حَییم فرنکل Chaim Frenkiel

حَییم سومین پسر از هفت پسر خانواده‌ای یهودی و مذهبی بود. آنها در شهری نزدیک ورشو به نام گامبین زندگی می‌کردند، پدر حَییم کلاهدوز بود. یکی از کنیسه‌های قدیمی لهستان در شهر گابین قرار داشت. این کنیسه در سال ۱۷۱۰ از چوب ساخته شده بود. خانواده‌ی حَییم مانند اکثر خانواده‌های یهودی شهر، در نزدیکی کنیسه می‌زیستند. این خانواده‌ی نه نفره در یک آپارتمان یک خوابه در طبقه‌ی بالای یک ساختمان سه طبقه زندگی می‌کردند.

۱۹۳۳-۳۹: در سپتامبر سال ۱۹۳۹، دو ماه قبل از ۱۲ سالگی من، آلمان به لهستان حمله کرد. در گامبین ۱۰ نفر در خیابان مورد شلیک قرار گرفتند، پزشکان و معلمان از شهر بیرون رانده شده و همسایه‌ای که مرتب بر علیه آلمان صحبت می‌کرد، دستگیر شده و چند هفته بعد، خانواده‌اش جعبه‌ای حاوی خاکستر باقی مانده‌اش را دریافت کردند. سپس آلمان شروع کرد تا یهودیان را به وحشت بیاندازد . بر روی کنیسه و خانه‌های اطراف آن بنزین ریخته و آنها را سوزاندند.

۱۹۴۰-۴۵: در سن ۱۴ سالگی، مرا به همراه برادرانم شموئل و یاکوب به چندین اردوگاه کار اجباری فرستاندند. غذا کمیاب بود، بنابراین ما غذا را هر وقت ممکن بود جیره‌بندی می کردیم. وقتی برای کار خارج از اردوگاه بودیم، از خانه‌ه،ا غذا گدایی می‌کردیم یا در سطل آشغال، دور ریزها را جستجو می‌کردیم. شموئل شبها برای چیدن کلم از زمین‌های اطراف، از زیر نرده‌های اردوگاه رد می‌شد. یک بار، پنج پسر برای جیره بندی غذا حلق آویز شدند، اما این ما را متوقف نکرد. من و یاکوب یک آرزو داشتیم: که در جنگ زنده بمانیم، مقدار زیادی نان داشته باشیم، پشت میز بنشینیم و آنقدر بخوریم تا سیر شویم.

در سال ۱۹۴۳ حییم به آشویتس منتقل شد و ۱۷ ماه در آنجا ماند. بعد از راه پیمایی اجباری به آلمان، در آوریل سال ۱۹۴۵ آزاد شد.او در سال ۱۹۴۰ به ایالات متحده مهاجرت نمود.