Jews on the platform during a deportation from the Warsaw ghetto, October 1940 - May 1943.

Απελάσεις από και προς το γκέτο της Βαρσοβίας

Το φθινόπωρο του 1940, οι γερμανικές αρχές μετέφεραν με τη βία χιλιάδες Εβραίους στο γκέτο της Βαρσοβίας. Ο μεγαλύτερος αριθμός Εβραίων που ζούσαν στο γκέτο ήταν πάνω από 400.000. Εκεί, οι Γερμανοί τους υποχρέωσαν να ζουν κάτω από άθλιες και ολοένα και χειρότερες συνθήκες διαβίωσης . Έως τον Μάιο του 1943, οι γερμανικές αρχές είχαν απελάσει περισσότερους από 275.000 Εβραίους για εκτέλεση στο κέντρο εξόντωσης της Τρεμπλίνκα. Απέλασαν επίσης δεκάδες χιλιάδες ακόμα σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Σημαντικά γεγονότα

  • 1

    Το φθινόπωρο του 1940, οι γερμανικές αρχές μετέφεραν με τη βία τους Εβραίους της Βαρσοβίας σε ένα γκέτο. Μερικούς μήνες αργότερα, τον Ιανουάριο του 1941, οι γερμανικές αρχές άρχισαν να εκτοπίζουν Εβραίους από τις κατεχόμενες από τους Γερμανούς περιοχές της Πολωνίας στο γκέτο της Βαρσοβίας.

  • 2

    Τον Ιούλιο του 1942, οι γερμανικές αρχές άρχισαν τις εκτοπίσεις Εβραίων από το γκέτο στο στρατόπεδο εξόντωσης της Τρεμπλίνκα για να τους δολοφονήσουν.

  • 3

    Τον Απρίλιο του 1943, οι Εβραίοι που είχαν απομείνει στο γκέτο της Βαρσοβίας άρχισαν μια εξέγερση. Οι γερμανικές αρχές και οι συνεργάτες τους απάντησαν με ακραία βιαιότητα.. Κατέστρεψαν το γκέτο της Βαρσοβίας τον Μάιο του 1943.

Απελάσεις στο γκέτο της Βαρσοβίας

Στο διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου του 1941, οι Εβραίοι από μικρότερες κοινότητες στα δυτικά της Βαρσοβίας εκτοπίστηκαν στο γκέτο της Βαρσοβίας. Μεταξύ Απριλίου και Ιουλίου του 1942, οι Εβραίοι από τις γειτονικές πόλεις στα ανατολικά της Βαρσοβίας, από τη Γερμανία και από κατεχόμενες από τους Γερμανούς περιοχές της δυτικής Πολωνίας, εκτοπίστηκαν εκεί. Οι Γερμανοί επίσης απέλασαν εκατοντάδες Ρομά (Τσιγγάνους) στο γκέτο της Βαρσοβίας.

Στο απόγειό του, ο συνολικός πληθυσμός του γκέτο της Βαρσοβίας ξεπερνούσε τα 400.000 άτομα. Οι άθλιες συνθήκες στο γκέτο, οι οποίες σκόπιμα επιδεινώνονταν από τις γερμανικές πολιτικές, χειροτέρεψαν με την πάροδο του χρόνου.

Απελάσεις από το γκέτο της Βαρσοβίας

Η Vladka ανήκε στο κίνημα νεολαίας Zukunft («Μέλλον») του Μπουντ (Bund/το εβραϊκό σοσιαλιστικό κόμμα). Συμμετείχε ενεργά στην αντίσταση του γκέτο της Βαρσοβίας ως μέλος της Εβραϊκής Αντιστασιακής Οργάνωσης (ZOB). Τον Δεκέμβριο του 1942, μπήκε λαθραία στην Άρια, πολωνική πλευρά της Βαρσοβίας για να προσπαθήσει να πάρει όπλα και να βρει κρησφύγετα για παιδιά και ενήλικες. Έγινε αγγελιοφόρος της εβραϊκής αντίστασης καθώς και των Εβραίων που βρίσκονταν σε στρατόπεδα, δάση και άλλα γκέτο.

Πηγές:
  • US Holocaust Memorial Museum Collection

 

Μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου του 1942, τα γερμανικά SS και αστυνομικά σώματα, με την υποστήριξη μη γερμανικών επικουρικών δυνάμεων​​, απέλασαν περίπου 265.000 Εβραίους από το γκέτο της Βαρσοβίας για εκτέλεση στο κέντρο εξόντωσης της Τρεμπλίνκα. Τα γερμανικά SS και το προσωπικό της αστυνομίας χρησιμοποιώντας βία εξανάγκαζαν Εβραίους σε πορεία από τα σπίτια και τις δουλειές τους στο Umschlagplatz (σημείο συγκέντρωσης). Από εκεί, υποχρέωναν τους Εβραίους να επιβιβαστούν σε φορτηγά βαγόνια με προορισμό τη Μαλκίνια, στη σιδηροδρομική γραμμή Βαρσοβίας-Μπιάλιστοκ. Όταν τα τρένα έφταναν στη Μαλκίνια, ακολουθούσαν μια ειδική σιδηροδρομική γραμμή προς την Τρεμπλίνκα.

Οι Γερμανοί απαίτησαν από τα μέλη του Εβραϊκού συμβουλίου (Judenrat) να βοηθήσουν στην οργάνωση των απελάσεων. Ο επικεφαλής του Εβραϊκού συμβουλίου στη Βαρσοβία, Άνταμ Τσερνιάκουφ, αρνήθηκε να συνεργαστεί. Παρόλο που ο Τσερνιάκουφ δεν κάλεσε σε αντίσταση ενάντια στους Γερμανούς, αρνήθηκε να μεταβιβάσει την εντολή απέλασης και αυτοκτόνησε στις 23 Ιουλίου του 1942, καταπίνοντας μια κάψουλα υδροκυανίου.

Γενικά, οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους συγκέντρωναν τους Εβραίους αποκλείοντας οικοδομικά τετράγωνα και αναγκάζοντας συστηματικά τους κατοίκους να βγουν στον δρόμο. Έπειτα, οδηγούσαν τους Εβραίους στο Umschlagplatz υπό στενή φρούρηση. Μόλις εκκένωναν ένα τετράγωνο, τα γερμανικά SS, τα αστυνομικά σώματα και οι συνεργάτες τους προχωρούσαν στο επόμενο, επαναλαμβάνοντας τη διαδικασία. Τα γερμανικά SS και το προσωπικό της αστυνομίας χτυπούσαν άγρια και βασάνιζαν τους Εβραίους για να τους κάνουν να κινούνται γρηγορότερα και πυροβολούσαν όσους δεν ήθελαν ή δεν μπορούσαν να μετακινηθούν. Σε μια προσπάθεια να εξαπατήσουν τους Εβραίους που κρύβονταν, οι γερμανικές αρχές συχνά ανακοίνωναν ότι οι απελάσεις τελείωσαν και σε όσους δεν είχαν απελαθεί θα παρεχόταν τροφή. Κάποιοι Εβραίοι, λιμοκτονώντας και αγνοώντας ότι θα μεταφέρονταν για εκτέλεση, εμφανίζονταν και απελαύνονταν στην Τρεμπλίνκα. Προς το τέλος των απελάσεων οι γερμανικές δυνάμεις και οι συνεργάτες τους, έψαχναν εξονυχιστικά τα άδεια πλέον σπίτια και τους χώρους εργασίας για να βρουν Εβραίους που κρύβονταν.

Τον Σεπτέμβριο του 1942, μόλις 60.000 Εβραίοι απέμειναν στο γκέτο. Τον Ιανουάριο του 1943, τα γερμανικά SS και τα αστυνομικά σώματα απέλασαν περίπου 5.000 Εβραίους κατοίκους του γκέτο στην Τρεμπλίνκα. Κατά τη διάρκεια αυτής της τριήμερης επιχείρησης, εκτελέστηκαν 1.171 κάτοικοι του γκέτο.

German soldiers direct artillery against a pocket of resistance during the Warsaw ghetto uprising.

Γερμανοί στρατιώτες στρέφουν το πυροβολικό εναντίον ενός θύλακα αντίστασης κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του γκέτο της Βαρσοβίας. Βαρσοβία, Πολωνία, 19 Απριλίου-16 Μαΐου 1943.

Πηγές:
  • US Holocaust Memorial Museum

Μεταξύ 19 Απριλίου και 16 Μαΐου του 1943, τα γερμανικά SS και τα αστυνομικά σώματα, υποβοηθούμενα από ένα τάγμα ειδικά εκπαιδευμένων αστυνομικών φρουρών από το στρατόπεδο εκπαίδευσης του Τράβνικ, κατέστρεψαν το γκέτο. Όταν οι Εβραίοι κάτοικοι αντιστάθηκαν στις αρχικές απόπειρες απέλασης (γεγονός που έγινε γνωστό ως η εξέγερση στο γκέτο της Βαρσοβίας), τα SS και η αστυνομία αιφνιδιάστηκαν και υπέστησαν δεκάδες απώλειες. Έπειτα, οι Γερμανοί κατέστρεψαν το γκέτο σταδιακά, με σκοπό να κάμψουν την αντίσταση. Περισσότεροι από 7.000 Εβραίοι, οι περισσότεροι από αυτούς αντιστασιακοί ή άτομα που κρύβονταν στο γκέτο, σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της επιχείρησης. Οι περισσότεροι από αυτούς σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων με τα SS και τη γερμανική αστυνομία. Οι Γερμανοί απέλασαν περισσότερους από 7.000 ακόμη Εβραίους στην Τρεμπλίνκα και περίπου 42.000 ακόμη σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και καταναγκαστικής εργασίας στην περιφέρεια Λούμπλιν του Γενικού Κυβερνείου. Από αυτήν την ομάδα, περίπου 18.000 Εβραίοι στάλθηκαν στο στρατόπεδο Μαϊντάνεκ, περίπου 16.000 στο στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας Πονιατόβα και περίπου 6.000 στο στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας Τράβνικ. Οι υπόλοιποι 2.000 διαμοιράστηκαν μεταξύ μικρότερων στρατοπέδων καταναγκαστικής εργασίας, όπως το Μπουντζίν και το Κράσνικ.

Μετά την καταστροφή του γκέτο, οι αρχές των SS ίδρυσαν ένα μικρό στρατόπεδο συγκέντρωσης στο σημείο του γκέτο της Βαρσοβίας.

Thank you for supporting our work

We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of all donors.

Γλωσσάριο