جدول زمانی جنگ جهانی دوم
بررسی جدول زمانی رویدادهای کلیدی قبل و دوران جنگ جهانی دوم. قتلعام یهودیان اروپا در چارچوب جنگ جهانی دوم رخ داد. با پیشروی نیروهای آلمانی و اشغال قلمروهای بیشتر و بیشتری در اروپا، اتحاد شوروی و شمال آفریقا، سیاستهای نژادپرستانه و یهودستیزانهی این رژیم، افراطیتر و آزار و اذیت کردنها به نسلکشی تغییر پیدا کرد.
- ۱۸ سپتامبر ۱۹۳۱ژاپن به منچوری حمله میکند.
- ۲ اکتبر ۱۹۳۵–ماه مه ۱۹۳۶ ایتالیای فاشیست، به اتیوپی حمله میکند، پیروز میشود و آن را ضمیمه میکند.
- ۲۵ اکتبر–۱ نوامبر ۱۹۳۶ آلمان نازی و ایتالیای فاشیست، در ۲۵ اکتبر، یک پیمان همکاری امضا میکنند. در ۱ نوامبر، اتحاد رم-برلین اعلام میشود.
- ۲۵ نوامبر ۱۹۳۶آلمان نازی و امپراطوری ژاپن، پیمان ضد کمینترن را امضا میکنند. این پیمان، علیه اتحاد جماهیر شوروی و جنبش بینالمللی کمونیست است.
- ۷ ژوئیه ۱۹۳۷ ژاپن به چین حمله میکند.
- ۲۶ نوامبر ۱۹۳۷ ایتالیا در پیمان ضد کمینترن به آلمان و ژاپن میپیوندد.
- ۱۱–۱۳ مارس ۱۹۳۸ آلمان کشور اتریش را طبق آنشلوس ضمیمه میکند.
- ۲۹ سپتامبر ۱۹۳۸ آلمان، ایتالیا، بریتانیای کبیر و فرانسه توافق مونیخ را امضا میکنند. بر اساس این توافقنامه، جمهوری چکسلواکی مجبور میشود سودتنلند را همراه با مواضع کلیدی دفاعی نظامی چکسلواکی، به آلمان نازی واگذار کند.
- ۱۴–۱۵ مارس با فشار آلمان، اسلواکها استقلال خود را اعلام میکنند و یک جمهوری اسلواکی تشکیل میدهند. آلمانها سرزمینهای تجزیه شدهی چک را با نقض توافق مونیخ اشغال میکنند و حکومت تحت حمایت بوهم و موراویا را تشکیل میدهند.
- ۳۱ مارس ۱۹۳۹ فرانسه و بریتانیای کبیر تمامیت ارضی مرزهای دولت لهستان را تضمین میکنند.
- ۷–۱۵ آوریل ۱۹۳۹ ایتالیای فاشیست به آلبانی حمله میکند و آن را ضمیمه میکند.
- ۲۳ اوت ۱۹۳۹ آلمان نازی و اتحاد جماهیر شوروی، یک توافق عدم تهاجم و یک پروتکل سری امضا میکنند تا اروپای شرقی را به چند حوزهی نفوذ خود تقسیم کنند.
- ۱ سپتامبر ۱۹۳۹ آلمان به لهستان حمله میکند و جنگ جهانی دوم را در اروپا آغاز میکند.
- ۳ سپتامبر ۱۹۳۹ بریتانیای کبیر و فرانسه با حفظ تضمین مرزهای لهستان، به آلمان اعلان جنگ میکنند.
- ۱۷ سپتامبر ۱۹۳۹ اتحاد جماهیر شوروی از شرق به لهستان حمله میکند. دولت لهستان از طریق رومانی ابتدا به فرانسه و سپس به بریتانیای کبیر به تبعید میگریزد.
- ۲۷–۲۹ سپتامبر ۱۹۳۹ورشو در ۲۷ سپتامبر تسلیم میشود. آلمان و اتحاد جماهیر شوروی لهستان را بین خود تقسیم میکنند.
- ۳۰ نوامبر ۱۹۳۹–۱۲ مارس ۱۹۴۰اتحاد جماهیر شوروی به فنلاند حمله میکند و به اصطلاح جنگ زمستانی را آغاز میکند. فنلاندیها درخواست آتشبس میکنند و سواحل شمالی دریاچه لادوگا را به اتحاد جماهیر شوروی واگذار میکنند. آنها همچنین خط ساحلی کوچک فنلاند در اقیانوس منجمد شمالی را واگذار میکنند.
- ۹ آوریل ۱۹۴۰– ۹ ژوئن ۱۹۴۰ آلمان به دانمارک و نروژ حمله میکند. دانمارک در روز حمله تسلیم میشود. نروژ تا ۹ ژوئن مقاومت میکند.
- ۱۰ ماه مه ۱۹۴۰–۲۲ ژوئن ۱۹۴۰ آلمان به اروپای غربی بهویژه فرانسه و کشورهای بیطرف سفلی (بلژیک، هلند و لوکزامبورگ) حمله میکند. لوکزامبورگ در ۱۰ ماه مه اشغال میشود؛ هلند در ۱۴ ماه مه و بلژیک در ۲۸ ماه مه تسلیم میشوند. در ۲۲ ژوئن، فرانسه یک توافقنامهی آتشبس با آلمان امضا میکند که بر اساس آن آلمانیها نیمهی شمالی کشور و تمام خط ساحلی اقیانوس اطلس را اشغال میکنند. در جنوب فرانسه، یک رژیم با همدستی دشمن با پایتختی در ویشی، تأسیس میشود.
- ۱۰ ژوئن ۱۹۴۰ ایتالیا وارد جنگ میشود. ایتالیا در ۲۱ ژوئن به جنوب فرانسه حمله میکند.
- ۲۸ ژوئن ۱۹۴۰ نیروهای اتحاد جماهیر شوروی، رومانی را مجبور میکنند تا استان شرقی بیسارابیا و نیمه شمالی بوکوفینا را به اوکراین شوروی واگذار کند.
- ۱۴ ژوئن ۱۹۴۰–۶ اوت ۱۹۴۰ اتحاد جماهیر شوروی، دولتهای حوزهی دریای بالتیک (استونی، لتونی و لیتوانی) را در ۱۴–۱۸ ژوئن به اشغال در میآورد. در ۱۴–۱۵ ژوئیه، کودتای کمونیستی را در هر یک از این کشورها مهندسی میکند و سپس آنها را در ۳–۶ اوت به اتحاد جماهیر شوروی ضمیمه میکند.
- ۱۰ ژوئیه ۱۹۴۰–۳۱ اکتبر ۱۹۴۰ جنگ هوایی معروف به نبرد بریتانیا، با شکست آلمان نازی پایان مییابد.
- ۳۰ اوت ۱۹۴۰ دومین داوری وین: آلمان و ایتالیا در مورد تقسیم استان مورد مناقشه ترانسیلوانیا بین رومانی و مجارستان داوری می کنند. از دست دادن ترانسیلوانی شمالی، کارول، پادشاه رومانی را مجبور میکند به نفع پسرش، مایکل از سلطنت کنارهگیری کند و یک دیکتاتوری تحت حکومت ژنرال ایون آنتونسکو را به قدرت برساند.
- ۱۳ سپتامبر ۱۹۴۰ ایتالیاییها از لیبی تحت کنترل ایتالیا به مصر تحت کنترل بریتانیا حمله میکنند.
- ۲۷ سپتامبر ۱۹۴۰ آلمان، ایتالیا و ژاپن، پیمان سهجانبه امضا میکنند.
- اکتبر ۱۹۴۰ در ۲۸ اکتبر، ایتالیا از آلبانی به یونان حمله میکند.
- نوامبر ۱۹۴۰ مجارستان (۲۰ نوامبر)، رومانی (۲۳ نوامبر) و اسلواکی (۲۴ نوامبر) به متحدین میپیوندند.
- فوریه ۱۹۴۱آلمانیها، آفریکاکور (یکی از سپاههای نیروی زمینی آلمان) را به شمال آفریقا میفرستند تا ایتالیاییهای تضعیف شده را تقویت کنند.
- ۱ مارس ۱۹۴۱ بلغارستان به متحدین میپیوندد.
- ۶ آوریل ۱۹۴۱–ژوئن ۱۹۴۱ آلمان، ایتالیا و مجارستانبا بلغارستان به یوگوسلاوی حمله میکنند و آن را متلاشی میکنند. یوگوسلاوی در ۱۷ آوریل تسلیم میشود. آلمان و بلغارستان در حمایت از ایتالیاییها به یونان حمله میکنند. نیروی مقاومت در یونان، در اوایل ژوئن ۱۹۴۱ متوقف میشود.
- ۱۰ آوریل ۱۹۴۱ رهبران جنبش تروریستی اوستاشه (Ustaša) دولت به اصطلاح مستقل کرواسی را اعلام میکنند. این دولت جدید که فوراً توسط آلمان و ایتالیا به رسمیت شناخته میشود، استان بوسنی و هرزگوین را در بر دارد. کرواسی بهطور رسمی در ۱۵ ژوئن ۱۹۴۱ به متحدین ملحق میشود.
- ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱–نوامبر ۱۹۴۱ آلمان نازی و متحدینش (بجز بلغارستان) به اتحاد شوروی حمله میکنند. فنلاند، که بهدنبال به دستآوردن سرزمینهای از دست رفتهی پس از آتشبس پایاندهنده جنگ زمستان بود برای مشارکت در این حمله موافقت میکند. آلمانيها سریعاً دولتهای حوزه دریای بالتیک را تصرف میکنند و به فنلاندیها میپیوندند و تا سپتامبر، لنینگراد (سنت پترزبورگ) را به محاصره درمیآورند. در مرکز، آلمانیها اسمولنسک را در اوایل اوت تسخیر میکنند و در اکتبر به سمت مسکو حرکت میکنند.در جنوب، نیروهای آلمانی و رومانیایی کیف را در سپتامبر تصرف میکنند و در نوامبر، روستوف را در رودخانه دون به تصرف خود در میآورند.
- ۶ دسامبر ۱۹۴۱ یک ضدحمله از طرف شوروی، آلمانها را در یک عقبنشینی آشفته از مسکو به عقب میراند.
- ۷ دسامبر ۱۹۴۱ ژاپن پرل هاربر را بمباران میکند.
- ۸ دسامبر ۱۹۴۱ ایالات متحده به ژاپن اعلام جنگ میکند و به جنگ جهانی دوم وارد میشود. نیروهای ژاپنی در فیلیپین، هندوچین فرانسه (ویتنام، لائوس، کامبوج) و سنگاپورِ بریتانیا فرود میآیند. ژاپنیها فیلیپین، هندوچین و سنگاپور را در آوریل ۱۹۴۲ اشغال میکنند و در ماه مه، کنترل برمه را بدست میگیرند.
- ۱۱–۱۳ دسامبر ۱۹۴۱ آلمان نازی و متحدینش علیه ایالات متحده اعلام جنگ میکنند.
- ۳۰ ماه مه ۱۹۴۲–ماه مه ۱۹۴۵ بریتانیاییها Köln کلن را بمباران میکنند، و با آغاز بمبارانها، جنگ را به درون آلمان میکشند. در طی سه سال بعد، بمبارانهای انگلیس و آمریکا، مناطق شهری آلمان را به ویرانه تبدیل میکنند.
- ژوئن ۱۹۴۲ ناوگان دریایی ایالات متحده پیشروی ناوگان دریایی ژاپن را در وسط اقیانوس آرام در نبرد میدوی متوقف میکند.
- ۲۸ ژوئن ۱۹۴۲–سپتامبر ۱۹۴۲ آلمان و نیروی متحدین، حملهی جدیدی را در اتحاد جماهیر شوروی آغاز میکنند. قوای آلمان در اواسط سپتامبر، راه خود را به داخل استالینگراد (ولگوگراد) واقع بر رودخانه ولگا باز میکنند و پس از تسخیر شبهجزیره کریمه، به عمق قفقاز نفوذ میکنند. با نفوذ نیروهای آلمانی در شمال آفریقا در مصر، آلمان در اوج موفقیت خود در جنگ جهانی دوم قرار میگیرد.
- ۷ اوت۱۹۴۲–۹ فوریه ۱۹۴۳ برای نخستین بار، نیروهای متفقین با وارد شدن و تصرف جزایر تولاگی، فلوریدا و گوادالکانال در جزایر سلیمان، ابتکار عمل تهاجمی را علیه نیروهای ژاپن بهدست میگیرند.
- ۲۳–۲۴ اکتبر ۱۹۴۲ قوای انگلیس، آلمانها و ایتالیاییها را در العلمین در مصر شکست میدهد و نیروهای متحدین را در سراسر لیبی دریک حالت شکستخورده به سمت مرز شرقی تونس به عقب میراند.
- ۸ نوامبر ۱۹۴۲ قوای ایالات متحده و بریتانیا در چند نقطه در سواحل الجزیره و مراکش در آفریقای شمالی تحت اشغال فرانسه وارد خشکی میشوند. ناکامی قوای فرانسه ویشی در دفاع در برابر این حمله، به متفقین امکان میدهد تا به آرامی به سمت مرزهای غربی تونس پیش روند و این امر سبب اشغال جنوب فرانسه در ۱۱ نوامبر میشود.
- ۲۳ نوامبر ۱۹۴۲–۲ فوریه ۱۹۴۳ قوای شوروی، ضدحمله انجام میدهند، خطوط مقدم مجارستانیها و رومانیها را در شمال غربی و جنوب غربی استالینگراد میشکنند و لشگر ششم آلمان را در شهر به دام میاندازند. بازماندگان ارتش ششم که توسط هیتلر از عقب نشینی یا تلاش برای خروج از حلقه شوروی منع شده بود، در ۳۰ ژانویه و ۲ فوریه ۱۹۴۳ تسلیم میشوند.
- ۱۳ ماه مه ۱۹۴۳ نیروهای متحدین در تونس تسلیم متفقین میشوند و نبرد شمال آفریقا خاتمه مییابد.
- ۵ ژوئیه ۱۹۴۳ آلمانها در نزدیکی کورسک در اتحاد شوروی، حملهی عظیمی را با تانک آغاز میکنند. نیروهای شوروی ظرف یک هفته، حمله را کند و خود طرح یک حمله را آغاز میکنند.
- ۱۰ ژوئیه ۱۹۴۳نیروهای ایالات متحده و بریتانیا از دریا وارد سیسیل میشوند. در اواسط اوت، متفقین سیسیل را تحت کنترل خود درمیآورند.
- ۲۵ ژوئیه ۱۹۴۳ شورایعالی فاشیست، بنیتو موسولینی را برکنار میکند و به مارشال پیترو بادولیو امکان میدهد تا یک دولت جدید تشکیل دهد.
- ۸ سپتامبر ۱۹۴۳ دولت بادولیو بی قید و شرط تسلیم متفقین میشود. آلمانیها فوراً کنترل رم و شمال ایتالیا را بهدست میگیرند و یک رژیم فاشیست دستنشانده با رهبریت موسولینی که توسط کوماندوهای آلمانی در ۱۲ سپتامبر از زندان آزاد شده بود تأسیس میکنند.
- ۹ سپتامبر ۱۹۴۳نیروهای متفقین در سواحل سالرنو نزدیک ناپل وارد خشکی میشوند.
- ۶ نوامبر ۱۹۴۳ قوای شوروی کییف را آزاد میسازند.
- ۲۲ ژانویه ۱۹۴۴نیروهای متفقین با موفقیت نزدیک آنتسیو، دقیقأ در جنوب شهر رم وارد خشکی میشوند.
- ۱۹ مارس ۱۹۴۴ واهمهی آلمانیها از خروج مجارستان از گروه متحدین، باعث میشود که آلمان مجارستان را اشغال کرده و نایبالسلطنه دریاسالار میکلوش هورتی را مجبور به انتصاب یک نخست وزیر طرفدار آلمان کند.
- ۴ ژوئن ۱۹۴۴ قوای متفقین شهر رم را آزاد میکنند. بمبافکنهای انگلیسی و آمریکایی توانستند برای اولین بار ظرف شش هفته اهدافی را در شرق آلمان بمباران کنند.
- ۶ ژوئن ۱۹۴۴ نیروهای بریتانیا، ایالات متحده و کانادا، با موفقیت در سواحل نرماندی فرانسه از دریا وارد خشکی میشوند و "جبهه دوم" علیه آلمانها را آغاز میکنند.
- ۲۲ ژوئن ۱۹۴۴شورویها یک حملهی وسیع در شرق بلاروس آغاز میکنند و «گروه ارتش مرکز آلمان» را نابود میکنند و به سمت غرب و در جهت رودخانه ویستولا در ورشو در مرکز لهستان تا ۱ اوت پیشروی میکنند.
- ۲۵ ژوئیه ۱۹۴۴ نیروهای متفقین از سواحل نرماندی خارج میشوند و به طرف شرق و به سوی پاریس شتاب میگیرند.
- ۱ اوت ۱۹۴۴–۵ اکتبر ۱۹۴۴ارتش میهنی (مقاومت غیرکمونیست لهستان) پیش از رسیدن قوای شوروی، در اقدامی برای آزادسازی ورشو علیه آلمانیها قیام میکند. پیشروی شوروی در ساحل شرقی رودخانه ویستولا متوقف میشود. در ۵ اکتبر، آلمانیها، تسلیم بازماندههای نیروهای ارتش میهنی که در ورشو مبارزه میکردند، میشوند.
- ۱۵ اوت ۱۹۴۴ نیروهای متفقین در جنوب فرانسه در نزدیکی شهر نیس وارد خشکی میشوند و به سرعت به سمت رودخانه راین به سمت شمال شرق پیشروی میکنند.
- ۲۰–۲۵ اوت ۱۹۴۴ نیروهای متفقین به پاریس میرسند. در ۲۵ اوت، نیروهای آزاد فرانسه با پشتیبانی نیروهای متفقین وارد پایتخت فرانسه میشوند. در سپتامبر، متفقین به مرز آلمان میرسند. در دسامبر، تقریباً تمام فرانسه، اکثر بلژیک و بخشی از جنوب هلند آزاد میگردد.
- ۲۳ اوت ۱۹۴۴پدیدار شدن قوای شوروی در نزدیکی رودخانهی پروت باعث میشود که مخالفین رومانی ترغیب شوند تا رژیم آنتونسکو را سرنگون کنند. دولت جدید آتشبس اعلام میکند و فوراً طرف خود را در جنگ تغییر میدهد. رویگردانی رومانی، بلغارستان را در ۸ سپتامبر مجبور به تسلیم میکند و سبب میشود آلمانیها یونان، آلبانی و جنوب یوگوسلاوی را در اکتبر تخلیه کنند.
- ۲۹ اوت ۱۹۴۴–۲۸ اکتبر ۱۹۴۴ نیروهای مقاومت زیرزمینی اسلواکی، تحت رهبری شورای ملی اسلواکی متشکل از کمونیستها و غیرکمونیستها علیه آلمانها و رژیم فاشیست محلی اسلواکی قیام میکنند. در اواخر اکتبر، آلمانیها، بانسکا بیستریتسکا، مراکز فرماندهی شورشیان را تصرف می کنند و به مقاومت سازماندهیشده پایان میدهند.
- ۴ سپتامبر ۱۹۴۴ فنلاند برای امضای آتشبس با اتحاد جماهیر شوروی و بیرون راندن آلمان موافقت میکند.
- ۱۵ اکتبر ۱۹۴۴ جنبش صلیب پیکانی فاشیست مجارستان، کودتایی با پشتیبانی آلمان ترتیب میدهد تا مانع دولت مجارستان از مذاکرات با نیروهای شوروی برای تسلیم شدن شوند.
- ۲۰ اکتبر ۱۹۴۴ نیروهای ایالات متحده وارد خاک فیلیپین میشوند.
- ۱۶ دسامبر ۱۹۴۴ آلمانیها، آخرین حملهی خود در غرب را، معروف به نبرد بولج (نبرد آردن)، با هدف بازپسگیری بلژیک و متفرق کردن نیروهای متفقین در طول مرز آلمان، آغاز میکنند. در ۱ ژانویه ۱۹۴۵، آلمانیها عقبنشینی میکنند.
- ۱۲ ژانویه ۱۹۴۵، شوروی یک تهاجم جدید را آغاز میکند و ورشو و کراکوف را در ژانویه آزاد میسازد. آنها بوداپست را پس از یک محاصره دوماهه در ۱۳ فوریه تصرف میکنند و در اوایل آوریل نیروهای آلمان و همدستان مجارستانی آنها را از مجارستان بیرون میرانند.
- ۷ مارس ۱۹۴۵ قوای ایالات متحده از رودخانه راین در رماگن عبور میکنند.
- ۴ آوریل ۱۹۴۵ تصرف براتیسلاوا ،اسلواکی را مجبور به تسلیم میکند.
- ۱۳ آوریل ۱۹۴۵ نیروهای شوروی، وین را تصرف میکنند.
- ۱۶ آوریل ۱۹۴۵ نیروهای شوروی، آخرین تهاجم خود را برای محاصره برلین آغاز میکنند.
- آوریل ۱۹۴۵یگانهای پارتیزان به فرماندهی رهبر کمونیست یوگوسلاوی، یوسیپ تیتو، زاگرب را تصرف میکنند و رژیم اوستاشه را سرنگون میسازند. رهبران عالیرتبه اوستاشه به ایتالیا و اتریش میگریزند.
- ۳۰ آوریل ۱۹۴۵ هیتلر خودکشی میکند.
- ۷–۸ ماه مه ۱۹۴۵ آلمان در ۷ ماه مه، تسلیم شدن بی قید و شرط را در مقر ژنرال آمریکایی دوایت دی. آیزنهاور، فرمانده نیروهای متفقین در شمال غربی اروپا، در رنس امضا میکند. این تسلیم، در ۸ ماه مه ساعت ۱۱:۰۱ شب به وقت اروپای مرکزی، اجرایی میشود.
- ۸ ماه مه ۱۹۴۵ آلمان سند تسلیم دوم بسیار مشابهی را در برلین امضا میکند. این سند همچنین در ۸ ماه مه در ساعت ۱۱:۰۱ شب به وقت اروپای مرکزی به اجرا در میآید. این رویداد، به وقت مسکو، پس از نیمه شب در ۹ ماه مه انجام میشود.
- ماه مه ۱۹۴۵ نیروهای متفقین اوکیناوا، آخرین جزیره پیش از رسیدن به جزایر اصلی ژاپن را تصرف میکنند.
- ۶ اوت ۱۹۴۵ ایالات متحده یک بمب اتمی روی هیروشیما میاندازد.
- ۸ اوت ۱۹۴۵ اتحاد جماهیر شوروی، علیه ژاپن اعلام جنگ میکند و به منچوری حمله میکند.
- ۹ اوت ۱۹۴۵ ایالات متحده یک بمب اتم رو ناکازاکی میاندازد.
- ۲ سپتامبر ۱۹۴۵ ژاپن پس از پذیرش اصل تسلیم بدون هیچ قید و شرط، در ۱۴ اوت ۱۹۴۵ بهطور رسمی تسلیم میشود و جنگ جهانی دوم پایان مییابد.
سؤالات متداول دربارهی جنگ جهانی دوم
جنگ جهانی دوم چه مدت طول کشید؟
جنگ جهانی دوم بهمدت شش سال از سال ۱۹۳۹ تا سال ۱۹۴۵ بهطول انجامید.
جنگ جهانی دوم چه موقع شروع شد؟
جنگ جهانی دوم در ۱ سپتامبر ۱۹۳۹ با تهاجم آلمان به لهستان شروع شد.
جنگ جهانی دوم چه موقع در اروپا پایان یافت؟
نیروهای مسلح آلمان در ۷ ماه مه ۱۹۴۵ بدون هیچ قید و شرط، تسلیم نیروهای متفقین شدند. این تسلیم در روز بعد در ۸ ماه مه اجرایی شد.
جنگ جهانی دوم در اکثر بخشهای اروپا در ۸ ماه مه (روز V-E)(روز پیروزی در اروپا) پایان یافت. بهدلیل اختلاف زمانی، نیروهای شوروی "روز پیروزی"خود را ۹ ماه مه ۱۹۴۵ اعلام کردند.
چه زمان، جنگ جهانی دوم در جبهه اقیانوس آرام پایان یافت؟
جنگ جهانی دوم در ۲ سپتامبر ۱۹۴۵، در جبههی اقیانوس آرام با امضای رسمی سند تسلیم توسط ژاپن پایان یافت.