczbę 2,7 miliona żydowskich ofiar zamordowanych w pięciu ośrodkach zagłady.

Tabela nr 2. Liczba żydowskich ofiar zamordowanych przez nazistów w ośrodkach zagłady

Łącznie w trakcie Holokaustu zginęło 6 milionów Żydów. Liczbę tę obliczono na podstawie nazistowskich dokumentów oraz przed- i powojennych danych demograficznych. 

Ilu nie-Żydów naziści i ich sojusznicy zamordowali w latach 1933–1945?

Naziści wraz ze swoimi sojusznikami i kolaborantami zamordowali 6 milionów Żydów w akcie ludobójstwa nazywanego Holokaustem. W latach 1933–1945 zamordowali również kilka milionów nie-Żydów.

W tabeli nr 3 podano szacowaną liczbę nie-Żydów zamordowanych przez reżim nazistowski oraz jego sojuszników i kolaborantów ze względów biologicznych, rasowych, politycznych lub ideologicznych.

Tabela nr 3. Liczba nie-Żydów zamordowanych przez nazistowskie Niemcy oraz ich sojuszników i kolaborantów (według grupy)

Podczas II wojny światowej Niemcy oraz ich sojusznicy i kolaboranci ściągnęli katastrofę na kontynent – i na samych siebie. Oprócz ofiar wymienionych powyżej podczas II wojny światowej w Europie śmierć poniosły miliony innych ludzi. Niemcy i ich sojusznicy zabijali niewinnych cywilów w masakrach, które sprawcy nazywali działaniami odwetowymi lub środkami pacyfikacji ruchów partyzanckich. 

Dodatkowo w walkach przeciwko tyranii nazistów rannych lub zabitych zostało wiele milionów Europejczyków. Oddali oni życie jako żołnierze wojsk alianckich, partyzanci i członkowie ruchów oporu. Wojna kosztowała też życie wielu milionów żołnierzy i cywilów niemieckich i państw Osi.

Dokumentowanie nazistowskich zbrodni

Kiedy jasne stało się to, że naziści przegrają wojnę, podjęli oni próbę niszczenia dowodów swoich zbrodni. Z masowych grobów ekshumowali, a następnie palili ciała. Próbowali także spalić lub zniszczyć w inny sposób setki tysięcy kartek papieru, na których udokumentowali swoje zbrodnie.

Jednak skala masowych mordów popełnionych przez nazistów była tak ogromna i niszczycielska, że zatuszowanie wszystkich zbrodni i zniszczenie dowodów było niemożliwe. Oczywiste było, że miliony ludzi nie żyją i że zniknęły całe społeczności. Pomimo wysiłków nazistów zachowało się wiele dokumentów i przeżyło wielu świadków. Razem zapewnili oni niepodważalne dowody na Holokaust i inne okrucieństwa popełniane na masową skalę. Relacje i zeznania świadków oraz dokumenty nazistów posłużyły jako dowody w procesach powojennych. Dowody te stały się również podstawą archiwów historycznych.

Liczne ślady w dokumentach sporządzonych przez nazistów posłużyły jako dowody w sprawie przeciwko ich przywódcom i organizacjom podczas procesów w Międzynarodowym Trybunale Wojskowym w Norymberdze. Podczas innych procesów powojennych dokumenty sporządzone przez nazistów pomagały udowodnić, że konkretne osoby dopuszczały się konkretnych zbrodni. Zeznania świadków podczas tych procesów pomagały również skazywać sprawców. 

Ocaleni dokumentowali swoje doświadczenia we wspomnieniach, w dziennikach oraz relacjach pisemnych i ustnych. W niektórych przypadkach relacje przetrwały, ale ich autorzy już nie. Ocaleni inicjowali tworzenie archiwów, miejsc pamięci i muzeów, w tym muzeum pamięci Holokaustu w Waszyngtonie United States Holocaust Memorial Museum (USHMM).

Upamiętnienie ofiar

USHMM dokumentuje relacje i losy 6 milionów Żydów zamordowanych w trakcie Holokaustu, a także doświadczenia wielu milionów innych ludzi zamordowanych przez nazistowskie Niemcy oraz ich sojuszników i kolaborantów. 

W przypadku tych ofiar, których imiona, nazwiska i losy pozostają nieznane, dokładne określenie liczby ofiar Holokaustu i nazistowskich zbrodni stanowi nieodłączną część upamiętniania ich istnienia.