Protokoły mędrców Syjonu: najważniejsze daty
Protokoły mędrców Syjonu to najczęściej dystrybuowana publikacja czasów współczesnych. Poniższa list zawiera wybrane daty dotyczące tej publikacji i jej dystrybucji.
Protokoły mędrców Syjonu to najczęściej dystrybuowana antysemicka publikacja czasów współczesnych. Opiera się na fałszywych teoriach spiskowych na temat Żydów, którzy mieliby planować przejęcie władzy nad światem.
Twierdzi się, że Protokoły to tajny zapis spotkań rzekomo organizowanych przez grupę zwaną „uczoną starszyzną Syjonu”. Notatki te są sfabrykowane. Takie spotkania nigdy się nie odbyły, a rzekomi przywódcy, tak zwani mędrcy Syjonu, nigdy nie istnieli.
Protokoły zostały po raz pierwszy opublikowane w Imperium Rosyjskim w 1903 r. Od lat 20. XX wieku były wielokrotnie demaskowane jako kłamstwo przez dziennikarzy, sądy i rządy na całym świecie. Niemniej jednak są one nadal publikowane w wielu językach i krajach, w tym w Stanach Zjednoczonych. Dziś Protokoły upowszechnia się w druku, w telewizji, w internecie i w mediach społecznościowych.
Wybrane poniżej daty pokazują, jak to potężne narzędzie antysemickiej propagandy rozpowszechniano na przestrzeni lat.
Kwiecień 1903 r.
Podczas pogromu w Kiszyniowie sprawcy śmiertelnej przemocy wobec Żydów wielokrotnie przywoływali nazwisko Pawła Kruszewana. Kruszewan był utalentowanym pisarzem i gorliwym antysemitą. W późniejszych miesiącach 1903 r. gazeta należąca do Kruszewana publikuje pierwszą wersję Protokołów mędrców Syjonu.
Jesień 1903 r.
Protokoły zostają opublikowane po raz pierwszy w Petersburgu w Rosji. Pojawiają się one w odcinkach na łamach gazety „Znamja” („Flaga”).
1905 r.
Rosyjski duchowny i płodny pisarz Siergiej Nilus publikuje Protokoły jako aneks do książki swojego autorstwa pt. Wielkie w małym: nadejście antychrysta i rządy szatana na Ziemi. Nilus przedstawia Żydów jako agentów sił szatana dążących do zniszczenia świata.
1917 r.
Car Rosji abdykuje w trakcie w trakcie ludowego powstania, znanego jako rewolucja lutowa. Zostaje ustanowiony Rząd Tymczasowy Rosji. Jesienią władzę od Rządu Tymczasowego przejmuje partia bolszewicka (późniejsza partia komunistyczna). Niektórzy przeciwnicy rewolucji powtarzają idee zaczerpnięte z Protokołów. Obwiniają Żydów za sprowadzenie komunizmu do Rosji.
Lata 1918–1921
W czasie wojny domowej w Rosji wojska antykomunistyczne publikują Protokoły i inną propagandę antysemicką. Pogromy przeprowadzone na Żydach, przede wszystkim na Ukrainie, kończą się śmiercią dziesiątek tysięcy osób.
1919 r.
Antykomunistyczni emigranci, którzy po rewolucji w Rosji uciekają do Europy, zabierają ze sobą Protokoły.
W Niemczech zostaje opublikowane pierwsze nierosyjskojęzyczne wydanie Protokołów. Dziesięć lat później, w 1929 r., partia nazistowska zabezpiecza jego prawa autorskie. Do 1938 r. wydawnictwo partii nazistowskiej wydrukowało Protokoły 22 razy.
1920 r.
Protokoły są publikowane we Francji, w Anglii, Stanach Zjednoczonych i Japonii. Obwiniają żydowskich spiskowców za rewolucje w Rosji w 1917 r. Ostrzegają też przed rozprzestrzenianiem się komunizmu i bolszewizmu na Zachód.
1920 r.
Lucien Wolf, brytyjski dziennikarz i dyplomata, publikuje The Jewish Bogey and the Forged Protocols of the Learned Elders of Zion (Żydowski straszak i spreparowane Protokoły Mędrców Syjonu). W tej książce Wolf demaskuje Protokoły jako kłamstwo. Przedstawia dowody na to, że niemiecka powieść Biarritz (1868 r.) zawiera idee, na podstawie których sfabrykowano Protokoły.
1920 r.
„Dearborn Independent”, gazeta należąca do producenta samochodów Henry’ego Forda, publikuje 91 artykułów opartych na Protokołach. Wersja książkowa zatytułowana Międzynarodowy Żyd (The International Jew) zostaje przetłumaczonajest tłumaczona na co najmniej 16 języków.
Sierpień 1921 r.
Londyńska gazeta „The Times” ujawnia, że Protokoły są w dużej mierze skopiowane z francuskiej satyry politycznej: Dialog w piekle pomiędzy Machiavellim a Monteskiuszem Maurice’a Joly’ego (1864 r.). W Dialogu w piekle nie ma wzmianki o Żydach. „The Times” uznaje Protokoły za „kłamliwe” i „nieudolne fałszerstwo”.
1921 r.
Protokoły zostają opublikowane we Włoszech, w Szwecji i Norwegii.
Korespondent „New York Herald” Herman Bernstein publikuje The History of a Lie: The Protocols of the Wise Men of Zion. Po raz pierwszy w oczach amerykańskiej publiczności Protokoły zostają zdemaskowane jako oszustwo.
1923 r.
Czołowy myśliciel nazistowski Alfred Rosenberg pisze Die Protokolle der Weisen von Zion und die jüdische Weltpolitik (Protokoły mędrców Syjonu a globalna polityka żydowska). Dzięki Rosenbergowi niektórzy przywódcy partii nazistowskiej, w tym Adolf Hitler, dowiadują się o Protokołach.
1923 r.
Protokoły zostają opublikowane w Polsce.
1924 r.
Benjamin Segel, żydowski dziennikarz działający w Niemczech, pisze Die Protokolle der Weisen von Zion, kritisch beleuchtet (Protokoły mędrców Syjonu – krytyczne objaśnienie). Książka Segela dodatkowo demaskuje Protokoły jako fałszerstwo.
1924 r.
Joseph Goebbels odwołuje się do Protokołów w swoim dzienniku. Pisze:
Sądzę, że Protokoły mędrców Syjonu są fałszerstwem. (…) [Jednak] wierzę w wewnętrzną, ale nie w faktyczną prawdziwość Protokołów.
Goebbels w 1933 r. zostanie nazistowskim ministrem propagandy i oświecenia publicznego.
1925 r.
Adolf Hitler publikuje autobiografię pt. Mein Kampf. Pisze w nim o Protokołach utrwalających jego antysemickie twierdzenia i teorie spiskowe.
1925 r.
Protokoły zostają opublikowane w Damaszku w Syrii, który jest centrum kultury i nacjonalizmu na Bliskim Wschodzie. To pierwsze arabskie tłumaczenie Protokołów jest szeroko rozpropagowane.
1927 r.
Henry Ford publicznie przeprasza za wydanie Międzynarodowego Żyda. Nakazuje wycofanie pozostałych egzemplarzy z obiegu. Mówi też zagranicznym wydawcom, aby przestali publikować książkę. Jednak ci go ignorują.
1929 r.
Partia nazistowska zabezpiecza prawa autorskie do niemieckojęzycznego wydania Protokołów z 1919 r.
1933 r.
Adolf Hitler zostaje kanclerzem Niemiec. Toruje tym samym drogę nazistowskiej dyktaturze. Propaganda nazistowska odgrywa nieodłączną rolę w szerzeniu antysemickiego przekazu partii nazistowskiej. Przyspiesza też prześladowania, a później zabijanie europejskich Żydów. Julius Streicher, wydawca antysemickiej gazety partii nazistowskiej „Der Stürmer”, rozpoczyna publikację głównych artykułów promujących Protokoły.
1934 r.
Południowoafrykański Ruch Pogańskich Narodowych Socjalistów (nazistowska grupa znana również jako Szare Koszule) zostaje pozwany i ukarany grzywną za rozpowszechnienie dokumentu, który przypominał Protokoły. Pion Sądu Najwyższego Republiki Południowej Afryki orzeka, że Protokoły są kłamstwem.
1935 r.
W 1935 r. szwajcarski sąd orzeka przeciwko Szwajcarskiemu Frontowi Narodowemu (grupie nazistowskiej) w związku z rozpowszechnianiem przez niego niemieckojęzycznego wydania Protokołów podczas publicznej demonstracji. Sędzia procesowy określa Protokoły jako „skrajny nonsens”. Decyzja ta jest wynikiem pozwu złożonego w 1933 r. przez dwie organizacje żydowskie w Bernie w Szwajcarii.
1938 r.
Do 1938 roku wydawnictwo partii nazistowskiej (Franz Eher Verlag) wydrukowało 22 wydania Protokołów w Niemczech.
Ojciec Charles E. Coughlin publikuje Protokoły w odcinkach w swojej gazecie „Social Justice”. Coughlin był księdzem katolickim w obszarze metropolitalnym Detroit. W latach 30. XX wieku jego audycje radiowe dotarły do milionów słuchaczy.
1943 r.
W czasie II wojny światowej władze niemieckie publikują wydania Protokołów i innych tekstów propagujących kłamstwa o żydowskich spiskach w okupowanej przez Niemców Francji, Belgii i Polsce. Publikują Protokoły również w języku rosyjskim, ukraińskim i białoruskim.
1943 r.
W arabskojęzycznych audycjach emitowanych w berlińskich stacjach radiowych mufti z Jerozolimy Al-Hadżdż Amin al-Husajni powtarza motywy zaczerpnięte z Protokołów. Twierdzi, że ma „tajne dokumenty syjonistyczne”, które potwierdzają rzekome plany zniszczenia przez Żydów świętych miejsc islamu w Mandacie Palestyny kontrolowanym przez Brytyjczyków.
1964 r.
Podkomisja Sądownictwa Senatu USA publikuje raport, w którym stwierdza, że Protokoły są „okrutną mistyfikacją”. Nazywa Protokoły „bełkotem”. Zwraca również uwagę na to, że książka wykorzystuje tę samą technikę propagowania „wielkiego kłamstwa”, której używał Hitler.
1974 r.
Protokoły wychodzą w Indiach pt. International Conspiracy Against Indians (Międzynarodowy spisek przeciwko mieszkańcom Półwyspu Indyjskiego).
1985 r.
W Iranie zostaje wydana anglojęzyczna wersja Protokołów. Wydawcą jest Organizacja Propagująca Islam.
1988 r.
Organizacja terrorystyczna Hamas publikuje swój statut. Artykuł 32 odnosi się do Protokołów. Ma uzasadniać wezwania do unicestwienia zarówno narodu żydowskiego, jak i Państwa Izrael.
1993 r.
Rosyjski sąd orzeka, że Protokoły są fałszerstwem. Sąd oświadcza również, że jego publikacja jest przejawem antysemityzmu.
2000 r.
Rząd irański publikuje Protokoły w języku perskim.
2002 r.
Prywatny egipski kanał telewizyjny emituje serial pt. Jeździec bez konia. Składa się on z 41 odcinków i w dużej mierze opiera się na Protokołach.
2002 r.
Senat Stanów Zjednoczonych podejmuje uchwałę w sprawie korzystania z Protokołów w innych krajach. Domaga się od rządu Egiptu i innych państw arabskich wydania zakazu transmisji w mediach rządowych jakiegokolwiek programu uwiarygadniającego Protokoły.
2003 r.
Al-Manar TV, stacja należąca do organizacji Hezbollah, emituje 30-odcinkowy miniserial Al Shatat (Diaspora). W serialu przedstawiono „światowy rząd żydowski” zgodnie z opisem zawartym w Protokołach.
2003 r.
Wystawa świętych ksiąg w Bibliotece Aleksandryjskiej w Egipcie eksponuje Protokoły obok Tory. Tora to najświętszy tekst żydowski, zawierający pięć pierwszych ksiąg Biblii. UNESCO publicznie potępia wystawę.
2004 r.
Irańska arabskojęzyczna telewizja Al-Alam emituje serial dokumentalny oparty na Protokołach. Twierdzi się w nim, że Żydzi kontrolują Hollywood. Neguje też Holokaust.
2004 r.
Wersja Protokołów zostaje opublikowana na Okinawie w Japonii.
2005 r.
Wydanie Protokołów zostaje opublikowane w mieście Meksyk. Sugeruje, że Holokaust został zorganizowany przez żydowskich spiskowców jako pretekst do założenia Państwa Izrael.
2005 r.
Publikacja wydania Protokołów autoryzowanego przez syryjskie Ministerstwo Informacji. Twierdzi się w nim, że mędrcy z Syjonu koordynowali ataki terrorystyczne na Stany Zjednoczone z 11 września 2001 r.
2012 r.
Prezydent Iranu Mahmud Ahmadineżad (sprawujący urząd w latach 2005–2013) inspiruje się treściami Protokołów. Twierdzi, że Żydzi zaplanowali I i II wojnę światową. Według niego mają też kontrolować rząd USA.
2020 r.
Protokoły służą do wspierania antysemickiego kłamstwa, że Żydzi są odpowiedzialni za pandemię COVID-19.
2024 r.
Raport wydany przez Departament Stanu USA wyjaśnia, że Protokoły nadal mają znaczący wpływ w Rosji, ich kraju pochodzenia. Raport podkreśla, że Protokoły są fałszywe i mają propagować nienawiść wobec Żydów.
Przypisy
-
Footnote reference1.
Joseph Goebbels, Dzienniki, t. 1, 1923–1939, Warszawa: Świat Książki, 2013, s. 86 (PDF).