Lila Lam

Lila urodziła się w żydowskiej rodzinie w Stanisławowie, mieście zamieszkanym głównie przez Żydów. Jej rodzina posiadała pole naftowe i rafinerię, a ojciec Lili – z wykształcenia prawnik - pomagał przy prowadzeniu firmy. Kiedy Lila osiągnęła wiek szkolny, jej rodzice postanowili, że zamiast pójść do szkoły podstawowej, będzie się uczyć prywatnie w domu. 1933-39: Żydowskie święta zawsze były wyjątkowymi dniami. Choć rodzina Lili nie była religijna, święta były…

Chana Mazansky-Zaidel

Chana była jednym z sześciorga dzieci w żydowskiej rodzinie. W 1914 r., po wybuchu I wojny światowej i rok po śmierci jej ojca, rodzina uciekła do Rosji. Po wojnie wróciła na Litwę i osiedliła się we wsi Pompiany, w domu dziadków Chany. Kiedy trójka jej najstarszego rodzeństwa przeprowadziła się w latach 20. do Południowej Afryki, Chana wspierała rodzinę szyciem. 1933-39: Chana pracowała jako szwaczka w Pompianach; w połowie lat 30. poznała i poślubiła Chanocha Zaidela. Po ślubie…

Wilma Schlesinger Mahrer

Wilma była starszą z dwóch córek pary niemieckojęzycznych Żydów. Jej mąż, Gyula Mahrer, był węgierskim Żydem, który walczył w armii węgierskiej podczas I wojny światowej. Para mieszkała w stolicy Węgier, Budapeszcie, gdzie wychowała dwie córki. Mieszkali blisko starszej z nich, Kornelii, która w 1928 r. wyszła za mąż. 1933-39: Pierwsza wnuczka Wilmy, Maria, urodziła się w dzień jej 55-tych urodzin. W 1936 r. Wilma miała już pięcioro wnuków; troje z nich mieszkało w…

Stefan Moise

Stefan urodził się w stolicy Mołdawii, w rejonie położonym we wschodniej Rumunii; był synem romskiej ("cygańskiej") pary. Rodzina Stefana mieszkała w okolicy zamieszkanej przez Romów i Rumunów. Jego ojciec zarabiał na życie grając na gitarze w restauracjach. Jako dziecko Stefan nauczył się grać na skrzypcach i często występował z ojcem. 1933-39: Jako nastolatek – wystarczająco dorosły, żeby zacząć pracę na własny rachunek – Stefan odłączył się od ojca i zaczął…

Harry Pauly

Harry, który dorastał w Berlinie, w młodości zakochał się w teatrze. W wieku piętnastu lat zaczął grać niewielkie role w teatrze przy Nollendorfplatz. Uczył się też zawodu fryzjera, ale nie przepadał za tą pracą. Większość czasu spędzał z innymi aktorami, zarówno w teatrze, jak i w klubach nocnych uczęszczanych przez homoseksualistów. 1939-39: Kiedy naziści doszli do władzy, zamknęli gejowskie bary. Niektórzy homoseksualiści, szczególnie żydowskiego pochodzenia, zginęli z…

Max Rosenblat

Rodzice Maxa, Tauba i Icyk, poznali się jako dzieci w 1925 r. Tauba była córką krawca, który zatrudniał w swoim zakładzie czeladników; jednym z nich był Icyk. Młodzi się zakochali się w sobie i marzyli o ślubie, choć rodzina Tauby nie pochwalała ich związku. 1933-39: Tauba i Icyk wzięli ślub w 1938 r. Wprowadzili się do mieszkania przy ulicy Żeromskiego 49 w Radomiu, gdzie Icyk otworzył damski salon krawiecki. Max urodził się w lipcu 1939 r. Miał kręcone włosy i niebieskie oczy…

Izaak Saleschutz

Izaak był jednym z siedmiorga dzieci pary pobożnych chasydów ze wsi o nazwie Dubas. Przed 1900 r. jego rodzeństwo wyemigrowało do Ameryki; Izaak został w Polsce ze względu na swoje silne przekonania religijne. W wieku 18 lat zawarł małżeństwo z Ester Berl, skojarzone przez rodziców młodych. Zamieszkali w Kolbuszowej, pobliskim miasteczku, gdzie Izaak prowadził dochodową hurtownię wielobranżową. 1933-39: 9 września 1939 r. armia niemiecka zajęła Dubas. Żołnierze powiesili dwóch…

Ossi Stojka

Ossi był najmłodszym z sześciorga dzieci w katolickiej rodzinie Romów („Cyganów”), którzy mieszkali w ruchomym wozie. Ich tabor spędzał zimy w Wiedniu, stolicy Austrii, a lata – na austriackiej wsi. Stojkowie należeli do romskiej grupy etnicznej zwanej Lowarami i utrzymywali się z wędrownego handlu końmi. Przodkowie Ossiego mieszkali w Austrii od ponad 200 lat. 1933-39: Ossi miał dwa lata, kiedy w marcu 1938 r. Niemcy zaanektowali Austrię. Kiedy wmaszerowali, Stojkowie zimowali w swoim…

Władysław Tadeusz Surmacki

Władysław, syn polskich katolików, chodził do szkoły w Warszawie, a w 1914 r. ukończył studia miernicze w Moskwie. Po udziale w walkach podczas I wojny światowej, dowodził oddziałem artylerii konnej w Warszawie, pracował w Wojskowym Instytucie Geograficznym oraz wykładał topografię. W 1925 r. założył rodzinę, a po odejściu z armii w 1929 r. otworzył firmę mierniczą. 1933-39: Kiedy latem 1939 r. nadciągała wojna z Niemcami, Władysław zgłosił się na ochotnika do armii, ale…

Gerda Weissmann

Gerda urodziła się w mieszczańskiej żydowskiej rodzinie w Bielsku, mieście znanym z przemysłu włókienniczego. Edukację zaczęła w polskiej szkole państwowej, a potem przeniosła się do katolickiej szkoły dla dziewcząt. Rabin mógł przychodzić do szkoły i udzielać żydowskim uczennicom lekcji religii. 1933-39: W piątek 1 września 1939 r. gdy na niebie pojawiły się niemieckie myśliwce, wielu ludzi uciekło z miasta. Rodzina Gerdy została jednak na miejscu i przeżyła intensywny…

Feige Schwarzfink

Feige urodziła się w religijnej rodzinie żydowskiej w polskiej wsi o nazwie Szydłowiec. Wraz z rodzicami, sześciorgiem rodzeństwa i wiekowymi dziadkami mieszkała w domu, który – jak wiele innych we wsi – nie miał bieżącej wody, kanalizacji ani prądu. Ojciec Feige był szewcem. 1933-39: Popołudniami, po lekcjach w szkole publicznej, Feige uczyła się w żydowskiej szkole wyznaniowej. Bez wiedzy rodziców uczęszczała na spotkania Bundu, żydowskiej partii socjalistycznej. Feige i jej…

Irena Elżbieta Woś

Irena była drugim z czworga dzieci urodzonych w religijnej katolickiej rodzinie z Warszawy. Jej ojciec miał dochodowy zakład włókienniczy. Kiedy Irena miała 10 lat, jej rodzina przeniosła się do wygodnego mieszkania blisko Zamku Królewskiego i Wisły. W 1930 r. Irena zaczęła chodzić do prywatnej szkoły podstawowej. 1933-39: W wieku 14 lat Irena rozpoczęła naukę w szkole średniej. Dobrze się uczyła i chciała zostać lekarzem. 1 września 1939 r., kiedy miała zacząć nowy rok szkolny,…

Fiszel Felman

Fiszel był najstarszym z siedmiorga dzieci w mówiącej w jidysz, religijnej żydowskiej rodzinie. Kiedy był małym chłopcem, rodzina przeprowadziła się do Sokołowa Podlaskiego, przemysłowego miasta w środkowej Polsce z dużą (liczącą ok. 5,000 osób) populacją żydowską. Fiszel poszedł do szkoły wyznaniowej. W 1932 r., w wieku 21 lat, został powołany do armii polskiej. 1933-39: Po dwóch latach w polskiej kawalerii Fiszel wrócił do Sokołowa Podlaskiego, gdzie wyuczył się zawodu…

Elka Rosenstein

Elka wychowała się w dużej, mówiącej w jidysz żydowskiej rodzinie z Sokołowa Podlaskiego, przemysłowego miasta w środkowej Polsce z dużą (liczącą ok. 5,000 osób) żydowską populacją. Elka ukończyła szkołę w wieku 14 lat, a potem została krawcową. Pracowała w domu, szyjąc ubrania dla różnych kupców odzieżowych w mieście. 1933-39: niezamężna Elka mieszkała z rodzicami, kiedy 1 września 1939 r. wybuchła wojna między Niemcami a Polską. Niemieckie samoloty zbombardowały…

Herszel Gerszonowicz

Herszel był czwartym z ośmiorga dzieci żydowskich rodziców; urodził się w południowo-środkowej Polsce. Jego ojciec był operatorem maszyn i ślusarzem. Herszel należał do syjonistycznej organizacji młodzieżowej Ha-Szomer Ha-Cair, i grał w piłkę nożną w żydowskiej drużynie. Jako czternastolatek odszedł ze szkoły, aby zostać czeladnikiem u ojca swojej przyrodniej siostry, który był krawcem. 1933-39: Herszel pracował w Miechowie jako krawiec, gdy 1 września 1939 r. Niemcy najechali…

Judith Gabriel Dichter

Judith, nazywana Julie, była jednym z pięciorga dzieci religijnych węgierskich Żydów, urodzonym w Burgenlandzie, wschodnim kraju związkowym Austrii, który do 1921 r. należał do Węgier. Wyszła za Tobiasa Dichtera, handlarza obwoźnego z Wiednia, którego klientem był jej ojciec. Dichterowie przeprowadzili się do mieszkania w żydowskiej dzielnicy Wiednia, Leopoldstadt, gdzie wychowywali dwoje dzieci. 1933-39: Niemcy zaanektowali Austrię. Tydzień po aneksji Niemcy przyszli do mieszkania…

Paweł Woś

Paweł, katolik, w 1914 r. uciekł do Gdańska (wówczas Danzig, Niemcy), aby uniknąć poboru do armii rosyjskiej. Ponieważ Niemcy prowadziły wojnę z Rosją, władze niemieckie aresztowały Pawła jako obywatela wrogiego państwa i wysłały go na roboty do gospodarstwa na północy kraju. Tam paweł poznał Annę Szachowską, którą poślubił w 1918 r. Para przeprowadziła się do Warszawy, gdzie wychowywała czworo dzieci. W 1930 r. Paweł otworzył firmę włókienniczą. 1933-39: Mimo kryzysu…

Samson Reichstein

Samson, syn żydowskich rodziców, wychował się w Tarnopolu. Jego ojciec zmarł, kiedy Samson miał 13 lat; chłopiec zaczął pracować, żeby pomóc w utrzymaniu matki i czworga rodzeństwa. W październiku 1918 r. Samson poślubił Kaethe Ert, po czym przeprowadził się z nią do Hanoweru w Niemczech, gdzie pracował jako handlarz obwoźny. Ich syn Herbert urodził się w 1920 r.  1933-39: W 1938 r. Samson i Kaethe, jako polscy obywatele, załatwili synowi amerykańską wizę wyjazdową w ramach…

Adolphe Arnold

Adolphe urodził się w katolickiej rodzinie w Alzacji będącej wówczas pod rządami Niemiec. Odkąd został sierotą w wieku 12 lat, wychował go wuj, który wysłał go do szkoły sztuk pięknych w Miluzie, gdzie wyspecjalizował się w projektowaniu. Adolphe ożenił się we wsi o nazwie Husseren-Wesserling w południowej Alzacji, a w 1930 r. Arnoldom urodziła się córka. W 1933 r. przeprowadzili się do pobliskiej Miluzy. 1933-39: Adolphe pracował w Miluzie jako konsultant artystyczny dla jednej…

Lisa Dawidowicz

Lisa urodziła się w żydowskiej rodzinie w niewielkim mieście o nazwie Ostróg w południowo-wschodniej Polsce (obecnie Ukraina). Jej rodzice prowadzili w domu sklep spożywczy, który zajmował przednią część budynku; rodzina mieszkała na jego tyłach. Ostróg był ważnym ośrodkiem żydowskiej myśli religijnej; w 1933 r. Żydzi stanowili prawie dwie trzecie populacji miasta. 1933-39: Rodzina Lisy była wierząca i regularnie chodziła na nabożeństwa. Lisa uczyła się w polskiej szkole do…

Masakry dokonane przez Einsatzgruppen w Europie Wschodniej

Miejsca masakr dokonanych przez Einsatzgruppen w Ukrainie i okolicach

Latem 1941 r., po ataku Niemiec na Związek Radziecki, Niemcy rozpoczęli masowe rozstrzelania żydowskich mężczyzn, kobiet i dzieci na terenach przejętych od wojsk radzieckich. Morderstwa te były częścią „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”, czyli masowego mordowania europejskich Żydów. Wiele z tych masowych rozstrzelań zostało zorganizowanych i popełnionych przez specjalne grupy operacyjne, zwane po niemiecku Einsatzgruppen. Jednostki Einsatzgruppen podążały za armią…

Claude J. Letulle

Claude dorastał w katolickiej paryskiej rodzinie wraz z czworgiem rodzeństwa. Jego ojciec, lekarz, prowadził dochodowy gabinet i laboratorium medyczne. Zachęcał syna do studiowania medycyny i dołączenia do jego przychodni, ale Claude’a bardziej interesowało prawo. 1933-39: Claude uczył się dalej i w 1936 r. zaczął studiować prawo na uniwersytecie. W połowie 1939 r. zagrożenie Niemiec względem Francji wzrosło, a 3 września tego roku Francja wypowiedziała Niemcom wojnę. Claude…

Leo Schneiderman opisuje przybycie do Auschwitz, selekcję oraz oddzielenie od rodziny

Niemcy rozpoczęli inwazję na Polskę we wrześniu 1939 r. Leo i jego rodzina zostali zamknięci w łódzkim getcie. Leo został zmuszony do pracy jako krawiec w fabryce mundurów. W 1944 r. zlikwidowano łódzkie getto, a Leo został deportowany do Auschwitz. Następnie został wysłany do kompleksu obozów pracy Gross-Rosen. W miarę zbliżania się armii radzieckiej więźniowie byli przenoszeni do obozu Ebensee w Austrii. Obóz Ebensee został wyzwolony w 1945 r.

Wallace Witkowski opisuje ciężkie warunki życia nie-Żydów w Polsce

Wallace i jego bliscy byli polskimi katolikami. Jego ojciec był inżynierem chemii, a matka nauczycielką. Niemcy rozpoczęli okupację Kielc w 1939 roku, gdzie Wallace był świadkiem pogromu Żydów w 1942 roku. W czasie wojny Wallace działał w podziemiu antyfaszystowskim jako kurier pomiędzy grupami partyzanckimi. W 1946 roku, już w wyzwolonej Polsce, Wallace był świadkiem pogromu kieleckiego. Udało ponownie połączyć mu się z ojcem w Stanach Zjednoczonych w 1949 roku. Następnie dołączyli…

Treblinka

Aby wypełnić plan masowego wymordowania europejskich Żydów, SS założyło ośrodki zagłady, których wyłącznym lub głównym zadaniem było zabijanie ludzi w komorach gazowych. Pośród nich był obóz w Treblince. Stanowił on jeden z trzech ośrodków zagłady uczestniczących w akcji „Reinhardt”, planie SS mającym na celu zabicie prawie dwóch milionów Żydów mieszkających w Generalnym Gubernatorstwie, zarządzanym przez Niemców terenie okupowanej Polski.

Bełżec

Aby wypełnić plan masowego wymordowania europejskich Żydów, SS założyło ośrodki zagłady, których wyłącznym lub głównym zadaniem było zabijanie ludzi w komorach gazowych. Pośród nich był obóz w Bełżcu. Stanowił on jeden z trzech ośrodków zagłady uczestniczących w akcji „Reinhardt”, planie SS mającym na celu zabicie prawie dwóch milionów Żydów mieszkających w Generalnym Gubernatorstwie, zarządzanym przez Niemców terenie okupowanej Polski.

Sobibór

Aby wypełnić plan masowego wymordowania europejskich Żydów, SS założyło ośrodki zagłady, których wyłącznym lub głównym zadaniem było zabijanie ludzi w komorach gazowych. Pośród nich był obóz w Sobiborze. Stanowił on jeden z trzech ośrodków zagłady uczestniczących w akcji „Reinhardt”, planie SS mającym na celu zabicie prawie dwóch milionów Żydów mieszkających w Generalnym Gubernatorstwie, zarządzanym przez Niemców terenie okupowanej Polski.

Ośrodki zagłady: zarys ogólny

Podczas II wojny światowej naziści założyli ośrodki zagłady na okupowanych przez Niemcy terenach Europy. Ich jedynym lub głównym celem było masowe mordowanie ludzi. Aby go osiągnąć, nazistowskie władze używały w tych ośrodkach metod eksterminacji na skalę przemysłową. 

Mein Kampf

Mein Kampf („Moja walka”) Adolfa Hitlera jest najbardziej znanym i popularnym tekstem pośród nazistowskich publikacji.

Adolf Hitler

Od 1921 r. Adolf Hitler był niekwestionowanym przywódcą Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP) – nazistów. W 1923 r. został aresztowany i uwięziony za próbę zamachu na niemiecki rząd. Jego proces przyniósł mu sławę i zwolenników. W więzieniu opisał swoje poglądy polityczne w książce pt. Mein Kampf – „Moja walka”. Do jego ideologicznych celów należała ekspansja terytorialna, stworzenie czystego rasowo państwa oraz eliminacja europejskich Żydów i…

Hitlerjugend

NSDAP próbowało objąć swoimi wpływami wszystkie aspekty niemieckiego społeczeństwa. Hitlerjugend (Młodzież Hitlera) i Związek Niemieckich Dziewcząt powołano jako nazistowskie młodzieżówki, w których dzieci i nastolatki zaznajamiano z nazistowską ideologią. Grupy te przygotowywały też niemiecką młodzież do wojny.

Procesy powojenne

Po zakończeniu II wojny światowej trybunały międzynarodowe, krajowe i wojskowe przeprowadziły procesy dziesiątek tysięcy oskarżonych zbrodniarzy wojennych. Próby wymierzenia sprawiedliwości sprawcom nazistowskich zbrodni nadal miały miejsce w XXI w. Niestety większości przestępców nigdy nie osądzono ani nie ukarano. Jednak procesy powojenne ustanowiły ważny precedens prawny. Obecnie trybunały międzynarodowe i krajowe kierują się zasadą, że sprawcy zbrodni wojennych muszą zostać…

Akcja “Dożynki”

Podczas akcji “Dożynki” (Aktion "Erntefest"), która zaczęła się o świcie 3 listopada 1943 r., zabito około 42,000 Żydów.

II wojna światowa w Europie

Holokaust wydarzył się w szerszym kontekście II wojny światowej. Była ona największym i najbardziej niszczycielskim konfliktem zbrojnym w historii. Adolf Hitler wraz z nazistowskim reżimem stworzył wizję potężnego nowego imperium „przestrzeni życiowej” (Lebensraum) dla Niemców we Europie Wschodniej opróżnionej z jej dotychczasowych mieszkańców. Rezultatem nazistowskiego celu wzmocnienia niemieckiej „rasy panów” było prześladowanie oraz mordowanie Żydów i innych.

Ofiary nazistów: nazistowska ideologia rasowa

Holokaust Holokaust to wydarzenie kluczowe dla naszego pojmowania zachodniej cywilizacji, państwa narodowego, nowoczesnego biurokratycznego społeczeństwa oraz natury ludzkiej . Było to dokonane z premedytacją masowe morderstwo milionów niewinnych cywilów. Naziści – kierowani rasistowską ideologią, która uważała Żydów za „pasożytnicze robactwo ” zasługujące jedynie na eliminację - wszczęli ludobójstwo na niespotykaną wcześniej skalę. W ich zamyśle zginąć mieli wszyscy…

Nazistowska propaganda

Naziści skutecznie posługiwali się propagandą, aby zdobyć poparcie milionów Niemców w ustroju demokratycznym, a później, za czasów dyktatury – umożliwić prześladowania, wojnę, a ostatecznie ludobójstwo. Stereotypy i obrazy pojawiające się w nazistowskiej propagandzie nie były nowe; publiczność, dla której były przeznaczone, już je znała.

Getta

W czasie Holokaustu tworzenie gett stanowiło kluczowy etap w prowadzonym przez nazistów procesie brutalnego izolowania, prześladowania, a w końcu unicestwiania europejskich Żydów. Getta były często zamkniętymi dzielnicami, w których separowano Żydów od ludności nieżydowskiej. Panujące w nich warunki były tragiczne.

Obozy nazistowskie

Między 1933 a 1945 r. nazistowskie Niemcy wraz ze swoimi sprzymierzeńcami założyły ponad 44 tys. obozów i innych miejsc odosobnienia (wliczając w to getta). Służyły one sprawcom do wielu celów, w tym do organizacji pracy przymusowej, przetrzymywania ludzi uznawanych za wrogów stanu i popełniania masowych mordów.

Grupy operacyjne: podsumowanie

Grupy operacyjne (Einsatzgruppen) były specjalnymi jednostkami hitlerowskiej policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa (SD), które podążały za armią niemiecką w trakcie inwazji na kraje europejskie. Nazywane "mobilnymi brygadami śmierci," słynęły przede wszystkim z systematycznego mordowania Żydów w trakcie akcji masowych rozstrzeliwań w Związku Radzieckim.    

Martin Niemöller: „Najpierw przyszli po…”

Martin Niemöller (1892–1984) był wybitnym pastorem luterańskim w Niemczech. Na przestrzeni lat 20. i wczesnych 30. sympatyzował z wieloma nazistowskimi ideami i wspierał radykalnie prawicowe ruchy polityczne. Po dojściu do władzy Adolfa Hitlera w 1933 r. Niemöller stał się jednak zagorzałym krytykiem ingerencji Hitlera w Kościoły protestanckie. Ostatnie osiem lat nazistowskich rządów, od 1937 do 1945 r., spędził w nazistowskich więzieniach i obozach koncentracyjnych. Niemöller jest…

Dokumentowanie liczby ofiar Holokaustu i nazistowskich prześladowań

Holokaust jest najlepiej udokumentowanym przypadkiem ludobójstwa. Mimo to obliczenie ilu dokładnie ludzi zabito wskutek nazistowskiej polityki jest niemożliwe. Nie zachował się żaden pojedynczy dokument z czasów wojny, który przedstawiałby dokładną liczbę zamordowanych.

Dojście nazistów do władzy

Partia NSDAP była jednym z wielu ekstremistycznych prawicowych ugrupowań politycznych, które pojawiły się w Niemczech po I wojnie światowej. Wraz z początkiem wielkiego kryzysu szybko zyskała rozgłos i znaczącą pozycję – w 1932 r. stała się najliczniejszą partią w niemieckim parlamencie.

Powstanie w getcie warszawskim

Powstanie w getcie warszawskim rozpoczęło się 19 kwietnia 1943 r., gdy niemieccy żołnierze i policja wkroczyli do getta, aby deportować wciąż żyjących jego mieszkańców. Do 16 maja 1943 r. powstanie zostało stłumione, a getto – zrujnowane. Niemcy wywieźli pozostałych mieszkańców getta do obozów koncentracyjnych lub ośrodków zagłady.  

Polskie ofiary

Po pokonaniu polskiej armii we wrześniu 1939 r. Niemcy bezlitośnie rozprawili się z Polakami mordując tysiące cywilów, organizując rozległe programy pracy przymusowej oraz wysiedlając setki tysięcy ludzi.

Gestapo: Informacje ogólne

Gestapo było okrytą złą sławą policją polityczną nazistowskich Niemiec. W okresie rządów nazistów instytucja Gestapo rozszerzała się i przechodziła zmiany. Grupy, przeciwko którym kierowano działania Gestapo, zmieniały się wraz z polityką i priorytetami reżimu. Jedna rzecz pozostała niezmienna: Gestapo było niezawodnie brutalnym narzędziem, które egzekwowało najbardziej radykalne impulsy nazizmu.

Inwazja na Polskę, jesień 1939 r.

Wojska niemieckie dokonały inwazji na Polskę 1 września 1939 r., wywołując tym samym II wojnę światową. W odpowiedzi na niemiecką agresję Wielka Brytania i Francja wypowiedziały wojnę nazistowskim Niemcom.

Pakt niemiecko-sowiecki

Pakt niemiecko-sowiecki został podpisany w sierpniu 1939 r. Utorował on drogę do wspólnej inwazji i okupacji Polski przez nazistowskie Niemcy i Związek Radziecki we wrześniu tego roku. Pakt był dogodnym porozumieniem między dwoma zaciekłymi wrogami ideologicznymi. Umożliwiał on nazistowskim Niemcom i Związkowi Radzieckiemu wydzielenie stref wpływów w Europie Wschodniej, jednocześnie zabraniając im wzajemnego ataku przez dziesięć lat. Mimo to niecałe dwa lata później Hitler rozpoczął…

Oś czasu II wojny światowej

Zapoznaj się z osią czasu kluczowych wydarzeń przed i w trakcie II wojny światowej. Masowa zagłada Żydów w Europie miała miejsce w kontekście II wojny światowej. W miarę jak wojska niemieckie najeżdżały i zajmowały coraz większe terytoria w Europie, Związku Radzieckim i Afryce Północnej, rasistowska i antysemicka polityka reżimu stawała się coraz bardziej radykalna, przechodząc od prześladowań do ludobójstwa.

Elie Wiesel

Elie Wiesel. Ocalały z Auschwitz. Autor książki Noc. Działacz na rzecz praw człowieka. Wiesel poświęcił swoje życie edukacji świata na temat Holokaustu. W 1986 r. otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla.