الیاس (الیا) گِروسمن Elias (Elya) Grosmann

الیاس در شهر کوچکی در شمال شرقی اسلوواکی به دنیا آمد. خانواده‌ی او یهودی بودند، و او در محیطی مذهبی که به زبان های عبری و مجاری صحبت می کردند رشد کرد . پدرش دستفروش بود و مادرش یک فروشگاه کوچک را اداره می کرد. الیاس به علاوه‌ی مدرسه دولتی، در آموزشگاه مذهبی مدزیلابورک Medzilaborce شرکت می‌کرد و دانش مذهبی نیز می‌‌آموخت.

۱۹۳۳-۳۹: مردم شهر، بیشتر یهودی بودند و درباره‌ی نازی های آلمانی نگران بودند. پیوستن آلمان به اتریش در مارس ۱۹۳۸ برای ما یک هشدار بود. بعضی ها به فلسطین رفتند، اما رهبر یهودی شهر ما با ایجاد یک کشور یهودی در فلسطین مخالف بود. من یکی از معدود صهیونیست های شهر بودم. هنگامی که در سال ۱۹۳۹ اسلوواکی استقلال یافت، هم پیمان آلمان نازی شد و قوانین ضد یهود را هم اعمال کرد. دعا می‌کردیم که خداوند ما را نجات دهد.

۱۹۴۰-۴۴: دولت اسلواکی شغل خانوادگی ما را "مالکیت آریایی" اعلام کرد و ما وسیله معاش خود را از دست دادیم. بعد از تولد بیست سالگی ام، به گردان کار اسلوواکی فراخوانده شدم. گردان ما به عنوان "گردان کاشر" شناخته می‌شد. من به اندازه‌ی سایر سربازان مزد می گرفتم ولی به جای اسلحه، به من بیل داده بودند. کار من ساخت جاده بود. کار سختی بود ولی تا اکتبر ۱۹۴۴، هنگامی که اس اس ما را محاصره و دستگیر کرد، در امان بودم. چهار روز بعد به آشویتس رسیدم، در آنجا به جای اتاق گاز، برای کار انتخاب شدم.

الیاس در ژانویه ۱۹۴۵ به اردوگاه فلانسنبورگ Flossenbürg منتقل شد و در بالاخره، در ۲ مه ۱۹۴۵در نزدیکی داخائو توسط نیروهای آمریکایی آزاد شد. او در سال ۱۹۴۷ به ایالت متحده مهاجرت کرد.