Czym jest negowanie Holokaustu?

Deportacja z getta w Kownie Holokaust jest jednym z najlepiej udokumentowanych wydarzeń w historii. Negowanie Holokaustu (także „negacjonizm” i „kłamstwo oświęcimskie”) oznacza próby zanegowania przyjętych faktów o dokonanej przez nazistów eksterminacji europejskich Żydów. Obejmują one twierdzenia, że mord 6 milionów Żydów podczas II wojny światowej nie miał miejsca; że wymordowanie Żydów nie było zamiarem nazistów ani nie stanowiło części ich oficjalnej strategii; że komory gazowe w ośrodku zagłady Auschwitz-Birkenau nie istniały.

Nowszym trendem jest przeinaczanie faktów związanych z Holokaustem. Do tej kategorii zaliczają się twierdzenia, że liczba 6 milionów żydowskich ofiar jest przesadzona; że zgony w obozach koncentracyjnych nastąpiły wskutek chorób lub wygłodzenia, a nie celowych działań; że dziennik Anne Frank jest falsyfikatem.

Negowanie Holokaustu, na ogół umotywowane nienawiścią do Żydów, opiera się na zarzucie, że Żydzi wymyślili albo wyolbrzymili Holokaust, co ma stanowić część spisku działającego na ich korzyść. Opinia ta utrwala zakorzenione antysemickie stereotypy poprzez oskarżanie Żydów o knowania w celu przejęcia władzy nad światem; te nienawistne zarzuty przygotowały grunt pod Holokaust.

Przeinaczanie faktów na temat Holokaustu często wiąże się z antysemityzmem, choć niektóre przypadki mogą być skutkiem niewiedzy lub braku szacunku. Niezależnie od motywacji wszystkie formy przeinaczania faktów na ten temat torują drogę groźniejszym formom negacji i antysemityzmu, ponieważ podają w wątpliwość realia Holokaustu.

Konstytucja Stanów Zjednoczonych zapewnia wolność wypowiedzi. W Ameryce zatem negowanie Holokaustu lub antysemicka mowa nienawiści nie są nielegalne, o ile nie ma bezpośredniej groźby przemocy. Wiele innych krajów – głównie w Europie, gdzie Holokaust miał miejsce – uznaje negowanie Holokaustu i mowę nienawiści za niezgodne z prawem.

Najważniejsze wydarzenia

Poniższa lista zawiera wybór kluczowych wydarzeń w rozwoju negacjonizmu.

1942–44
Aby ukryć dowody dokonanego przez nich mordu europejskich Żydów, Niemcy i ich kolaboranci niszczą ślady po masowych grobach w ośrodkach zagłady w Bełżcu, Sobiborze i Treblince, a także na terenach tysięcy masowych rozstrzelań w okupowanych przez Niemców Polsce, Związku Radzieckim i Serbii (w tym w Babim Jarze) podczas operacji o kryptonimie Aktion 1005.

1943
W przemowie pod adresem generałów SS (Schutzstaffel, „oddział ochronny”) w Poznaniu, Heinrich Himmler, wódz SS Rzeszy (Reichsführer) mówi, że masowy mord europejskich Żydów będzie tajemnicą, po której nie zostanie śladu.

1955
Willis Carto zakłada w Waszyngtonie wpływową, skrajnie prawicową grupę, po czasie nazwaną Liberty Lobby. Grupa ta, której Carto przewodził aż do jej bankructwa w 2001 r., opowiada się za „czystą rasowo” Ameryką i obwinia Żydów za problemy spotykające Amerykę i świat. W 1969 r. Liberty Lobby zaczyna wydawać teksty negujące Holokaust.

1959
Amerykański duchowny Gerald L.K. Smith pisze w swojej antysemickiej publikacji „Krzyż i flaga”, że 6 milionów Żydów nie zginęło podczas Holokaustu, lecz wyemigrowało do Stanów Zjednoczonych podczas II wojny światowej.

1964
Drukiem ukazuje się książka „Dramat europejskich Żydów” autorstwa Paula Rassiniera, francuskiego komunisty internowanego przez nazistów. Autor twierdzi w niej, że komory gazowe były wymysłem „syjonistycznego establishmentu”.

1966–67
Amerykański historyk Harry Elmer Barnes publikuje w libertariańskim magazynie "Rampart Journal" artykuły, w których twierdzi, że alianci przerysowali skalę nazistowskich zbrodni, aby usprawiedliwić swoją agresję na Państwa Osi.

1969
Nakładem wydawnictwa Noontide Press, filii Liberty Lobby, ukazuje się książka pt. „Mit sześciu milionów”.

1973
Austin J. App, wykładowca literatury angielskiej na LaSalle University w Filadelfii, wydaje broszurę „Oszustwo o sześciu milionach: szantażowanie Niemców o marki sfabrykowanymi zwłokami”. Broszura ta staje się podstawą dla przyszłych teorii negacjonistów.

1976
Profesor inżynierii na Northwestern University, Arthur R. Butz, pisze tekst „Mistyfikacja dwudziestego wieku: argumenty przeciwko domniemanej eksterminacji europejskich Żydów”. Butz był pierwszym negacjonistą, który nadał swoim fałszywym tezom pozór akademickiej dyscypliny. Northwestern odpowiada, że twierdzenia Butza przynoszą wstyd uniwersytetowi.

1977
Ernst Zündel, niemiecki obywatel mieszkający w Kanadzie, zakłada wydawnictwo Samisdat Publishers, w którym wydaje neonazistowskie materiały obejmujące negowanie Holokaustu. W 1985 r. rząd kanadyjski wnosi przeciwko niemu oskarżenie o świadome rozpowszechnianie fałszywych informacji.

1977
David Irving wydaje książkę „Wojna Hitlera”, w której twierdzi, że Hitler nie nakazał ani nie pochwalał nazistowskiej strategii wymordowania europejskich Żydów. Irving przeinacza świadectwa historyczne i nagina metody naukowe, aby nadać swej teorii wiarygodności.

1978
William David McCalden (znany również jako Lewis Brandon) i Willis Carto zakładają w Kalifornii Instytut Rewizji Historycznej (IHR), który publikuje materiały i sponsoruje konferencje dotyczące negacjonizmu. IHR maskuje swoje nienawistne, rasistowskie przesłanie pozorując badania naukowe.

1980
IHR obiecuje nagrodę w wysokości $50,000 temu, kto udowodni, że w Auschwitz Żydów zabijano gazem. Były więzień Mel Mermelstein składa pisemne oświadczenie na temat swojego uwięzienia w Auschwitz i pozywa IHR do sądu, po tym jak instytut odmawia wypłacenia nagrody. W październiku 1981 r. sędzia Sądu Najwyższego Thomas T. Johnson korzysta z mechanizmu, który pozwala sądom uznać za fakt rzeczy powszechnie znane, aby wydać orzeczenie, że Holokaust jest faktem, a w Auschwitz gazowano Żydów. 

1981
Francuski sąd uznaje profesora literatury Roberta Faurissona za winnego dyskryminacji i podburzania do nienawiści za nazwanie Holokaustu „kłamstwem historycznym”.

1984
W przełomowym procesie kanadyjski sąd uznaje nauczyciela Jamesa Keegstrę za winnego „umyślnego podburzania do nienawiści wobec określonej grupy” za negowanie Holokaustu i propagowanie innych antysemickich poglądów podczas lekcji wiedzy o społeczeństwie.

1985
Kodeks karny ówczesnych Niemiec Zachodnich ulega aktualizacji: od tej pory zawiera zapisy zakazujące podburzania do nienawiści, w tym poprzez negowanie Holokaustu. Niemiecki rząd uaktualnia i wzmacnia te przepisy także w latach 1992, 1994, 2002, 2005 oraz 2015.

1986
8 lipca izraelski parlament przyjmuje ustawę uznającą negowanie Holokaustu za przestępstwo.

1987
Mieszkaniec Kalifornii, Bradley Smith, zakłada Komitet Otwartej Debaty Na Temat Holokaustu. Na początku lat 90. XX wieku organizacja Smitha zamieszcza w kilkunastu amerykańskich gazetach uniwersyteckich całostronicowe reklamy lub artykuły pod nagłówkiem „Opowieść o Holokauście: ile w niej prawdy? Argument za otwartą debatą”. Kampania Smitha przyczynia się do zatarcia granicy między podżeganiem do nienawiści a wolnością słowa.

1987
Jean Marie Le Pen, lider skrajnie prawicowej francuskiej partii Zjednoczenie Narodowe, sugeruje, że komory gazowe stanowiły jedynie „szczegół” II wojny światowej. Le Pen startuje w wyborach prezydenckich we Francji w 1988 r. i zajmuje czwarte miejsce.

1987
Szwedzki pisarz marokańskiego pochodzenia, Ahmed Rami, zaczyna prowadzić audycje w szwedzkiej stacji Radio Islam. Stacja ta nazywa Holokaust syjonistyczno-żydowską hipotezą. Radio Islam publikuje następnie na swojej stronie internetowej „Protokoły mędrców Syjonu”, “Moją walkę” i inne antysemickie teksty.

1988
Fred Leuchter (samozwańczy ekspert od metod egzekucji) jedzie na zlecenie Ernsta Zündela do byłego ośrodka zagłady w Auschwitz. Publikuje następnie „Raport techniczny Leuchtera dot. rzekomych egzekucji w komorach gazowych w Auschwitz, Birkenau i Majdanku”, często cytowany przez negacjonistów chcących postawić pod znakiem zapytania wykorzystanie komór gazowych do masowych egzekucji.

1989
Biały suprematysta, David Duke, zdobywa miejsce w Izbie Reprezentantów stanu Luizjana. Duke sprzedaje w swoim biurze negacjonistyczne materiały.

1990
Francuski rząd uchwala „prawo Gayssota”, wedle którego kwestionowanie skali czy prawdziwości zbrodni przeciwko ludzkości (zdefiniowanych w statucie londyńskim z 1945 r.) jest przestępstwem kryminalnym. Prawo to stanie się bodźcem dla wielu innych krajów europejskich, które przyjmą podobne uchwały w latach 90. XX w. i na początku XXI w.

1990
W toku postępowania karnego wniesionego przeciwko Fredowi Leuchterowi przez stan Massachusetts wychodzi na jaw, że Leuchter tak naprawdę nigdy nie zdobył tytułu ani uprawnień inżynierskich. Leuchter przyznaje, że nie ma żadnego wykształcenia w dziedzinach biologii, toksykologii czy chemii; znajomość tych dziedzin jest konieczna dla sformułowania teorii zawartych w „Raporcie Leuchtera” (1988 r.), często cytowanego jako uzasadnienie twierdzeń wysuwanych przez negacjonistów.

1990
Szwedzki sąd skazuje Ahmeda Ramiego na sześć miesięcy więzienia za „mowę nienawiści” i na rok zawiesza licencję rozgłośni Radio Islam.

1991
American Historical Association, najstarszy związek zawodowy historyków, wydaje oświadczenie: „Żaden poważny historyk nie kwestionuje faktu, że Holokaust miał miejsce.”

1992
Rząd austriacki wnosi poprawkę do ustawy denazyfikacyjnej z 1947 r., poprzez którą negowanie i trywializowanie Holokaustu staje się przestępstwem.

1998
Rząd Polski przyjmuje ustawę o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. To ważna ustawa, która wzywa do zbierania danych na temat zbrodni popełnionych w Polsce podczas nazistowskiej okupacji i rządów komunistycznych. Są w niej też zapisy dotyczące zadośćuczynienia za różne formy negowania i przeinaczania faktów na temat Holokaustu.

1999
Sąd w Opolu wyrokuje, że miejscowy wykładowca Dariusz Ratajczak jest winny publikowania materiałów negujących Holokaust.

2000
Rządy 46 państw zatwierdzają brzmienie Deklaracji Międzynarodowego Forum Sztokholmskiego w sprawie Holokaustu (link zewnętrzny). Tekst ten, znany też jako Deklaracja Sztokholmska, to zobowiązanie w celu zapewnienia ciągłości badań nad Holokaustem, pamięci i nauki o nim oraz „podtrzymania tragicznej prawdy o Holokauście i przeciwstawiania się tym, którzy ją podważają.”

2000
Brytyjski sąd uznaje Davida Irvinga za „czynnego negacjonistę Holokaustu”. Wcześniej Irving wytoczył proces o zniesławienie Deborah Lipstadt, historyczce z Emory University, po publikacji jej książki „Negacja Holokaustu. Narastające ataki na prawdę i pamięć” (1993).

2002
Zayed Center for Coordination and Follow-Up, komitet doradczy Ligi Państw Arabskich z siedzibą w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, organizuje sympozjum dot. „semityzmu”. Podczas sympozjum Holokaust otrzymuje miano „fałszywej bajki”. Rząd Emiratów zamyka Zayed Center w sierpniu 2003 r. po zewnętrznych naciskach wywołanych organizowanymi przez nie antyamerykańskimi i antysemickimi publikacjami oraz wykładami.

2002
Rumunia przyjmuje nadzwyczajne rozporządzenie uznające negację Holokaustu za przestępstwo w odpowiedzi na coraz liczniejsze głosy domagające się publicznej rehabilitacji generała Iona Antonescu, profaszystowskiego dyktatora, który podczas II wojny światowej nadzorował egzekucje 280,000 Żydów i 11,000 Romów.

2002
Zgodnie z przepisami dot. mowy nienawiści szwedzki sąd skazuje neonazistę Fredrika Sandberga na sześć miesięcy więzienia za republikację broszury z epoki Trzeciej Rzeszy zatytułowanej „Kwestia żydowska”.

2003
W sprawie Garaudy przeciwko Francji Europejski Trybunał Praw Człowieka zasądza, że Roger Garaudy uprawia formy negacji Holokaustu, których nie chroni Europejska Konwencja Praw Człowieka.

2003
Wolfgang Frölich zostaje aresztowany w Wiedniu i skazany na trzy lata więzienia w następstwie publikacji jego książki „Kłamstwo o komorach gazowych” (2001). Wychodzi na wolność po roku. W następnych latach Frölich zostaje wielokrotnie aresztowany, a jego wyrok jest przedłużany za kolejne przypadki negacji Holokaustu, w tym jego list do austriackiego kanclerza z 2015 r., w którym twierdził, że Holokaust nie mógł się wydarzyć.

2003
Rumuński rząd zakłada międzynarodową komisję dot. Holokaustu w Rumunii pod kierownictwem Eliego Wiesela, złożoną z 30 historyków różnych narodowości. Celem komisji jest zbadanie historii i przebiegu Holokaustu w Rumunii oraz rozpowszechnienie wyników jej badań w kraju i zagranicą. Komisja zostaje założona po tym, jak wcześniej w 2003 r. ówczesny prezydent Ion Iliescu publicznie umniejsza wagę Holokaustu w Rumunii, a były minister informacji publicznej, Vasile Dîncu zaprzecza, jakoby Holokaust miał w Rumunii miejsce .

2005
Austriacki rząd aresztuje Davida Irvinga za negację Holokaustu. W 2006 r. otrzymuje on wyrok trzech lat więzienia, ale zostaje wypuszczony w grudniu tego roku pod warunkiem wyjazdu z Austrii.

2005
Rząd Kanady deportuje Ernsta Zündela do Niemiec, aby tam stanął przed sądem za negację Holokaustu. W 2007 r. niemiecki sąd uznaje go za winnego 14 zarzutów związanych z negacjonizmem, za co Zündel otrzymuje wyrok pięciu lat pozbawienia wolności.

2005
W przemowie nadawanej na żywo w telewizji 14 grudnia, irański prezydent Mahmud Ahmadineżad nazywa Holokaust „mitem”.

2005
Japoński magazyn "Marco Polo" publikuje artykuł niezależnego dziennikarza Masanori Nishioki pt. „Nazistowskie komory gazowe nie istniały”. Nishioka pisze, że Holokaust się nie wydarzył, a komory gazowe w Auschwitz zbudował po wojnie polski komunistyczny rząd .

2006
Irański rząd sponsoruje spotkanie negacjonistów Holokaustu obywające się w Teheranie pod przykrywką konferencji akademickiej o nazwie “Rewizja Holokaustu: wizja globalna”. W tym samym roku Farid Mortazavi, grafik w irańskiej gazecie "Hamshahri", ogłasza konkurs na rysunek satyryczny o Holokauście z nagrodami pieniężnymi. Z ponad 60 krajów napływa prawie 1,200 zgłoszeń, w tym rysunki negujące Holokaust lub pomniejszające jego wagę. W tym samym roku w Saba Art and Cultural Institute w Teheranie odbywa się wystawa 200 komiksów nadesłanych na konkurs, sponsorowana przez irańskiego prezydenta Mahmuda Ahmadineżada.

2007
26 stycznia Organizacja Narodów Zjednoczonych przyjmuje uchwałę potępiającą negację Holokaustu. Zgromadzenie Ogólne ONZ oświadcza, że „wszelkie formy negacjonizmu są równoznaczne z aprobatą ludobójstwa”.

2008
Unia Europejska przyjmuje decyzję ramową dot. walki z rasizmem i ksenofobią (2008/913/JHA) wzywającą kraje członkowskie UE, aby negacja Holokaustu była karalna na mocy prawa.

2009
Urodzony w Anglii katolicki biskup Richard Williamson twierdzi, że komory gazowe nie istniały i minimalizuje skalę mordu podczas Holokaustu. Watykan nakazuje Williamsonowi wycofać te oświadczenia. Williamson odmawia, a Watykan nakłada na niego ekskomunikę.

2009
David Duke, były przywódca Ku Klux Klanu, zostaje aresztowany przez czeskie władze za negację Holokaustu i podżeganie do nienawiści. Duke otrzymał zaproszenie na Uniwersytet Karola od grupy Národní Odpor (Opór Narodowy). Czeski rząd nakazuje Duke’owi opuścić kraj następnego dnia. Praska prokuratura oddaliła później zarzuty z powodu braku dowodów.

2010
W lutym Bradley Smith umieszcza na stronie gazety "Badger Herald" przy University of Wisconsin swoją pierwszą internetową reklamę negującą Holokaust. Internet jest teraz głównym kanałem rozpowszechniania negacji Holokaustu z powodu łatwości dostępu i rozpowszechniania, rzekomej anonimowości i pozorów wiarygodności.

2010
Holenderski sąd apelacyjny wymierza Europejskiej Lidze Arabskiej (AEL) karę €2,500 za publikację w 2006 r. na jej stronie rysunku sugerującego, że Żydzi wymyślili lub przerysowali Holokaust. AEL twierdzi, że opublikowała komiks, aby podkreślić podwójną normę dotyczącą wolności wypowiedzi po tym, jak duńska gazeta zamieściła rysunek proroka Mahometa. Sąd nałożył też na AEL karę dwóch lat probacji.

2010
Litwa włącza do swojego kodeksu karnego zakaz negacjonizmu i banalizowania nazistowskich zbrodni oraz zbrodni popełnionych na Litwie przez Sowietów.

2010
Zgodnie z przyjętym niewiele wcześniej prawem dot. negacji Holokaustu litewskie władze przeprowadzają dochodzenie w sprawie litewskiego magazynu "Veidas", który opublikował artykuł nazywający procesy norymberskie „największą prawną farsą w historii”. Dochodzenie kończy się na początku 2011 r., kiedy miejscowi śledczy oświadczają, że intencją autora nie było zanegowanie Holokaustu.

2011
Wiceprzewodniczący egipskiej partii Wafd mówi w wywiadzie dla "Washington Times", że zamachy terrorystyczne z 11 września, Holokaust i dziennik Anne Frank zostały sfabrykowane. „Holokaust to kłamstwo” – mówi Ahmed Ezz El-Arab, i dodaje: „Pod niemiecką okupacją żyło 2 miliony 400 tys. Żydów. Skoro wszystkich ich wymordowano, skąd wzięły się pozostałe 3 miliony 600 tys.?”

2012
Nikolaos Michaloliakos, lider skrajnie prawicowej greckiej partii Złoty Świt, twierdzi, że w nazistowskich obozach koncentracyjnych podczas Holokaustu nie było komór gazowych. „Nie było pieców, nie było komór gazowych, to kłamstwo” – mówi podczas wywiadu telewizyjnego.

2012
Saudyjski duchowny Salman al-Odeh mówi stacji telewizyjnej Rotana Khalijiya, że „Holokaust ma podstawę historyczną. Wiele opowieści na jego temat jest udokumentowanych i opartych na faktach. Problem leży przede wszystkim w przerysowywaniu Holokaustu. Zmieniono go w mit na ogromną skalę… Przez tysiące lat Żydów poddawano prześladowaniom, deportacjom, mordom i oskarżeniom. Może było to w dużej mierze spowodowane ich wartościami moralnymi, ich zdradliwą naturą, ich spiskami i podstępami, przez które inne narody im nie ufają.”

2012
Corneliu Vadim Tudor, rumuński członek Parlamentu Europejskiego i lider nacjonalistycznej Partii Wielkiej Rumunii, wyraża negacjonistyczne poglądy w programie „Romania a la Raport”. Tudor mówi: „W Rumunii nigdy nie było Holokaustu… Będę to powtarzał do śmierci, bo kocham moich rodaków.”

2013
W Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu Fathi Shihab-Eddim, asystent prezydenta Egiptu Mohammeda Morsi, twierdzi, że 6 milionów Żydów zabitych przez nazistów tak naprawdę wyemigrowało do Stanów Zjednoczonych. Shihab-Eddim mówi: „Agencje amerykańskiego wywiadu oraz ich alianckie odpowiedniki stworzyły go [Holokaust] podczas II wojny światowej, aby zniszczyć wizerunek ich przeciwników w Niemczech i żeby usprawiedliwić wojnę oraz zrujnowanie wojskowych i cywilnych obiektów w Państwach Osi, a szczególnie aby zrzucić na Hiroszimę i Nagasaki bombę atomową.”

2013
Gyorgy Nagy jest pierwszym Węgrem uznanym za winnego negacji Holokaustu. W 2011 r. Nagy niósł na demonstracji w Budapeszcie tablicę z napisem „Holokaust się nie wydarzył” po hebrajsku. Sąd skazuje go na 18 miesięcy więzienia i dozór sądowy. Jego wyrok obejmuje też wizytę w budapeszteńskim muzeum Holokaustu, w Auschwitz lub w Jad Waszem.

2013
31 ówczesnych państw członkowskich Międzynarodowego Sojuszu na Rzecz Pamięci o Holokauście (IHRA) przyjmuje „Roboczą definicję negacjonizmu i zniekształcania prawdy historycznej o Holokauście”, opisującą niektóre przejawy negacjonizmu. Od 2013 r. kilka państw przyjęło tę definicję na poziomie krajowym jako wyznacznik ich podejścia do tej kwestii.

2014
Udo Voigt, były lider Narodowodemokratycznej Partii Niemiec (NPD), zostaje mianowany do Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych Parlamentu Europejskiego. Jako lider NPD, partii o neonazistowskich poglądach, Voigt chwalił Adolfa Hitlera i twierdził, że podczas Holokaustu zamordowano znacznie mniej niż 6 milionów Żydów. Został uznany za winnego podburzania tłumów (Volksverhetzung).

2014
W oficjalnej mowie z okazji święta Nowruz irański ajatollah Ali Chamenei mówi: „Prawdziwość Holokaustu nie jest pewna; jeśli się on wydarzył, nie jest pewne, w jaki sposób”.

2014
Rosja wprowadza poprawki w swoim kodeksie karnym, na mocy których pewne formy negacji Holokaustu, a także rozpowszechnianie „fałszywych danych na temat działań Związku Radzieckiego podczas II wojny światowej” stają się przestępstwem.

2015
Dwie dotowane przez rząd irańskie organizacje kulturalne, Owj Media & Art Institute oraz Sarcheshmeh Cultural Complex, organizują drugi konkurs na komiks o Holokauście, spodziewając się zgłoszeń od rysowników z dziesiątków krajów.

2015
Niemiecki sąd uznaje Ursulę Haverbeck za winną działalności wywrotowej. Haverbeck napisała w liście do burmistrza miasta Detmold, że jest jasne, iż Auschwitz był jedynie obozem pracy. Wysłała tę wiadomość, kiedy przed sąd w Detmold trafił Reinhold Hanning, były strażnik w obozie Auschwitz. W 2014 r. samej Haverbeck wytoczono proces za stwierdzenie, że Holokaust był „największym i najdłuższym kłamstwem w historii”.

2015
Rumunia uzupełnia swój istniejący zakaz negacji Holokaustu, aby obejmował on formy zniekształcania prawdy i negacjonizmu dotyczące dziedzictwa i wizerunków związanych z rumuńską Żelazną Gwardią.

2015
Rząd Węgier funduje postawienie pomnika Bálinta Hómana, węgierskiego polityka, który podczas wojny i Holokaustu opowiadał się za antysemickimi prawami i wyrażał antysemickie poglądy. Pod koniec tego roku wysoko postawieni węgierscy urzędnicy ogłaszają, że projekt nie powinien zostać zrealizowany ze względu na negatywną historyczną spuściznę Hómana.

2015
Rząd Ukrainy przyjmuje kilka tzw. ustaw dekomunizacyjnych. Choć ustawy te zakazują używania symboli komunistycznych i nazistowskich, są w nich też zapisy zakazujące krytykowania pewnych bohaterów narodowych z ruchu antysowieckiego oporu, w tym osób, które kolaborowały z nazistami w ich zbrodniach względem Żydów i etnicznych Polaków podczas Holokaustu.

2016
W Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu Najwyższy Przywódca ajatollah Ali Chamenei umieszcza na swojej stronie internetowej film pt. „Holokaust: czy skończyły się już mroki średniowiecza?”, który zawiera jego uwagi z 2014 r. kwestionujące masowy mord 6 milionów Żydów podczas II wojny światowej dokonany przez nazistów.

2016
W dziale artystycznym Organizacji Rozwoju Islamskiego w Teheranie rozpoczyna się wystawa 150 rysunków satyrycznych o Holokauście z 11. Teherańskiego Międzynarodowego Biennale Komiksu. Dwa tygodnie później odbywa się ceremonia wręczenia nagród laureatom konkursu na rysunek o Holokauście. Bierze w niej udział Majid Mollanoroozi, dyrektor teherańskiego Muzeum Sztuki Współczesnej i kierownik działu grafiki w Ministerstwie Kultury i Poradnictwa Islamskiego. Łączna wysokość nagród ponoć sięga $50,000.

2016
Polska Rada Ministrów przyjmuje ustawę nakładającą karę więzienia na osoby winne nazywania nazistowskich obozów śmierci w okupowanej Polsce „polskimi obozami”. Twierdzenie, że Polacy kolaborowali z nazistami podczas zagłady Żydów również ma być uznane za przestępstwo kryminalne.

2016
Międzynarodowy Sojusz na Rzecz Pamięci o Holokauście przyjmuje swoją „niewiążącą prawnie roboczą definicję antysemityzmu”. Definicja ta sygnalizuje, dlaczego negacjonizm jest formą antysemityzmu. Od 2016 r. ponad 20 państw przyjęło tę definicję na skalę krajową.

2018
W styczniu rząd Polski wnosi poprawkę do ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, aby uwzględniała ona stwierdzenia, które „wbrew faktom” przypisują „polskiemu narodowi lub państwu polskiemu odpowiedzialność lub współodpowiedzialność” za nazistowskie zbrodnie. Pierwotna poprawka definiuje takie czyny jako przestępcze, ale w czerwcu rząd modyfikuje ustawę, aby były one rozumiane jako naruszenie prawa cywilnego.

2018
Burmistrz Rzymu wydaje zarządzenie, na podstawie którego ulice nie będą dłużej nazywane nazwiskami włoskich faszystów lub włoskich obywateli o faszystowskich poglądach.

2020
Niemiecki rząd przeznacza specjalne fundusze na stworzenie Światowej Grupy Roboczej Przeciwko Negacjonizmowi i Zniekształcaniu Prawdy Historycznej o Holokauście.