Stefan Moise

Stefan, Moldova’nın başkentinde (Iasi), Doğu Romanya’da yaşayan Çingene bir anne babanın çocuğu olarak dünyaya geldi. Aile, Romanyalılar ve Çingenelerden oluşan karma bir mahallede yaşıyordu. Stefan’ın babası, yerel restoranlarda gitar çalarak geçimlerini sağlıyordu. Stefan, çocukken keman çalmayı öğrendi ve babasıyla birlikte sık sık sahneye çıktı.

1933–39: Gençken ve kendi kendime gelişebilecek kadar büyükken babamdan ayrıldım ve restoranlarda sahne almak için başka bir genç adamla grup kurdum. Moldova’nın her yerinde sahneye çıktık. 1939’da savaşın patlak vermesi, işimiz için kötü oldu ve pek çok restoran kapandı. Ben de geçimimi sağlamak için çareyi çiftlik işlerinde çalışmakta buldum.

1940–44: 1942 yılında Romanya polisi, Iasi’li Çingeneleri topladı ve sığır vagonlarına koyup doğuya gönderdi. Transdinyester’de trenden inince yayan olarak açık alanlara götürüldük ve erzak yetersiz olduğu için açlıktan ölüme terk edildik. Karımın zorlamasıyla kaçmayı başardım. Tabii kemanımı da aldım. Odessa’ya giden bir yük trenine bindim ve bir otelde çalgıcılık işi buldum. Ama onca zaman boyunca karımı ve kız kardeşimi geride bırakmanın verdiği vicdan azabından kurtulamadım. 1944 yılında tutuklandım ve Romanya ordusuna alındım.

Stefan, savaştan sonra karısıyla Iasi’de yeniden bir araya geldi. 1983 yılında emekli olana kadar müzisyenlik yaptı.