Avrupa’da 2. Dünya Savaşı
II. Dünya Savaşı sırasında, Almanya Avrupa’nın çoğunu "Blitzkrieg" (yıldırım savaşı) adı verilen yeni bir taktik kullanarak istila etti. Blitzkrieg, uçak, tank ve topçu birliklerinin tümünün toplu olarak saldırısıydı. Bu güçler dar bir cephe boyunca düşman savunmasını kırıyordu. Hava gücü düşmanın gedikleri kapatmasını önlüyordu. Alman güçleri, karşı koyan birlikleri kuşatarak, onları teslim olmaya zorluyordu.
Almanya, Blitzkrieg taktiğini kullanarak Polonya’yı (Eylül 1939’da saldırdı), Danimarka’yı (Nisan 1940), Norveç’i (Nisan 1940), Belçika’yı (Mayıs 1940), Hollanda’yı (Mayıs 1940), Lüksemburg’u (Mayıs 1940), Fransa’yı (Mayıs 1940), Yugoslavya’yı (Nisan 1941) ve Yunanistan’ı (Nisan 1941) bozguna uğrattı. Ancak Almanya, kara saldırılarına karşı Manş Denizi tarafından korunan İngiltere’yi yenilgiye uğratamadı.
Alman güçleri Haziran 1941’de Sovyetler Birliği’ne saldırdı ve Moskova eteklerine doğru yaklaşık 1000 km. ilerledi. 1942’deki ikinci bir Alman saldırısıyla, Alman askerleri Volga Nehri’nin kıyılarına ve Stalingrad şehrine vardı. Ancak Sovyetler Birliği, İngiliz ve Aralık 1941’de Almanya’ya karşı savaşa giren Amerika Birleşik Devletleri askerleriyle birlikte savaşın seyrini Almanların aleyhine çevirdi.
Doğuda, Stalingrad savaşı kesin bir dönüm noktası hâline geldi. 1942–43 kışında Stalingrad’daki yenilgiden sonra, Alman birliklerinin uzun çekilme hareketi başlamış oldu. Nisan 1945’te Sovyet güçleri Berlin’e girdi. Batıda, Müttefik askerleri 6 Haziran 1944’te (D Günü olarak bilinir) Fransa’nın Normandiya bölgesine çıktı. İki milyondan fazla Müttefik askeri Fransa’ya akın etti. Temmuz’da, Müttefik güçler Normandiya kıyı mevziilerinden saldırıya geçti. Müttefiklerin Almanya’ya doğru saldırısı devam etti. Mart 1945’te, Müttefik güçler Almanya’nın kalbine doğru ilerleyerek, Ren’i geçti.
Nazi Almanyası Mayıs 1945’te teslim oldu.
Önemli Tarihler
1 EYLÜL 1939
ALMAN GÜÇLERİ POLONYA’YI İŞGAL ETTİ
Alman birimleri 2.000’den fazla tank ve 1.000 uçakla sınır boyunca Polonya savunmasını yararak büyük bir kuşatma ile Varşova’ya ilerledi. İngiltere ile Fransa, Polonya sınırları için verdikleri garantiye istinaden, 3 Eylül 1939’da Almanya’ya savaş ilan etti. Varşova 28 Eylül 1939’da Almanlara teslim oldu. Alman işgalinden sonraki haftalar içinde Polonya ordusu bozguna uğratılmıştı.
9 NİSAN 1940
ALMANYA NORVEÇ VE DANİMARKA’YI ELE GEÇİRDİ
Alman güçleri Norveç ve Danimarka’ya bir yıldırım saldırısı gerçekleştirdi. Danimarka bir günde işgal edildi. Alman güçleri Norveç’te başkent Oslo yakınlarında ve diğer yerlerde karaya çıkarak güneyi güvence altına aldı. Almanya kuzeydeki Narvik ve Trondheim limanlarını güvenceye almak da için harekete geçti. İngiliz güçleri müdahale ederek Narvik, Namsos ve Andalsnes’a çıktı, ancak 1940 Haziranı’nın ilk haftasında geri çekilmek zorunda bırakıldı. Norveç 10 Haziran’da Almanya’ya teslim oldu.
10 MAYIS 1940
ALMAN GÜÇLERİ BATI AVRUPA’YI İŞGAL ETTİ
Hollanda, Belçika, Lüksemburg ve Fransa’ya düzenlenen sefer altı haftadan az sürdü. Almanlar saldırılarını Lüksemburg yoluyla Fransa’nın Sedan şehri yakınlardaki Ardenler Ormanında yoğunlaştırdı. Alman tankları ve piyadeleri Fransız savunma hatlarını yarıp kıyıya ilerleyerek, İngiliz ve Fransız ordularını kuzeyde sıkıştırdı. Müttefikler 300.000 birliği Dunkerque’ten İngiltere’ye sevk etmeyi başarabildi, ancak Fransa kesin bir yenilgiye uğramıştı. Fransa’nın başkenti Paris, 14 Haziran 1940’ta Almanlara teslim oldu. 22 Haziran’da Fransa ile yapılan ateşkes anlaşması uyarınca, Almanya Fransa’nın kuzeyini işgal etti, güney ise işgal edilmedi. Yeni bir Fransız hükümeti (Vichy’de) savaşta tarafsızlığını ilan etti, ancak Almanlarla işbirliğine söz verdi.
1941
ALMAN GÜÇLERİ YUGOSLAVYA VE YUNANİSTAN’I İŞGAL ETTİ
Alman güçleri müttefiklerinin (İtalya, Bulgaristan, Macaristan ve Romanya) askerî birlikleriyle işbirliği yaparak Yugoslavya ve Yunanistan’ı işgal ederek, Balkanlar’ı hızla kontrolü altına aldı. Yunanlılara yardım için gönderilen İngiliz güçleri Girit adasına geri çekilmek zorunda kaldı. Mayıs ayının ortalarında Alman paraşütçüleri Girit’e indiler ve yoğun bir savaşın ardından orada İngilizleri bozguna uğrattılar. Yugoslavya ve Yunanistan galipler arasında paylaşıldı.
22 HAZİRAN 1941
ALMAN GÜÇLERİ SOVYETLER BİRLİĞİ’NE SALDIRDI
Müttefiklerinden gelen yarım milyon (Fin, Romanyalı, Macar, İtalyan, Slovak ve Hırvat birlikler ve bir İspanyol birlik) yardımcı güçle desteklenen, üç milyondan fazla Alman askeri, kuzeyde Baltık Denizi, güneyde de Karadeniz üzerinden Sovyetler Birliği’ne geniş bir cepheden saldırdı. Alman ordusundan üç grup Sovyet topraklarında iyice içlere doğru ilerledi. Milyonlarca Sovyet askeri kuşatılarak teslim olmaya zorlandı. Alman birlikleri Moskova eteklerine doğru ilerlemeye devam etti. Aralık 1941’de Sovyetler Birliği bir karşı saldırı başlatarak, Almanları Moskova’dan geri çekilmeye zorladı.
28 Haziran 1942
ALMAN GÜÇLERİ VOLGA’YA DOĞRU HAREKETE GEÇTİ
Alman güçleri doğuya doğru yeni bir hareket başlattı. Bu sefer hedef, Kafkas petrol alanları ve Volga Nehri üzerindeki Stalingrad şehriydi. Temmuz başlarında Don Nehrini geçen Alman güçleri, Eylül ayı ortasında Stalingrad banliyölerine ulaştı. Sovyet ordu komutanlığı bedeli ne olursa olsun şehri savunma kararı aldı. Sovyet güçleri şehirdeki her sokak için savaştı. 1942 Kasım’ının ortalarında, Almanlar şehrin büyük bölümünü kontrol altına almış, ancak Sovyet savunması kırılamamıştı. 1942 Kasım ayı ortasında Sovyet ordusu Stalingrad’da saf tutan Alman güçlerine karşı bir karşı saldırı başlattı. Asker sayısı 250.000 civarında olan Alman ordusunun tamamını hızla kuşattı.
2 ŞUBAT 1943
ALMAN 6. ORDUSU STALİNGRAD’DA TESLİM OLDU
1942 Kasım ayı ortasında Sovyet ordusu Stalingrad’da saf tutan Alman güçlerine karşı bir karşı saldırı başlattı. Asker sayısı 250.000 civarında olan Alman ordusunun tamamını hızla kuşattı. Aylar süren sert çatışmalardan ve ağır kayıplardan sonra, artık sadece 91.000 kadarı sağ kalan Alman askerleri teslim oldu. 1943’te Sovyet güçleri Almanları Dinyeper Nehri’nin kıyılarına doğru geri püskürttü. Sovyet ordusu, bazı geçici gerilemeler olsa da savaşın sonuna kadar saldıran taraf konumundaydı.
6 HAZİRAN 1944 (D GÜNÜ)
MÜTTEFİKLER FRANSA’YA ÇIKTI
ABD Generali Dwight D. Eisenhower komutasındaki 150.000’den fazla Müttefik askeri Fransa’nın Normandiya kıyılarına çıktı. Müttefikler Normandiya kıyı mevziilerinden saldırıya geçerek, 25 Ağustos 1944’te Paris’e girdi. Ağustos’un sonuna kadar Fransa’nın çoğu kısmını özgürlüğe kavuşturmuşlardı. 1944 Aralık ayında Alman güçlerinin Müttefik güçleri bölüp yok etmek amacıyla Belçika’daki Ardenler Ormanından başlattıkları saldırı batı Müttefiklerini gafil avladı. Müttefik hava güçleri, sert Amerikan savunmasıyla birlikte Alman birliklerinin ilerleyişini durdurdu ve topyekûn geri çekilmeye zorladı. Müttefikler Ardenler Karşı Saldırısı olarak bilinen kesin bir zafer kazanmıştı ve saldırıyı Almanya’nın kendisine doğru devam ettirdi.
22 HAZİRAN 1944
SOVYET GÜÇLERİ EZİCİ BİR SALDIRI BAŞLATTI
Sovyet güçleri tüm Doğu Cephesi boyunca güçlü bir saldırı başlattı. Alman güçleri 1944 Temmuz’unun sonunda neredeyse Varşova’ya kadar geri püskürtüldü. Ağustos ve Eylül 1944’te Almanya’nın geri kalan doğu Avrupa müttefikleri (Romanya, Bulgaristan, Finlandiya) savaş seferberliğinden çekildi. Almanya’nın Mart’ta işgal ettiği Macaristan, Almanya safında kalmaya devam etti.
7 MAYIS 1945
ALMAN GÜÇLERİ TESLİM OLDU
1945 Nisan ayı ortalarında Sovyet güçleri Berlin’e doğru büyük bir saldırı başlattı. 25 Nisan 1945’te, Sovyet güçleri Amerikan güçleriyle birleşerek, orta Almanya’da Elbe Nehri kıyısındaki Torgau’nun batısından saldırıya geçti. Sovyet güçleri 30 Nisan 1945’te orta Berlin’deki komuta sığınağına yaklaştığında, Adolf Hitler intihar etti. Berlin 2 Mayıs 1945’te Sovyet güçlerine teslim oldu. Alman silahlı kuvvetleri batıda 7 Mayıs, doğuda da 9 Mayıs 1945’te koşulsuz olarak teslim oldu. 8 Mayıs 1945 Avrupa’da Zafer Günü (V-E Günü) ilan edildi.