![A transport of Jewish prisoners marches through the snow from the Bauschovitz train station to Theresienstadt. [LCID: 69720]](https://encyclopedia.ushmm.org/images/large/781755a6-1ba5-4d8e-8b2b-9f25bdf3687f.jpg)
Przejrzyj alfabetyczny spis artykułów o Holokauście i II wojnie światowej. Dowiedz się więcej o dojściu nazistów do władzy, przyczynach i przebiegu Holokaustu, życiu w nazistowskich obozach i gettach oraz powojennych procesach.
<< Poprzednie | Wyświetlam wyniki 51-76 z 77 dla "Artykuł" | Następne >>
Zapoznaj się z osią czasu kluczowych wydarzeń przed i w trakcie II wojny światowej. Masowa zagłada Żydów w Europie miała miejsce w kontekście II wojny światowej. W miarę jak wojska niemieckie najeżdżały i zajmowały coraz większe terytoria w Europie, Związku Radzieckim i Afryce Północnej, rasistowska i antysemicka polityka reżimu stawała się coraz bardziej radykalna, przechodząc od prześladowań do ludobójstwa.
Podczas II wojny światowej naziści założyli ośrodki zagłady na okupowanych przez Niemcy terenach Europy. Ich jedynym lub głównym celem było masowe mordowanie ludzi. Aby go osiągnąć, nazistowskie władze używały w tych ośrodkach metod eksterminacji na skalę przemysłową.
Pakt niemiecko-sowiecki został podpisany w sierpniu 1939 r. Utorował on drogę do wspólnej inwazji i okupacji Polski przez nazistowskie Niemcy i Związek Radziecki we wrześniu tego roku. Pakt był dogodnym porozumieniem między dwoma zaciekłymi wrogami ideologicznymi. Umożliwiał on nazistowskim Niemcom i Związkowi Radzieckiemu wydzielenie stref wpływów w Europie Wschodniej, jednocześnie zabraniając im wzajemnego ataku przez dziesięć lat. Mimo to niecałe dwa lata później Hitler rozpoczął…
Paragraf 175 był niemieckim przepisem kryminalizującym relacje seksualne między mężczyznami. Przepis ten nie kryminalizował relacji seksualnych między kobietami. Paragraf 175 został wprowadzony jeszcze przed czasami reżimu nazistowskiego. W 1935 r. naziści dokonali jednak nowelizacji paragrafu 175, poszerzając jego zakres i zaostrzając skutki jego naruszania. Było to jedno z głównych narzędzi wykorzystywanych przez nazistów do ścigania homoseksualnych mężczyzn i mężczyzn oskarżonych…
Nazistowskie Niemcy były liderem i głównym sprawcą prześladowań i masowych mordów na europejskich Żydach. Jednak każde z pozostałych europejskich Państw Osi sprzymierzonych z Niemcami (Włochy, Węgry, Rumunia, Bułgaria, Słowacja i Chorwacja) w pewnym stopniu uczestniczyło w Holokauście. Japonia nie brała w nim udziału, a niektórzy europejscy Żydzi znaleźli nawet schronienie na terytorium kontrolowanym przez Japończyków.
Trzema głównymi partnerami w sojuszu Państw Osi były Niemcy, Włochy i Japonia. Te trzy kraje uznawały niemiecką i włoską dominację w Europie kontynentalnej, a także japońską w Azji Wschodniej. Podczas II wojny światowej do sojuszu Państw Osi dołączyło pięć innych państw europejskich. Wszyscy europejscy sojusznicy Niemiec z Państw Osi w pewnym stopniu uczestniczyli w prześladowaniu i mordowaniu Żydów podczas Holokaustu.
W ciągu niespełna dekady naziści przekształcili niemiecką Policję Porządkową w zmilitaryzowaną i morderczą instytucję. Policjanci porządkowi byli sprawcami wielu tragedii Holokaustu. Pilnowali gett, ułatwiali deportacje, polowali na ukrywających się Żydów, dokonywali masakr na Żydach i innych osobach. Policja Porządkowa w znacznym stopniu przyczyniła się do szybkiego i brutalnego ludobójstwa Żydów w Europie.
Po pokonaniu polskiej armii we wrześniu 1939 r. Niemcy bezlitośnie rozprawili się z Polakami mordując tysiące cywilów, organizując rozległe programy pracy przymusowej oraz wysiedlając setki tysięcy ludzi.
Powstanie w getcie warszawskim rozpoczęło się 19 kwietnia 1943 r., gdy niemieccy żołnierze i policja wkroczyli do getta, aby deportować wciąż żyjących jego mieszkańców. Do 16 maja 1943 r. powstanie zostało stłumione, a getto – zrujnowane. Niemcy wywieźli pozostałych mieszkańców getta do obozów koncentracyjnych lub ośrodków zagłady.
Po zakończeniu II wojny światowej trybunały międzynarodowe, krajowe i wojskowe przeprowadziły procesy dziesiątek tysięcy oskarżonych zbrodniarzy wojennych. Próby wymierzenia sprawiedliwości sprawcom nazistowskich zbrodni nadal miały miejsce w XXI w. Niestety większości przestępców nigdy nie osądzono ani nie ukarano. Jednak procesy powojenne ustanowiły ważny precedens prawny. Obecnie trybunały międzynarodowe i krajowe kierują się zasadą, że sprawcy zbrodni wojennych muszą zostać…
Celem nazistowskiego programu „eutanazji” było wymordowanie osób z niepełnosprawnością umysłową i fizyczną. Zdaniem nazistów umożliwiłoby to oczyszczenie „aryjskiej” rasy z ludzi uważanych za wadliwych genetycznie i za obciążenie finansowe społeczeństwa.
Protokoły mędrców Syjonu to najbardziej niesławna i szeroko dystrybuowana publikacja antysemicka czasów współczesnych. Prezentowane w niej kłamstwa na temat Żydów, które wielokrotnie prostowano, są propagowane do dziś, zwłaszcza w Internecie. Osoby i grupy, które powołują się na Protokoły, łączy wspólny cel – sianie nienawiści wobec Żydów.
Te kluczowe daty stanowią kronikę Protokołów mędrców Syjonu, najszerzej dystrybuowanej publikacji antysemickiej czasów współczesnych.
Kiedy naziści doszli do władzy w Niemczech w 1933 r., mieszkało tam kilka tysięcy osób czarnoskórych. Były one nękane i prześladowane, ponieważ naziści uważali osoby czarnoskóre za przedstawicieli tzw. „rasy niższej”. Chociaż nie wprowadzono żadnego odgórnego programu systematycznych mordów na osobach czarnoskórych, wiele z nich trafiało do więzień, było poddawanych przymusowej sterylizacji i zabijanych przez nazistów.
Słowo „Aryjczycy”/„Ariowie” ma długą historię. Początkowo nazywano tak grupy ludów posługujących się pewnymi spokrewnionymi językami, w tym większością języków europejskich i kilkoma azjatyckimi. Z czasem jednak słowo to nabrało innych znaczeń. Na przełomie XIX i XX w. niektórzy badacze przeobrazili Aryjczyków w mityczną „rasę”, którą uważali za lepszą od innych. W Niemczech naziści promowali tę błędną koncepcję, ponieważ gloryfikowała ona Niemców jako…
Obóz ten funkcjonował pod Kijowem od maja 1942 r. do października 1943 r. Syreć był kluczowym miejscem nazistowskiego terroru w Ukrainie, będącej wówczas republiką radziecką. Jego więźniowie byli zmuszani przez nazistów do udziału w niszczeniu dowodów Holokaustu.
Prześladowanie Żydów i innych grup nie było wyłącznie wynikiem działań Hitlera i pozostałych gorliwych zwolenników nazizmu. Nazistowscy przywódcy wymagali aktywnej pomocy lub współpracy ze strony specjalistów pracujących w różnych dziedzinach, którzy w wielu przypadkach nie byli zadeklarowanymi nazistami. Wśród tych ekspertów byli liderzy biznesowi.
Prześladowanie Żydów i innych grup nie było wyłącznie wynikiem działań Hitlera i pozostałych gorliwych zwolenników nazizmu. Nazistowscy przywódcy wymagali aktywnej pomocy lub współpracy ze strony specjalistów pracujących w różnych dziedzinach, którzy w wielu przypadkach nie byli zadeklarowanymi nazistami. Funkcjonariusze publiczni, od urzędników państwowych po sędziów, pomagali w tworzeniu, wdrażaniu i przestrzeganiu przepisów mających na celu pozbawienie Żydów ich praw,…
Prześladowanie Żydów i innych grup nie było wyłącznie wynikiem działań Adolfa Hitlera i pozostałych gorliwych zwolenników nazizmu. Nazistowscy przywódcy wymagali aktywnej pomocy lub współpracy ze strony specjalistów pracujących w różnych dziedzinach, którzy w wielu przypadkach nie byli zadeklarowanymi nazistami. Obywatele ówczesnych Niemiec wykonujący zawody medyczne odegrali kluczową rolę w kształtowaniu i wprowadzaniu w życie wielu polityk nazistowskich. Znaczna liczba lekarzy i…
Prześladowanie Żydów i innych grup nie było wyłącznie wynikiem działań Hitlera i pozostałych gorliwych zwolenników nazizmu. Nazistowscy przywódcy wymagali aktywnej pomocy lub współpracy ze strony specjalistów pracujących w różnych dziedzinach, którzy w wielu przypadkach nie byli zadeklarowanymi nazistami. Przywódcy kościelni i inni członkowie konserwatywnej elity, mający wpływ na opinię publiczną, praktycznie milczeli na temat prześladowań Żydów.
Prześladowanie Żydów i innych grup nie było wyłącznie wynikiem działań Hitlera i pozostałych gorliwych zwolenników nazizmu. Nazistowscy przywódcy wymagali aktywnej pomocy lub współpracy ze strony specjalistów pracujących w różnych dziedzinach, którzy w wielu przypadkach nie byli zadeklarowanymi nazistami. Niemieccy policjanci odgrywali kluczową rolę w umacnianiu władzy nazistów oraz prześladowaniu i masowym mordowaniu Żydów i innych grup społecznych.
Prześladowanie Żydów i innych grup nie było wyłącznie wynikiem działań Hitlera i pozostałych gorliwych zwolenników nazizmu. Nazistowscy przywódcy wymagali aktywnej pomocy lub współpracy ze strony specjalistów pracujących w różnych dziedzinach, którzy w wielu przypadkach nie byli zadeklarowanymi nazistami. Wojskowi odgrywali zasadniczą rolę w umacnianiu władzy nazistów oraz prześladowaniu i masowym mordowaniu Żydów i innych grup społecznych.
Prześladowanie Żydów i innych grup nie było wyłącznie wynikiem działań Hitlera i pozostałych gorliwych zwolenników nazizmu. Nazistowscy przywódcy wymagali aktywnej pomocy lub współpracy ze strony specjalistów pracujących w różnych dziedzinach, którzy w wielu przypadkach nie byli zadeklarowanymi nazistami. Prawnicy, lekarze i profesorowie uniwersyteccy byli aktywnie zaangażowani w proces usuwania Żydów ze swoich kręgów lub na inne sposoby współpracowali z reżimem nazistowskim przy…
Aby wypełnić plan masowego wymordowania europejskich Żydów, SS założyło ośrodki zagłady, których wyłącznym lub głównym zadaniem było zabijanie ludzi w komorach gazowych. Pośród nich był obóz w Sobiborze. Stanowił on jeden z trzech ośrodków zagłady uczestniczących w akcji „Reinhardt”, planie SS mającym na celu zabicie prawie dwóch milionów Żydów mieszkających w Generalnym Gubernatorstwie, zarządzanym przez Niemców terenie okupowanej Polski.
Aby wypełnić plan masowego wymordowania europejskich Żydów, SS założyło ośrodki zagłady, których wyłącznym lub głównym zadaniem było zabijanie ludzi w komorach gazowych. Pośród nich był obóz w Treblince. Stanowił on jeden z trzech ośrodków zagłady uczestniczących w akcji „Reinhardt”, planie SS mającym na celu zabicie prawie dwóch milionów Żydów mieszkających w Generalnym Gubernatorstwie, zarządzanym przez Niemców terenie okupowanej Polski.
Jesienią 1940 r. władze niemieckie utworzyły getto w Warszawie, w największym polskim mieście zamieszkiwanym przez największą liczbę Żydów. Niemal 30 procent populacji miasta stłoczono na 2,4 procentach jego obszaru.
We would like to thank Crown Family Philanthropies, Abe and Ida Cooper Foundation, the Claims Conference, EVZ, and BMF for supporting the ongoing work to create content and resources for the Holocaust Encyclopedia. View the list of donor acknowledgement.
