خایا کوزلوفسکی
تاریخ تولد: ۱۵ مهٔ ۱۹۲۲
ایویه, لهستان
خایا بزرگترین فرزند یک خانواده یهودی از طبقه متوسط بود که چهار فرزند داشتند و در شهر ایویه در شمال شرقی لهستان زندگی می کردند. پدرش با آهنگری امرار معاش می کرد. خایا ابتدا به یک مدرسه یهودی خصوصی می رفت که در آن دروس مذهبی و غیرمذهبی تدریس می شد. در کلاس چهارم او به یک مدرسه دولتی منتقل شد، و بعد از ظهرها نیز به یک مدرسه عبری زبان می رفت.
39-1933: من عضو یکی از سازمان های جوانان صهیونیست در ایویه بودم. ما به سخنرانی هایی که اغلب درباره فلسطین بود گوش می دادیم و در فعالیت های ورزشی متعدد شرکت می کردیم. در سال 1937، من از دبیرستان فارغ التحصیل شدم و به یادگیری خیاطی زنانه مشغول شدم. پس از اینکه روس ها در سال 1939 منطقه ما در لهستان را اشغال کردند، من وارد دانشکده پرستاری در اسلونیم شدم. پیش از اشغال کشور به دست روس ها، نمی توانستم از عهده مخارج تحصیلات برآیم، اما در آن زمان دولت به تحصیلات عالی کمک مالی می کرد.
42-1940: بعد از حمله آلمان به اتحاد جماهیر شوروی، من به ایویه بازگشتم. در سال 1942، یک گروه پارتیزانی، که دوستم، روبن هم جزو آنها بود، به من در فرار از گتوی ایویه کمک کرد. من در یک بیمارستان پارتیزانی در جنگل که در یک غار استتار شده قرار داشت، مشغول به کار شدم. ما ذخیره های دارویی را از فروشگاه هایی که آلمانی ها گرفته بودند "برمی داشتیم" و در زیر نور چراغ های روغن سوز عمل جراحی انجام می دادیم. لوازم عمل جراحی را با جوشاندن ضدعفونی می کردیم. ما از مشروب به عنوان ماده بیهوشی، و از نمک برای تمیز کردن زخم ها استفاده می کردیم. اگر برای قطع عضو، اره جراحی در اختیار نداشتیم، از اره نجاری استفاده می کردیم.
خایا و روبن در سال 1942، هنگامی که هنوز با پارتیزان ها بودند، ازدواج کردند. آنها در ژوئیه سال 1944 آزاد شدند و در سال 1949 به ایالات متحده مهاجرت کردند.