Οι Εβραίοι στην προπολεμική Γερμανία

Εβραίοι ζούσαν στη Γερμανία από τον Μεσαίωνα. Και, όπως στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, αντιμετώπισαν κι εκεί εκτεταμένους διωγμούς για πολλούς αιώνες. Οι Εβραίοι της Γερμανίας απέκτησαν τα ίδια δικαιώματα με τους Χριστιανούς Γερμανούς μόλις τον 19ο αιώνα. Μέχρι το 1933, όταν οι Ναζί ανέβηκαν στην εξουσία, οι Εβραίοι είχαν ενσωματωθεί, ακόμα και αφομοιωθεί, στη γερμανική κοινωνία. Παρά την ενσωμάτωσή τους, οι Εβραίοι της Γερμανίας συνέχιζαν να διατηρούν μια διακριτή ταυτότητα και κουλτούρα.

Το 1933 ο εβραϊκός πληθυσμός της Γερμανίας αριθμούσε περί τις 525.000. Ήταν λιγότερο από το 1% του συνολικού πληθυσμού της Γερμανίας.

Οι περισσότεροι Εβραίοι της Γερμανίας (περίπου 400.000 άτομα) διέθεταν γερμανική υπηκοότητα. Πολλοί από αυτούς τους Εβραίους προέρχονταν από οικογένειες που είχαν ζήσει στη Γερμανία για αιώνες. Αυτές οι οικογένειες είχαν ως κύρια γλώσσα τα γερμανικά. Οι περισσότεροι θεωρούσαν τους εαυτούς τους Γερμανούς. Σε κάποιες περιπτώσεις, είχαν συνάψει γάμο με μη-Εβραίους.

Επιπλέον, υπήρχαν περίπου 100.000 Εβραίοι χωρίς γερμανική υπηκοότητα. Αυτοί ήταν Εβραίοι των οποίων οι οικογένειες είχαν μεταναστεύσει στη Γερμανία τις πιο πρόσφατες δεκαετίες. Οι περισσότεροι είχαν έρθει από την ανατολική Ευρώπη. Μερικοί από αυτούς τους Εβραίους είχαν επίσης ενσωματωθεί σε μεγάλο βαθμό στη γερμανική κοινωνία. Άλλοι ζούσαν σε ξεχωριστές κοινότητες με τις δικές τους παραδόσεις. Οι Εβραίοι που ζούσαν σε αυτές τις κοινότητες μιλούσαν γίντις, μια γλώσσα που χρησιμοποιόταν μεταξύ των Εβραίων της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης

Παρόλο που δεν είχαν όλοι οι Εβραίοι που κατοικούσαν στη Γερμανία την ίδια προέλευση, οι Εβραίοι της Γερμανίας είχαν μεταξύ τους πολλά κοινά. Υπήρχαν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που καθόριζαν τη ζωή των Εβραίων της Γερμανίας. Αυτά ήταν που έκαναν τον εβραϊκό πληθυσμό να ξεχωρίζει ελαφρώς από την υπόλοιπη γερμανική κοινωνία.

Πώς ήταν η ζωή των Εβραίων στη Γερμανία λίγο πριν την άνοδο των Ναζί στην εξουσία;

  • Η πλειονότητα των Εβραίων (περίπου το 70%) ζούσαν σε μεγάλες πόλεις με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων. Εν συγκρίσει, περίπου το 50% τον μη-Εβραίων Γερμανών ζούσε σε πόλεις με πληθυσμό μικρότερο από 10.000 κατοίκους. Εντούτοις, κάποιοι Εβραίοι ζούσαν πράγματι σε μικρότερες πόλεις και αγροτικές περιοχές.
  • Πολλοί ήταν οι Εβραίοι που πήγαιναν σπάνια ή και ποτέ σε συναγωγή. Ωστόσο, οι περισσότεροι από αυτούς συνέχιζαν να τιμούν τις εβραϊκές γιορτές. Ένα μικρό μέρος του πληθυσμού των Εβραίων της Γερμανίας τηρούσε αυστηρά τις εβραϊκές θρησκευτικές πρακτικές.
  • Κάποιοι Εβραίοι ήταν φτωχοί, παρόλο που οι περισσότεροι Εβραίοι ανήκαν στη μεσαία τάξη. Πολλοί ήταν αυτοί που είτε εργάζονταν σε, είτε διατηρούσαν οι ίδιοι μικρές επιχειρήσεις. Οι Εβραίοι εργάζονταν επίσης ως ράφτες, δημόσιοι υπάλληλοι, γιατροί, δικηγόροι, δημοσιογράφοι, τραπεζικοί υπάλληλοι, εργάτες σε εργοστάσια, καθηγητές και δάσκαλοι. Ορισμένοι ήταν πλούσιοι επιχειρηματίες.
  • Πολλοί ήταν οι Εβραίοι που έβλεπαν τους εαυτούς τους ως μια θρησκευτική ομάδα. Ήταν Γερμανοί που ασκούσαν τον Ιουδαϊσμό. Άλλοι έβλεπαν τους εαυτούς τους ως μια εθνοτική ομάδα. Ήταν Εβραίοι που ζούσαν στη Γερμανία.

Παρόλο που είχαν ενσωματωθεί στη γερμανική κοινωνία, οι Εβραίοι αντιμετώπιζαν διακρίσεις στη Γερμανία. Για παράδειγμα, δεν πίστευαν όλοι οι Γερμανοί ότι οι Εβραίοι μπορούσαν να είναι Γερμανοί. Μερικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων και πολλών πανεπιστημιακών φοιτητικών συλλόγων, απαγόρευαν στους Εβραίους να γίνουν μέλη. Μερικά πολιτικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένου και του Ναζιστικού Κόμματος, τοποθεντούνταν ανοιχτά εναντίον των Εβραίων. Στον Τύπο προβάλλονταν αρνητικά στερεότυπα για τους Εβραίους.

Σημαντικές ημερομηνίες

1871
Χειραφέτηση των Εβραίων

Με την ενοποίηση της Γερμανίας ως έθνος το 1871, οι Εβραίοι που ζούσαν στη γερμανική επικράτεια απέκτησαν τα πλήρη δικαιώματα της γερμανικής υπηκοότητας. Αυτό ονομάστηκε Χειραφέτηση των Εβραίων. Για τους Εβραίους της Γερμανίας, αυτό σήμαινε ότι είχαν πλέον ίσα δικαιώματα ως πολίτες απέναντι στον νόμο. Για παράδειγμα, δεν υπήρχαν πλέον νομικοί περιορισμοί ως προς το πού επιτρεπόταν να ζήσουν οι Εβραίοι και τι επαγγέλματα μπορούσαν να ασκήσουν. Η Χειραφέτηση των Εβραίων αποτέλεσε μέρος ενός ευρύτερου συνόλου αλλαγών στην πολιτική ζωή και στην κοινωνία σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τον 19ο αιώνα, όλο και περισσότεροι ήταν οι Ευρωπαίοι που αποδέχονταν την ελευθερία πίστης και άλλα δικαιώματα. Αυτό οδήγησε σε μια νέα, πιο περιεκτική, αντίληψη του τι σημαίνει να είναι κάποιος πολίτης. Παρά την ισότητα που οριζόταν πλέον δια νόμου, οι Εβραίοι εξακολουθούσαν να αντιμετωπίζουν προκαταλήψεις και διακρίσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη.

1914-1918
Οι Εβραίοι μάχονται στον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο

Το καλοκαίρι του 1914, η Γερμανία μπαίνει στον Α´ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τουλάχιστον 100.000 Γερμανοί Εβραίοι στρατιώτες λαμβάνουν μέρος σε αυτόν τον πόλεμο. Η πλειονότητα αυτών των Εβραίων μάχονταν στην πρώτη γραμμή. Μέχρι τη λήξη του πολέμου, 12.000 από αυτούς είχαν χάσει τη ζωή τους.

Παρόλα αυτά, κάποιοι Γερμανοί ισχυρίστηκαν ότι οι Εβραίοι είναι δειλοί. Κατηγόρησαν ψευδώς τους Εβραίους ότι αμέλησαν τα στρατιωτικά τους καθήκοντα. Με την ήττα της Γερμανίας στον Α´ Παγκόσμιο Πόλεμο τον Νοέμβριο του 1918, πολλοί Γερμανοί μένουν εμβρόντητοι. Κάποιοι αρνούνται να πιστέψουν ότι η Γερμανία έχασε πραγματικά τον πόλεμο. Αντ’ αυτού, πίστευαν σε μια θεωρία συνωμοσίας. Όσοι αποδέχονταν αυτήν τη θεωρία, ισχυρίζονταν πως η Γερμανία δεν ηττήθηκε στρατιωτικά. Αντ’ αυτού, επέμειναν ότι η Γερμανία προδόθηκε από εσωτερικούς εχθρούς, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονταν και οι Εβραίοι. Αναφέρονταν σε αυτήν τη θεωρία ως την «πισώπλατη μαχαιριά». Όπως και άλλα αρνητικά στερεότυπα για τους Εβραίους, ο μύθος της πισώπλατης μαχαιριάς είναι πέρα για πέρα αναληθής.

1922
Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν λαμβάνει το Βραβείο Νόμπελ

Ο Γερμανός Εβραίος φυσικός Άλμπερτ Αϊνστάιν βραβεύεται το 1921 με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής. Το 1922, λαμβάνει και επίσημα το βραβείο. Ο Αϊνστάιν είναι μόνο ένας από τους πολλούς επιτυχημένους Γερμανούς Εβραίους επιστήμονες. Κάποιοι άλλοι είναι ο Ρίχαρντ Μάρτιν Βίλστετερ, που το 1915 βραβεύτηκε με το Νόμπελ Χημείας, και ο Τζέιμς Φρανκ, που το 1925 βραβεύτηκε με το Νόμπελ Φυσικής.