Ρένα Gani

Η Ρένα και η οικογένειά της ήταν Ρωνανιώτες Εβραίοι. Οι Ρωμανιώτες ήταν μια κοινότητα Εβραίων που ζούσαν σε διάφορες ελληνικές πόλεις και στα Βαλκάνια για πάνω από 1.100 χρόνια.  Η πόλη της Πρέβεζας, που βρισκόταν στις ακτές του Ιονίου, είχε 300 Εβραίους κατοίκους. Ο πατέρας της Ρένας είχε ένα μικρό κατάστημα υφασμάτων και η μητέρα της έμεινε σπίτι για να φροντίζει τη Ρένα, την αδελφή της και τους τρεις αδελφούς της.

1933-39: Όταν μετακομίσαμε στην κοντινή πόλη των Ιωαννίνων, τελείωσα το εβραϊκό δημοτικό σχολείο εκεί. Το σχολείο είχε ιδρυθεί με τη χορηγία της γαλλικήςοργάνωσης Παγκόσμια Ισραηλιτική Συμμαχία, και έμαθα γαλλικά, ελληνικά και εβραϊκά, καθώς και μαθηματικά, ιστορία και κοινωνικές επιστήμες. Όταν άρχισα το γυμνάσιο το 1933, οι γονείς μου μετακόμισαν πίσω στην Πρέβεζα. Στην Πρέβεζα πήγα στο ελληνικό δημόσιο σχολείο.

1940-44: Οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ελλάδα το 1941, αλλά η Πρέβεζα δεν πέρασε στην κατοχή των Γερμανών μέχρι το φθινόπωρο του 1943. Μετά από έναν χρόνο,  απελαθήκαμε στο στρατόπεδο Άουσβιτς-Μπιρκενάου στην Πολωνία. Οι γονείς μου στάλθηκαν επευθείας στον θάλαμο αερίων. Οι αδελφοί μου στάλθηκαν σε καταναγκαστικά έργα στο κρεματόριο, και εγώ για να σκάβω λάκκους.  Μία Κυριακή όταν δεν έπρεπε να δουλέψουμε, ζήτησα από την προϊσταμένη του θαλάμου μου, μια Πολωνοεβραία, αν θα μπορούσα να επισκεφθώ τους αδελφούς μου στους κοντινούς κοιτώνες. Εξαργιωμένη, μου φώναξε και με χτύπησε στο πρόσωπο. Μερικές βδομάδες αργότερα, όλοι οι αδελφοί μου είχαν σκοτωθεί.

Η Ρένα στάλθηκε στο στρατόπεδο γυναικών Ράβενσμπρικ  και απελευθερώθηκε κατά τη διάρκεια μιας πορείας θανάτου τον Μάιο του 1945. Αργότερα μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες.