Mobilize Katliam Birlikleri
Alman ordusu 22 Haziran 1941’de Sovyetler Birliği’ni istila ettikten sonra, Holokost’ta yeni bir aşama başladı. Almanlar savaş şapkası altında ve zafer kazanacaklarından emin bir şekilde, Yahudilerin zorunlu göç ettirilmesini ve hapsedilmesini, kitle katliamlarına dönüştürdü. Nazi (SS) birimleri ile polisten oluşan özel eylem birlikleri ya da Einsatzgruppen, ilerleyen Alman ordusunun arkasından hızla hareket ediyordu. Görevleri, işgal edilen Sovyet topraklarında ele geçirebildikleri tüm Yahudileri öldürmekti. İşgal edilen bölgelerdeki çoğunlukla Ukraynalılar, Letonyalılar ve Litvanyalılardan oluşan bazı sakinler, bu Alman mobilize katliam birliklerine yardımcı polis olarak destek veriyordu.
Mobilize katliam birlikleri hızlı hareket ediyor, Yahudi nüfusunu gafil avlıyordu. Katliamcılar bir kasabaya ya da şehre girdiğinde tüm Yahudi erkekleri, kadınları ve çocukları topluyordu. Ayrıca pek çok Komünist parti liderini ve Romanı (Çingeneyi) de götürüyorlardı. Kurbanların değerli eşyaları zorla alınıyor ve elbiseleri çıkartılıyordu. Bunlar daha sonra Almanya’ya kullanılmak üzere gönderiliyor ya da yerel işbirlikçilere dağıtılıyordu. Ardından katliam birlikleri kurbanlarını işgal edilen kasaba ya da şehrin eteklerindeki açık alanlara, ormanlara ve dağ geçitlerine sürüyor, buralarda vurarak öldürüyor ya da kapalı gaz kamyonlarında gazla öldürüyor ve cesetleri toplu mezarlara gömüyordu.
21 Eylül 1941’de, Yahudi Yeni Yılı’ndan bir gece önce, bir mobilize katliam birliği, şimdi Litvanya’da kalan küçük bir kasaba olan Ejszyszki’ye girdi. Katliam birliği üyeleri, kasabada ve çevre bölgelerde yaşayan 4.000 Yahudiyi üç sinagoga zorla sokarak, iki gün aç ve susuz bıraktı. Daha sonra, iki gün boyunca Yahudi kadın, erkek ve çocuklar mezarlıklara götürülerek açık çukurların önünde sıraya dizildi ve vurularak öldürüldü. Bugün Ejszyszki’de hiçbir Yahudi yoktur. Holokost sırasında Yahudileri katledilen yüzlerce şehir, kasaba ve Yahudi yerleşim biriminden bir tanesi de burasıydı. Bu Yahudi cemaatlerinin çoğunun zengin kültürü sonsuza kadar ortadan kayboldu.
Katliam birlikleri bir milyondan fazla Yahudi ile on binlerce diğer masum insanı öldürdü. Kiev yakınlarındaki Babi Yar’da yaklaşık 34.000 Yahudi iki gün içinde vurularak öldürüldü. Genel nüfusun sadece çok azı Yahudi komşularının kaçmasına yardım etti. Çoğu insan kendilerinin de öldürüleceğinden korkuyordu.
Babi Yar’da ve diğer kasabalarda masum kadın, erkek ve çocukların katledilmesi, gangsterlerin ya da çılgınların işledikleri suçlar değildi. Bunları yapanlar, komutanlarının emirlerini yerine getiren "sıradan" adamlardı. Katliamcıların çoğunun Almanya’da eşleri ve çocukları vardı. Propaganda ve eğitim, bu mobilize katliam birliği üyelerinin çoğunun kurbanlarını Almanya’nın düşmanı olarak görmelerini sağlamıştı. Bazı katliamcılar dimağlarını ve duygularını uyuşturmak için fazla miktarda alkol alıyordu. Ayrıca, eylemleri hakkında konuşurken, kendileri ile işledikleri korkunç suçlar arasına mesafe koymak için "öldürmek" ya da "katletmek" gibi ifadeler yerine, "özel muamele", "özel icraat" gibi ifadeler kullanıyorlardı.
Önemli Tarihler
22 HAZİRAN 1941
KATLİAM BİRLİKLERİ YAHUDİLERE KARŞI HAREKETE GEÇTİ
Özel görev birimleri (Einsatzgruppen) olarak adlandırılan Alman mobilize katliam birliklerine Sovyetler Birliği’nin işgali sırasında Yahudileri öldürme görevi verildi. Alman ordusu Sovyet topraklarının içlerine doğru ilerlerken, bu birlikler orduyu takip ederek, kitle katliamları yapıyordu. Önceleri, mobilize katliam birlikleri esas olarak Yahudi erkeklerini vuruyordu. Sonraları ise gittikleri her yerde Yahudi erkeklerini, kadınlarını ve çocuklarını da yaş ya da cinsiyet ayrımı yapmadan öldürmeye başladılar. Mobilize katliam birlikleri 1943 baharına kadar bir milyondan fazla Yahudi, on binlerce partizan, Roman (Çingene) ve Sovyet siyasi yetkilisini öldürmüştü.
29–30 EYLÜL 1941
BABI YAR’DA YAKLAŞIK 34.000 YAHUDİ ÖLDÜRÜLDÜ
Almanlar Kiev’de yaşayan Yahudilerin şehir dışına yerleştirilmek üzere Melnik Caddesinde toplanmasını emretti. Gerçekte ise bildirimde bulunanlar, Melnik Caddesi’nden Babi Yar adı verilen Yahudi mezarlığı ve dağ geçidine götürüldüler. Yahudiler değerli eşyalarını teslim etmeye, elbiselerini çıkarmaya ve küçük gruplar hâlinde dağ geçidine girmeye zorlandı. Alman katliam birlikleri ve Ukraynalı yardımcı birimler tarafından vurularak öldürüldüler. Toplu kıyım iki gün boyunca devam etti. Bu operasyonda kadın, erkek ve çocuk yaklaşık 34.000 Yahudi öldürüldü. Takip eden aylarda Babi Yar’da binlerce Yahudi daha vuruldu. Romanlar (Çingeneler) ve Sovyet savaş esirleri dâhil, Yahudi olmayan pek çok insan da bu dağ geçidinde öldürüldü.
1 ARALIK 1941
KATLİAM BİRLİĞİ KOMUTANI 137.346 KİŞİNİN ÖLDÜRÜLDÜĞÜNÜ BİLDİRDİ
"Jaeger Raporu" adı verilen raporda, SS Albayı Karl Jaeger, Litvanya’da 2 Temmuz ile 1 Aralık 1941 tarihleri arasında kendi birimince yürütülen katliamları bildirdi. Birliğinin 137.346 Yahudi erkeği, kadını ve çocuğu öldürdüğünü açıkladı. Kovno, Ukmerge ve Vilna şehirlerindeki Yahudiler, 1941 yazı boyunca bir dizi toplu kıyımla öldürüldüler. Küçük Litvanya kasabalarında ve köylerinde yaşayan hemen hemen tüm Yahudiler öldürüldü. Jaeger, sadece çoğu Kovno, Vilna ve Siauliai gettolarında zorunlu iş gücü olarak çalıştırılan 35.000 Yahudi’nin kaldığını bildirdi.