Rene ve ikiz kız kardeşi Renate ve Alman Yahudisi ebeveynleriyle Prag'da yaşıyordu. İkizlerin doğmasından kısa bir süre önce Nazi hükümetinin Yahudi karşıtı politikalarından kaçmak için Rene'nin ebeveynleri Almanya Dresden'e göç etti. Çekoslovakya'da yaşamak üzere Almanya'dan ayrılmadan önce Rene'nin babası Herbert ithalat-ihracat işindeydi. Annesi Ita ise muhasebeciydi.
1933–39: Ailemiz, Prag'ta 22 numaralı troleybüs hattında 6 katlı bir apartmanda yaşıyordu. Dairemize uzun, dik bir merdivenden geçerek ulaşılırdı. Kız kardeşim Renate ile ebeveynlerimizin yatak odasındaki dışarıya bakan terasta, küçük bir odacıkta kalırdık. Renate ile birbirimizle uyumlu, her zaman güzel görünümlü kıyafetler giyerdik. Günlerimizi yakında parkta oynayarak geçirirdik. Mart 1939'da Almanya Prag'ı işgal etti.
1940–45: 6 yaşıma girmeden kısa bir süre önce, ailem Auschwitz'den Theresienstadt gettosuna sevk edildi. Koluma dövme ile 169061 yazıldı. Kampta ikizimden ve annemden ayrılarak, benden büyük oğlanların bulunduğu barakaya yerleştirildim. Çoğu ikiz gibi görünüyordu. Neler olup bittiğini anlayamıyordum. Bazen hasta olmasam da hastaneye götürülüyordum. Kilomu tartıp röntgenden geçiriyorlardı. Bir defasında biz erkek çocuklar Sovyet ve Polonyalı askerilerin bir çukura ateş ettiğini gördük.
Rene ve kız kardeşi sağ kalanlar arasındaydı ve 1950'de Amerika'da tekrar bir araya geldi. “Mengele İkizleri”nin bir parçası olarak, tıbbî deneylerde kullanıldıklarını öğrendiler.
Başka OkumalarJakob, dindar bir Yahudi ailesinin yedi oğlundan biriydi. Varşova’nın 80 km batısında, Gabin adında bir kasabada yaşıyorlardı. Jakob’un babası burada şapka yapıp satıyordu. Gabin’de Polonya’nın en eski sinagoglarından biri bulunuyordu. Bu ahşap sinagog 1710’da yapılmıştı. Gabin’de yaşayan çoğu Yahudi gibi, Jakob’un ailesi de sinagogun yakınında oturuyordu. Dokuz kişilik aile, üç katlı bir binanın en üst katındaki tek odalı bir evde yaşıyordu.
1933–39: 1 Eylül 1939’da, 10 yaşıma basmadan birkaç ay önce Almanlar Polonya’ya savaş açtılar. Kasabamıza ulaştıktan sonra, sinagogu ve etrafındaki evleri benzin döküp ateşe verdiler. Sinagogumuz ve evlerimiz yakılıp kül edilirken tüm Yahudi erkekler pazar yerinde toplanmış ve orada tutulmuştu. Bizim evimize de benzin dökülmüştü, ancak yangın oraya ulaşmadı.
1940–45: 12 yaşımda çalışma kampına gönderilecek bir grup erkeğin arasına alınmıştım. Bir yıldan daha uzun bir süre sonra Auschwitz’e gönderildik. Geldiğimizin ertesi günü erkek kardeşim Chaim ile çocuklar ve yaşlılarla birlikte sıraya dizildik. Bir tutukluya bize ne olacağını sordum. Bacaları işaret etti. “Yarın senin dumanın tütecek.” Kolumuzda bir numara dövmesi olmasını sağlayabilirsek öldürülmek yerine çalıştırılacağımızı belirtti. Gizlice tuvalete girip arka kapıdan kaçtık ve dövme yapılan erkeklerle birlikte sıraya girdik.
Auschwitz’de 17 ay sonra Jakob, Almanya’daki kamplara zorla yürütüldü. Nisan 1945’te Avusturya yakınında salıverilerek 16 yaşında Birleşik Devletler’e göç etti.
Başka OkumalarSzlamach, Yidce konuşan dindar bir Yahudi ailenin sekiz çocuğundan biriydi. Szlamach’ın babası işportacıydı. Radoszynski ailesi, Varşova’nın Vistül Nehri’nin doğu kolunda bulunan Praga bölgesindeki modern bir dairede yaşıyordu. Szlamach okulunu 16 yaşında bitirdikten sonra bir kürkçünün yanında çıraklık yaptı.
1933–39: 1930’larda bir kürk dükkânım vardı. Krize karşın ekonominin iyileşeceğini umuyordum. Böylece kendi daireme taşınıp bir aile kuracak kadar para kazanabilirdim. 1 Eylül 1939’da Almanya Polonya’yı işgal etti. Bir hafta sonra şehrimiz Almanlar tarafından kuşatıldı. Korkunç bir kuşatma sonucunda Varşova teslim oldu.
1940–44: 1940 yılının Kasım ayında Naziler bir getto kurdu. 1943 Nisan’ında tüm ailem, ya gettoda ölmüştü ya da Treblinka ölüm kampına sürülmüştü. Getto ayaklanmasından sonra Auschwitz’e sürüldüm. Her gün yaptığım iş, yakılmış kurbanların hâlâ kor halinde olan küllerini kürekle temizlemekti. Acaba benim de yaşamım onlarınki gibi mi son bulacak diye merak ediyordum. Koluma dövmelenmiş sayının (#128232) toplamının 18 olması sayesinde yaşamaya devam edebiliyordum. Bu rakam, Yahudilerin yaşamı temsil eden gizemli sembolüydü.
Szlamach, 1945 yılının Ocak ayında Dachau’ya sürüldü. 1 Mayıs 1945 tarihinde yaptığı ölüm yürüyüşü sırasında Amerika Birleşik Devletleri askerleri tarafından kurtarıldı. 1949 Temmuz’unda Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etti.
Başka OkumalarAlmanlar Polonya'yı Eylül 1939'da işgal etti. Leo ve ailesi Lodz'daki gettoda tutuldu. Leo üniforma fabrikasında terzi olarak çalıştırılmaya zorlandı. Lodz gettosu 1944'te tasfiye edildi ve Leo Auschwitz'e gönderildi. Ardından zorunlu çalıştırılma için Gross-Rosen'e sevk edildi. Sovyet ordusu ilerken, esirler Avusturya'daki Ebense kampına götürüldü. Ebensee kampı 1945'te dağıtıldı.
Başka OkumalarAlmanya Belçika'yı Mayıs 1940'da işgal etti. Almanların annesini, kız ve erkek kardeşini tutuklamasının ardından, Lily saklanmaya başladı. Arkadaşlarının ve ailesinin yardımıyla, Lily iki yıl boyunca Yahudi kimliğini gizledi. Ancak 1944'te bazı Belçikalılar Lily'i ele verdiği için, Lily Mechelen kampı yoluyla Auschwitz-Birkenau'ya gönderildi. Auschwitz'den başlayan ölüm yürüyüşünden sonra, Lily İngiliz Kuvvetler tarafından Bergen-Belsen'de serbest bırakıldı.
Başka Okumalar1939'da Slovakyalı faşistler Miso'nun yaşadığı Topol'cany kasabasını ele geçirdi. 1942'de Miso, Slovakya kontrolündeki Novaky kampına, ardından Auschwitz'e gönderildi. Auschwitz'de kendisinden önce 65.315 esirin geldiğini gösteren, 65.316 numarası koluna dövme yapıldı. İlkin Buna'da sonra da gelen trenlerden yük indirme işinde Birkenau “Kanada” müfrezesinde zorunlu çalıştırıldı. 1944'ün sonunda, esirler Almanya'daki kamplara götürüldü. Miso, Landsberg'den yapılan bir ölüm yürüyüşü esnasında kaçmayı başardı ve Amerikan Kuvvetleri tarafından serbest bırakıldı.
Başka OkumalarCecilie altı çocuklu, orta sınıf, dindar bir Yahudi ailesinin en küçük çocuğuydu. 1939'da Macaristan, Çekoslovakya'da Cecilie'nin yaşadığı bölgeyi işgal etti. Aile üyeleri hapse atıldı. Almanlar Macaristan'ı 1944'te işgal etti. Cecilie ve ailesi Hustz'daki bir gettoya götürüldü ve oradan Auschwitz'e sevk edildi. Cecilie ve kız kardeşi zorunlu çalıştırılmak üzere seçilenler arasındaydı. Ancak ailenin geri kalanı kampta gelir gelmez gaz odalarında öldürüldü. Cecilie fabrikalarda çalışmaya zorlandığı pek çok farklı kampa gönderildi. Müttefik Kuvvetler tarafından 1945'te serbest bırakıldı. Savaştan sonra nişanlısıyla bir araya gelerek evlendi.{}{}
Başka OkumalarAlmanlar Eylül 1939'da Polonya'yı işgal etti. Makow işgal edildiğinde, Sam Sovyet topraklarına kaçtı. Eşyaları için Makow'a döndü. Ancak gettoda kalmaya zorlandı. 1942'te Auschwitz'e götürüldü. 1944'te Sovyet ordusu yaklaşırken, Sam ve diğer esirler Almanya'daki kamplara gönderildi. 1945 başlarında esirler ölüm yürüyüşüne çıkarıldı. Amerikan Kuvvetleri bombalı saldırı esnasında kaçmasının ardından Sam'i serbest bıraktı.
Başka Okumalar
We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.